ENGELLİ BİREYLERİN MÂNEVÎ REHABİLİTELERİNDE İLETİŞİMİN ÖNEMİ

Öz ENGELLİ BİREYLERİN MÂNEVÎ REHABİLİTELERİNDE İLETİŞİMİN ÖNEMİDoç Dr Saadettin ÖZDEMİR*ÖZETMânevî danışmanlık hizmetleri, sadece dezavantajlı bireylerin değil sağlıklı insanların bile zaman zaman ihtiyaç duyabileceği bir destek hizmetidir. Söz konusu bu hizmetin yapılabilmesi için dezavantajlı birey veya gruplara ulaşmak, iletişim kurabilmek, onları anlamak ve akabinde de yardım hizmetlerini mânevî danışmanlığa ihtiyaç duyan birey veya grubun özelliğine göre sunabilmek gerekmektedir. Sosyal ilişkilerde, eğitimde, rehabiltasyonda kısaca her alanda bir etki ve tepkiden söz etmek istiyorsak iletişimin olması gerekmektedir. Sağlıklı bir iletişimin gerçekleşebilmesi için de iletişim kanalları açık olmalı ve önündeki engeller kaldırılmalıdır. İşte bizim makalemizde de üzerinde durduğumuz husus engelli bireylere, ihtiyaç duydukları desteğin verilerek önlerindeki engellerin kaldırılmasıdır. Engel türlerine göre destek verilmesi gereken durumların neler olduğu tespit edilmeli ve buna göre destek verilmelidir. İhtiyaç duyulan bu desteğin sağlanması ise hem onlar hem de toplumsal birliktelik, dayanışma ve kaynaşma açısından önemlidir.Anahtar kelimeler: Din Eğitimi, Engelli, Rehabilitasyon, Manevi İletişim.  ABSTRACTTHE SIGNIFICANCE OF COMMUNICATION ON DISABLED PEOPLE’S MORAL REHABILITATIONMoral counselling service is a kind of support service which not only disabled people but also healthy people may need from time to time.  In order to provide the aforementioned service, it is necessary to reach disabled people and groups, communicate with them, understand and then help them according to the features of the individual or group who are in need of moral rehabilitation. Communication is a must in social relations, education and rehabilitation briefly in all areas of life if we want to mention action and reaction. In order to actualize healthy communication, communication channels should be open and obstacles to it should be removed. In this article the point that we dwell on is to provide the disabled people with the needed service by removing the obstacles.  According to the types of disability, the conditions requiring service should be detected and the support should be given accordingly. Providing the needed service is quite important both for the disabled people and for social togetherness, solidarity and combination. Key words: Religious Education, Disabled, Rehabilitation, Moral Communication. * Süleyman Demirel Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, İlköğretim DKAB Eğitimi Bölümü, saadettinozdemir07@gmail.com

