İbrahim Hakkı İNAL, Muhammed Nurullah ALAGÖZ

1970’ler Türkiye’sinde Dinde Reform Tartışmaları: Nesil Dergisi Çevresi Örneği

Batılılaşma cereyanı karşısında, İslam Dünyasında olduğu gibi ülkemizde de, tecdit ve ıslah hareketleri ortaya çıkmıştır. Bunlardan birisi de, hem geleneksel eğitim almış hem de ilahiyat fakültelerini bitirmiş akademisyen tarafından çıkarılan Nesil Dergisi etrafında oluşan gruptur. İbn Teymiyye, İbn Kayyım gibi modern öncesi dönemde ve Afgani-Abduh gibi modern dönemde yaşamış şahsiyetlerden de etkilenen bu grubun bidat, içtihat, taklit ve telfik gibi konulardaki fikirleri sadece akademik çevrede tartışılmakla kalmamış, toplumsal kesimde de yankı bulmuş ve tartışmalar yol açmıştır

Anahtar Kelimeler:

Tecdit, Islah, Nesil Dergisi, İçtihat, Hayrettin Karaman

The Circle of Nesil Dergisi is one of these groups, which is founded by the leading Islamic scholars graduated both from madrasa and theology faculty. Influenced by the ideas of Ibn Taymiyya and Ibn Qayyim on the one hand, al-Afghani and Abduh on the other, writers of the Nesil defended the ideas of the necessity of ijtihad and talfiq and criticized taqlid and superstitions. These ideas caused hot debates not only in academic circles but also in the religious circles. Severe criticism were levied towards the members of the circle. The ideas of Hayrettin Karaman, Bekir Topaloglu, Saim Yeprem, Tayyar Altıkulac and others were vehemently criticised by the major Sunni groups, especially by the Suleymancilar and Isikcilar, in their periodicals and newspapers. Besides, Ahmed Davutoğlu, Necip Fazıl Kısakurek and Sadrettin Yuksel are some of the fierce oppenents of the The Circle of Nesil.

Keywords:

Reform Tajdid, Islah, Nesil, Legal Interpretation, Hayreddin Karaman,

PDF

___

Açıkgenç, Alparslan, “Fazlurrahman”, DİA,, XII, 280, 286.

Ahmad, Anıs, “Mevdudî”, DİA,,XXIX, 432-437.

Aktay, Yasin, “Din, Tecdid ve Reform”, Milel ve Nihal: İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi 5, sayı 2 Mayıs – Ağustos 2008.

Ali Nar, https://tr.wikipedia,.org/wiki/Ali_Nar (02.01.2016).

Apaydın, H.Yunus, “İçtihat”, DİA,, XXI, 432-445.

Arslan, Abdurrahman,Modern Dünyada Müslümanlar, İstanbul, 2015.

Atay, Hüseyin, “Dinde Reform”, AÜİFD, XLIII (2002) Sayı: I. Aydın, Mustafa,

“Süleymancılık”, Modern Türkiye‟de Siyasi

Düşünce:İslamcılık,Tanıl Bora ve Murat Gültekingil (ed.), 2. Baskı,

İstanbul 2005, VI, 308-314.

Azamet, Nihat,“Abdülhakim Arvasi”, DİA, I, 211-212.

Bilici, Mücahit, “İslamcılığa Dair Bazı Sorular:İslamcılığın"Müslüman Milliyetçiliği"nden Öteye Bakiyesi Nedir?” Tezkire, dil, düşünce, siyaset, sosyal bilim dergisi, yıl 10, sayı: 20, Nisan/Mayıs 2001.

Bölükbaşı, Şaban Sitem, Süleyman Hilmi Tunahan (Süleyman Efendi Cemaati)”, DİA, XXXXII, 2012, s. 377.

Çakır, Ruşen, “Milli Görüş Hareketi”, Modern Türkiye‟de Siyasi Düşünce:İslamcılık,Tanıl Bora ve Murat Gültekingil,(ed.), 2. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları, VI, 2005, s.544-549.

Çiğdem, Ahmet, “İslamcılık ve Türkiye Üzerine Bazı Notlar”, Modern Türkiye‟de Siyasi Düşünce:İslamcılık, 6, s. 26-33.

Davutoğlu, Ahmet, Dini Tamir Davasında Din Tahripçileri, İstanbul 1997.

Demirbaş, Mehmet Ali, Başlangıcından Bugüne Mezhepsizler, I, s. 25-35.

_______, Başlangıcından Bugüne Mezhepsizler, s.106.

_______, “Bekir Topaloğlu”, Milli Fikir 43, Ekim, 1978, s. 1-2.

_______, “Süleyman Uludağ ve Fuad Kavukçu”, Milli Fikir 45, Aralık, 1978, s. 1-2.

_______, Başlangıcından Bugüne Mezhepsizler, İstanbul: Milli Fikir Yayınları, c.I, 1980, s. 254-260.

Demirel, Serdar, “Tarihte Bir Kırılma: Modernite” Rıhle Dergisi, 3, 2008, s. 17.

Düzgün, Şaban Ali, Seyyid Ahmed Han ve Entellektüel Modernizmi, İstanbul: Akçağ Yayıncılık, 1997.

Erkal, Mehmet, “Haberler”, Nesil Dergisi, 2, 1978, s. 63-64.

