NATO’NUN YENİ OPERASYON ALANI: SİBER UZAY

NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü), üye ülkelerin ortak savunma yeteneklerini geliştirmek, toprak bütünlüklerini, siyasi bağımsızlıklarını ve güvenliklerini korumak maksadıyla 4 Nisan 1949 tarihinde kurulmuştur. Bu husus NATO Anlaşma’sının 5. Maddesi’nde de açıkça ifade edilmiştir. 21. yüzyılda teknolojik gelişmeler sonucunda güvenlik parametreleri değişmiş; kara, deniz, hava ve uzay yanında beşinci bir alan ortaya çıkmıştır. Bu alan siber uzay (cyber space) alanı olarak ifade edilmektedir. Siber uzayda yapılan saldırılara karşı mücadele oldukça güç olup tek bir devletin kapasitesini aşmakta ve müşterek mücadeleyi zorunlu kılmaktadır. Başlangıçta bir savunma örgütü olarak kurulan NATO, geçen süreçte üye devletlerin de onayıyla Stratejik Konsepti’ni değiştirmiş ve Soğuk Savaş sonrası bir güvenlik örgütü haline gelmiştir. NATO, siber uzayda üye devletlerin ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde bünyesinde çeşitli kurumlar oluşturmakta; edinilen tecrübe, birikim ve yeteneklerini de üye devletler ile paylaşmaktadır. Siber uzayda ortaya çıkan/çıkabilecek tehditlere karşı NATO bünyesinde alınan önlemler ve bu maksatla yapılan çalışmalar devamlılığı gerektirmekte; İttifak’a üye devletlerin işbirliğini, bilgi ve teknoloji paylaşımlarını zorunlu kılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Siber Güvenlik, Siber Alan, NATO, Müşterek Siber Güvenlik Mükemmeliyet Merkezi, CCDCOE, Siber Operasyonlar Merkezi, CYOC

NATO’S NEW OPERATION DOMAIN: CYBER SPACE

NATO (The North Atlantic Treaty Organization) was established on April 4, 1949 to develop the common defense capabilities of member countries and to protect their territorial integrity, political independence and security. This is clearly stated in Article 5 of the NATO Treaty. As a result of technological developments in the 21st century security parameters have changed; a fifth field has emerged besides land, sea, air and space. This field is referred to as cyber space. The struggle against attacks in cyber space is very difficult, and exceeds the capacity of a single state and necessitates fighting in cooperation. NATO, which was initially established as a defense organization, changed its Strategic Concept with the approval of the member states and became a security organization after the end of Cold War. NATO establishes various institutions in the cyber space to meet the needs of the member states, and it shares its experience, knowledge and skills with the member states, as well. The measures taken and the work carried out for this purpose within NATO against the threats that may arise in the cyber space require continuity, and the cooperation of the member states and information and technology sharing become a must.

Keywords:

Cyber Security, Cyber Space, NATO, Cooperative Cyber Defence Centre of Excellence, CCDCOE, Cyber Operations Center, CYOC,