___

KAYNAKÇA Akdemir, Nuran – Akkuş, Yeliz, “Rehabilitasyon ve Hemşirelik”, Hacettepe Ünv Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 2006. Aral, Neriman-Gürsoy, Figen, Özel Eğitimi Gerektiren Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş, Morpa Yayınları, İstanbul 2007. Başkonak, Mustafa, “Türkiye’deki Lise Mezunu İşitme Engellilerin Din Eğitiminde Karşılaştıkları Güçlüklerin Öğrenci ve Eğitimci Görüşleri Açısından Değerlendirilmesi”, Necmettin Erbakan Ünv, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Dilimleri Din Eğitimi Bilim Dalı, (Doktora Tezi), Konya 2016. _____, “Engelli Bireylerin Din Eğitiminde Motivasyon ve Verimlilik”, Din Eğitiminde Motivasyon ve Verimlilik Sempozyumu, (Editör: Mehmet Bahçekapılı vd.), Balıkesir Büyükşehir Belediyesi yayınları, Balıkesir 2016. _____, “İşaret Diliyle Din Eğitimi Çalışmaları: Türk İşaret Dili Dini Kavramlar Sözlüğü”, Engelsiz Bilişim 2013 Sempozyumu,(Editör: Hasan Tınmaz), İstanbul Gelişim Üniversitesi yayınları, İstanbul 2014. Baykoç, Necati Dönmez, Uyaroğlu, Atilla, Bahar, Sümer, “Görme Engelli Çocuklar ve Eğitimleri”, Öğretmenlik Programları için Özel Eğitim, (Editör: Necati Baykoç), Gündüz Eğitim Yayıncılık, Ankara 2010. Buhari, Muhammed b. İsmail Buhârî, Sahîhu’l-Buhârî, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992. Cebeci, Suat, Dini Danışma ve Rehberlik, DİB Yayınları, Ankara 2012. Çağlar, Selda, “Uluslararası Hukuk ve Türk Hukuk Sisteminde Engellilerin Eğitim Hakkı ve Devlet Yükümlülükleri”, Marmara Ünv Sosyal Bilimler Enst, Kamu Hukuku Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), İstanbul 2009. Çıkılı, Yahya, “Özel Eğitime Muhtaç Çocukların Türk Milli Eğitim Sistemi İçerisindeki Yeri ve Önemi”, Atatürk Üniv, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitimi Programları ve Öğretimi ABD, (Yüksek Lisans Tezi),Erzurum 1996. Çitil, Mahmut, “Cumhuriyetin İlanından Günümüze Kadar Türkiye’de Özel Eğitim(1923 – 2007)”, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Programları Ve Öğretimi Ana Bilim Dalı Eğitimin Sosyal ve Tarihi Temelleri Bilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi) Ankara 2009. Ebû Davud, Ebû Dâvût, Süleyman b. el-Eş’as, Sünenü Ebî Dâvût, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992. Erdoğan, Halide Nur Özüdoğru, “Engellilere Yönelik Din Eğitimi ve Öğretimi”, Yaygın Din Eğitimi Sempozyumu-II, DİB Yayınları, Ankara 2013. Eşkil, Özlem Yüce, “Engelliler İçin Dış Mekan Tasarım Özellikleri Bağlamında Ankara Kent Parklarının İrdelenmesi”, Bartın Ünv., Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı ABD, (Yüksek Lisans Tezi), Bartın2011. Eyüboğlu, Zehra, “Kentsel Mekanların Bedensel Engelliler Tarafından Kullanılması”, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimler Enst., (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2008. Gökdağ Dursun, “Etkili İletişim”, Etkili İletişim, Editör: Uğur Demiralay, Pegem Akademi Yayınları, Ankara 2014. ________, “Etkili İletişimin Engelleri”, Etkili İletişim, Editör: Uğur Demiralay, Pegem Akademi Yayınları, Ankara 2014. Gülmek, Adem, “Özel Destek Din Hizmetleri Projesi Kapsamında İşitme Engelliler Din Eğitimi (Buca Örneği), Yaygın Din Eğitimi Sempozyumu-II, DİB Yayınları, Ankara 2013. Kaya, Çiçek, “Ortopedik Özürlülerin Günlük Yaşam Aktivitelerindeki Bağımsızlıkların Yaşam Kalitesine Etkisi”, Marmara Ünv., Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı ABD, (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2006. Kobal, Gönül, “Ortopedik Yetersizlikten Etkilenmiş Olan ve Sağlık Yetersizliği Olan Çocuklar”. Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş, (Editör: Ayşegül Ataman), Gündüz Eğitim Yayıncılık, Ankara 2003. Koç, Ahmet, Din Eğitiminde Etkili İletişim, Rağbet Yayınları, İstanbul 2014. Öz, Şaban, “Engelli” Din Eğitiminden “Özürsüz” Din Eğitimi Modelliğine: “Ötekileştirilen” Özürlülerin Din Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Hikmet Yurdu, Yıl: 6, C: 6, Sayı: 11, Ocak–Haziran 2013/1. Özdemir, Saadettin, Engelliler ve Din, C Planı Yayınları, İstanbul 2016. Özyürek, Mehmet, “Bedensel Yetersizliği ve Süreğen Hastalığı Olan Çocuklar”, Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar “Özel Eğitime Giriş”,(Editör: Yahya Özsoy-Murat Özyürek-Süleyman Eripek), Karatepe Yayınları, Ankara 2002. _____,“Görme Özürlüler”, Öğretmenlik Programları için Özel Eğitim, (Editör: Necati Baykoç), Gündüz Eğitim Yayıncılık, Ankara 2010. SHÇEK Kanunu, 2828 sayılı SHÇEK Kanunun m.3 c, 30.05.1997 tarih ve 572 sayılı KHK’nin 5. maddesiyle yapılan değişiklik Şahin, Neslihan, “Engellilere Yönelik Eğitim Yapılarının Tasarım Prensipleri ve Örnekler Üzerinde İncelenmesi”, Haliç Ünv, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Programı, (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2012. Şahin, Yusuf Levent, “Görme Engelli Öğrencilerin Eğitiminde Kullanılabilecek Bir Ses İle Görme Sisteminin Oluşturulması”, Anadolu Ünv, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Doktora Tezi), Eskişehir 2011. Tezcan, Münir, “Kur’an’ın Bedensel Engellilere Yaklaşımı”, KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı:10, Kahramanmaraş 2007. Tuncer, Tuba, “Görme Yetersizliği Olan Çocuklar”, Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitime Giriş, (Editör: Ayşegül Ataman), Gündüz Eğitim Yayıncılık, Ankara 2003. Turanalp, Muhammed Fatih, “Almanya’daki “Bıbelgarten Im Karton” Örneğinin Ortopedik Engellilerin Din Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi ve “Kur’an Bahçesi” Uyarlaması”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Din Eğitimi Bilim Dalı, (Yüksek Lisans Tezi), Konya-2011. Ulutaşdemir, Nilgün, “Engelli Çocukların Eğitimi”, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2/5 Elazığ 2007. Yüksel, Halûk, “Konuşma ve Dinleme”, Etkili İletişim, Editör: Uğur Demiralay, Pegem Akademi Yayınları, Ankara 2014.