_______, “Haberler, Dini Hayat Komisyonu Karar Metni”, Nesil Dergisi, 9, Haziran 1978, s. 58-59.

Ertan, M.Emin, “Milliyetçilik Deyince”, Nesil Dergisi, 12 Eylül, 1978. s. 20-25.

Gencer, Bedri , İslam‟da Modernleşme, Ankara 2012.

Hümanizm, https://tr.wikipedia,.org/wiki/Humanizm, (14.12.2015).

Hourani, Albert, Batı Düşüncesinde İslam, çev. Mehmed Kürşad Atalar, İstanbul, 1996.

İhlas Holding, http://www.ihlas.com.tr/ (02.01.2016).

Kara, İsmail, “İslamcı Söylemin Kaynakları ve Gerçeklik Değeri Üzerine Birkaç Not”, İslâmiyât, 4, ekim-aralık, 2001.

Karaman, Hayreddin, İslam Hukukunda İçtihat, İstanbul 2009.

_______, “Cemaleddin Efgani”, DİA, X, 456-466.

Kaya, Mahmut, “Mugalata”, DİA, XXX, 372-373.

Kazıcı, Ziya, “Mehmed Akif‟in Ardından” Nesil Dergisi, 4, Ocak, 1977, s. 29-30.

Keddie, Nikki, Cemaleddin Efgani Siyasi Hayatı, çev. Alaeddin Yalçınkaya İstanbul 1997.

Kısakürek, Necip Fazıl, Doğru Yolun Sapık Kolları, İstanbul 1997.

_______, İdeolocya Örgüsü, İstanbul 2003.

_______, Raporlar 1-3, İstanbul 1993.

_______, Raporlar 10-13, İstanbul1993.

_______, “Nesih”, DİA, XXXII, 582-584.

Kutlu, Sönmez, “İslam Düşüncesinde Tarihsel Din Söylemleri ”, İslâmiyât Dergisi, IV, sy. 4, 2001, s. 15-36.

Masonluk: https://tr.wikipedia,.org/wiki/Masonluk, (21.12.2015).

Mehmet Şevket Eygi, https://tr.wikipedia.org/wiki/Mehmet_Sevket_Eygi, (02.01.2016),

Merad, Ali, “Islah”, DİA, XIX, 1999, s.143-156.

Necip Fazıl Kısakürek, ttps://tr.wikipedia.org/wiki/Necip_Fazıl_Kısakürek, (02.01.2016).

Onat, Hasan,Türkiye‟de Din Anlayışında Değişim Süreci, Ankara 2003.

_______, “Din Anlayışımızın Kaynakları Üzerine Bazı Düşünceler”, Türk Yurdu, sy.75, Kasım 1993.

Öngören, Raşit, “Tunahan, Süleyman Hilmi”, DİA, XXXXII, 375-377.

Öz, Mustafa, “Seyyid Ahmet Han”, DİA, II, 73-75.

_______, “Şia”, DİA, XXXIX, 111-114.

Tanrıverdi, Hayreddin, “Türk-İslam Kültürü”, Nesil Dergisi, 11, Ağustos 1977, s. 33-36.

Taşpınar, Halil “Muhammed Abduh Bibliyografyası Üzerine Bir Deneme” Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi VII / 2, s. 261-289.

Tekin, Mustafa, “Işıkçılık”, Modern Türkiye‟de Siyasi Düşünce:İslamcılık, ed. Tanıl Bora ve Murat Gültekingil, İstanbul 2005, VI, s.341-344.

______, “Ehl-i Sünnet'in Çağdaş Eleştirilerinin Toplumsal Arkaplanı”, Ekev Akademi Dergisi, sy., 33 Güz 2007, s. 128.

Türker, Murat, Moderne Nasihat, İstanbul, 2011.

Topaloğlu, Bekir, “Selefiyye” Nesil Dergisi, 7, 1977, s. 3-7.

Ufuk,“Türkiye‟deki lâik okulun adı ”İmam-Hatip‟tir”,(21 Eylül 1979), s. 8,9.

_______, “Bir Araştırma”, (20 Temmuz 1979), s. 14.

_______, “Büyük Müceddid İçin Ne Dediler?”,(19 Temmuz 1978), s. 6.

_______, “Diyanet İşleri Başkanlığı büyük bir vebal altında”, (26 Temmuz 1978), s. 9.

_______, “Yüksek İslam Enstitüsünde okutulan “İslam Hukuk Tarihi” adlı eser sapık fikirlerle dolu”, (19 Ocak 1979), s. 10.

_______,“İmam-ı Âzam, insanların en alimi, en müttaki ve en güzel ahlâklı olanıdır.”, (16 Şubat 1979), s. 10.

Uludağ, Süleyman, “Tasavvuf”, Nesil Dergisi, 37-38, 1979, s. 82-84.

_______, “İbn Teymiye ve İbn Kayyim‟le İlgili Bir Görüş”, Nesil Dergisi, 8, Mayıs 1979, s. 58.

_______, “Halidiyye, Anadolu‟da Halidilik”, DİA, XV, 1997, s. 296-299.

_______, “Veli”, DİA, XXXXIII, 25-28.

Uzun, Necmi, “Türkiye‟de İslamcı Hareket Gelişimi, İlişkileri, Ayrılıkları ve Dönüşümü‟‟, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011).

Ünal, İsmail Hakkı, “Dihlevî”, DİA, IX, 1994, s. 291-293.

Yalçınkaya, Alaeddin, Cemaleddin Efgani, İstanbul 1995.