PDF

___

Ada, M. ve Çakır, H. (2017). Kuzey Atlantik Antlaşma Örgütü’nün (NATO) Siber Güvenlik Stratejisinin İncelenmesi, Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, Cilt 5, Sayı: 2, ss. 632-656.
Amiri, I. ve Soltanian, M. (2015). Theoretical and Experimental Methods for Defending Against DDoS Attacks, Elsevier.
Andress, J. ve Winterfeld, S. (2011). Cyber Warfare, Elsevier.
Arquilla, J. ve Ronfeldt, D. (2001). The Advent of Netwar (Reviseted). In J. Arquilla & D. Ronfeldt (Eds.), Networks and Netwars: The Future of Terror, Crime, and Militancy. Santa Monica, CA: RAND, ss. 1-25.
BBC (2019.). NATO: Cyber-attack on one nation is attack on all. 27.Agu.2019. Erişim Tarihi: 28 Haziran 2019,.https://www.bbc.com/news/technology-49488614
Brenner, S. W. (2007). “At Light Speed: Attribution and Response to Cybercrime/Terrorism/Warfare”, Journal of Criminal Law and Criminology, No: 2, Vol. (97), ss. 379-476.
Brenner, S. W. ve Goodman, M. D. (Bahar 2002). “In Defense of Cyberterrorism: An Argument for Anticipating Cyber Attacks”, University Of Illionis Journal of Law, Technology and Policy. Vol. 2002, Erişim Tarihi: 6 Eylül 2019, https://pdfs.semanticscholar.org/4e3a/5bb4112234fa3fb33a89eeb7e 5f3a7950b6c.pdf
Bıçakcı, S. (2014). NATO’nun Gelişen Tehdit Algısı: 21. Yüzyılda Siber Güvenlik. Uluslararası İlişkiler, 10 (40), 101-130. Clarke, R. ve Knake, R. K. (2011). Siber Savaş Ulusal Güvenliğe Yönelik Yeni Tehdit (Çev. M. Erduran), İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul.
Collins, S. ve McCombie, S. (2012). Stuxnet: The Emergence Of A New Cyber Weapon And İts İmplications. Journal of Policing, Intelligence and Counter Terrorism, Vol. 7, No. 1, ss. 80-91.
Çakmak, H. ve Altunok, T. (2009). Suç, Terör ve Savaş Üçgeninde Siber Dünya, Ankara, Barış Platin Kitapevi yayınları.
Çiftçi, H. (2013). Her Yönüyle Siber Savaş, İstanbul: TUBİTAK Popüler Bilim Kitapları.
Çolak, H. (2011). Siber Terör, Yargılama Usulü ve Önleyici Tedbirler, Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi. ss. 62-142.
Denning, D. E. (2001). Activism, Hacktivism, and Cyberterrorism: The Internet as a Tool for Influencing Foreign Policy. Erişim Tarihi: 2 Temmuz 2019, http://www.nautilus.org/info-policy/workshop/papers/denning.html
Denning P. J. ve Denning, D. E. (2010). The Profession of IT Discussing Cyber Attack, Viewpoints, September 2010 Vol. No.9, s. 29. Erişim Tarihi: 1 Temmuz 2019, http://calhoun.nps.edu/bitstream/handle/10945/35515/cacm Sep10.pdf? sequence=1
Gedik, D. (2018). Siber Güvenlik ve Terörizmin Evrilişi: Türkiye Üzerine Etkileri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Düzce Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
Geers, K. (2010). Strategic Cyber Security: Evaluating Nation-State Cyber Attack Mitigation Strategies with DEMATEL. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Tallinn University Of Technology Faculty of Information Technology, Tallinn.
Gibson, W. (1984). Neuromancer, (Çev. M. Altıntaş), Gündüz Yayınları, İstanbul.
Gökçe, K. G., Şahinaslan, E. ve Dinçel S. (2014). Mobil Yaşamda Siber Güvenlik Yaklaşımı, 7’nci Uluslararası Bilgi Güvenliği ve Kriptoloji ve Konferansı, (214-221).
Güntay, V. (2017). Uluslararası Sistem ve Güvenlik Açısından Değişen Savaş Kurgusu; Siber Savaş Örneği, Güvenlik Bilimleri Dergisi, Trabzon, Kasım 2017, 6 (2), ss. 81-108.
Hasgüler, M. ve Uludağ, M. B.(2005). NATO, Devletlerarası ve Hükümetler-dışı Uluslararası Örgütler, Nobey Yayın, Ankara. Hatipoğlu, C. (2017). Teknolojik Savaşlar: Siber Terörizm Tehditleri, 3nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), 09-11 Nov. 2017.
Heickerö, R. (2014). Cyber Terrorism: Electronic Jihad. Strategic Analysis, 38(4).
Hill, R. (2015). Dealing With Cyber Security Threats: International Coorporation, ITU and WCIT. 7th International Conference on Cyber Conflict, 119-134.
