BENLİK AYNASINDA ŞEYH GÂLİB’İN İDDİÂLARI

Dîvân şâirleri şâirlikleriyle ilgili övünmelerini (tefahhur/temeddüh) genelde gazellerin mahlas beyitlerinde, kasîdelerin fahriyye bölümlerinde, mesnevîlerin hâtime kısımlarında yapar, kimi zaman da övünmek için müstakil şiirler yazarlar. Şeyh Gâlib de poetik eserlerinde övünmelerini bu çerçevede gerçekleştirir. Sûfî şâir kimliğiyle bilinen Gâlib’in, yaratılışından kaynaklanan iddiâlı duruşu onun edebî hayâtında olduğu gibi özel hayâtında da, hattâ dervîşlik hayâtında bile, kendisini göstermektedir. Gâlib’in, Dîvân’ındaki şiirlerinin yanında Hüsn ü Aşk mesnevîsinde de dikkati çeken poetik iddiâlı duruşunun sadece dîvân şiiri fahriyye geleneğinden kaynaklanmadığı, onun şahsî ahlâkî özelliklerinin bunda önemli rolü olduğu dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, Gâlib’in eserlerinden örnek metinler ile edebiyat târihinin verdiği bilgiler ışığında, onun söz meydânındaki poetik benliği ile özel hayâtındaki beşerî ilişkilerine de etki eden iddiâlı duruşu ele alınacaktır.

___

  • ‘Alî Enver. (1309), Semâ‘-hâne-yi Edeb, Âlem Matba‘ası, İstanbul.