Huges, R. B. (Nisan 2009). NATO Cyber Defence. Erişim Tarihi: 07 Temmuz 2019, https://www.atlcom.nl/site/english/nieuws/wp-content/Hughes.pdf
Kara, M. (2013). Siber Saldırılar - Siber Savaşlar ve Etkileri. (YayımlanmamışYüksek Lisans Tezi). İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul.
Kravasin, S. (2000). What is Cyber Terrorism? Computer Crime Research Center. Erişim Tarihi: 18 Temmuz 2019, http://www.crime-research.org/library /Cyber-terrorism.htm
Kshetri, N. (2016). The Quest to Cyber Superiority. Switzerland: Springer.
Libicki, M. C. (2009). Cyberdeterrence and Cyberwar. USA, RAND Corporation, Project Air Force. Erişim Tarihi: 16 Temmuz 2019,.https://www.rand.org/ content/dam/rand/pubs/monographs/2009/RAND_MG877.pdf
Lisbon Summit Declaration. 20.11.2010. Erişim Tarihi: 18 Temmuz 2019, http://www.nato.int/nato_static/assets/pdf/pdf_publications/20120207_strategic-concept-2010-tur.pdf
Murphy, M. (2010). ‘War in the Fifth Domain; Cyberwar’.The Economist, 3 July 2010. Erişim Tarihi: 16 Temmuz 2019, https://www.economist.com/ briefing/2010/07/01/war-in-the-fifth-domain
NATO (1999a). An Alliance for the 21st Century Washington Summit Communique issued by the Heads of State and Government participating in the meeting of the North Atlantic Council in Washington, D.C. on 24th April 1999. Erişim Tarihi: 18 Temmuz 2019, http://www.nato.int/cps/en/natolive/official_texts_27440.htm
NATO (1999b). The Alliance’s Strategic Concept, 24 Nisan 1999. 23. Madde. Erişim Tarihi: 19 Temmuz 2019, http://www.nato.int/cps/en/natolive /official_texts_27433.htm
NATO (2003). The Prague Summit and NATO’s Transformation. 2003. Erişim Tarihi: 2 Haziran 2019, http://www.nato.int/docu/rdr-gde-prg/rdr-gde-prg-eng.pdf
NATO (2006). “Riga Summit Declaration, 29 Kasım 2006”, http://www. nato.int/docu/pr/2006 /p06-150e.htm (Erişim Tarihi: 22.07.2019).
NATO (2011). NATO CIS Cervices Agency, NATO Cyber Defence Management. Erişim Tarihi: 21 Temmuz 2019, http://www.nato.int/cps/en/natolive/ news_85161.htm
NATO (2012a). Chicago Summit Declaration. 20.5.2012. Erişim Tarihi: 26 Temmuz 2019, http://www.nato.int/cps/en
NATO (2012b). NATO Rapid Reaction Team to Fight Cyber Attack. 13.3.2012. Erişim Tarihi: 23 Temmuz 2019, http://www.nato.int/cps/en/natolive/ news_85161.htm
NATO (2016). Warsaw Summit Key Decisions. February 2017. Erişim Tarihi: 23 Temmuz 2019, https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/pdf_ 2017_02/20170206_1702-factsheet-warsaw-summit-key-en.pdf
NATO CCDCOE (2019). Exercises. Erişim Tarihi: 13 Ağustos 2019, https://ccdcoe.org/exercises/
NATO CCDCOE (2019). About us. Erişim Tarihi: 146 Ağustos 2019, https://ccdcoe.org/
NATO (2019). NATO Cyber Defence. Erişim Tarihi: 12 Ağustos 2019, https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/pdf_2019_02/20190208_1902-factsheet-cyber-defence-en.pdf
NATO (2019). NATO London Declaration. Erişim Tarihi: 12 Aralık 2019, https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_171584.htm
Ottis, R. (2011). A Systematic Approach to Offensive Volunteer Cyber Militia. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Faculty of Information Technology, TUT Press.
Ottis, R. ve Lorents, P. (2010). “Cyberspace: Definition and Implication”, International Conference on Information Warfare and Security, XII. Reading: Academic Conferences International Limited.
Petit, B. S. (2003). Chechen Use of the Internet in the Russo-Chechen Conflict. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). The U.S. Army Command and General Staff College Fort Leavenworth, Kansas.
Pierce, B. M. (2018). DARPA’s Quest For a Beneficent Cyber Future, DARPA Defense Advance Research Projects Agency 1958-2018. Erişim Tarihi: 22.07.2019, https://www.darpa.mil/attachments/DARAPA60 publication-no-ads.pdf
Rogers, R. ve Devost, M. (2005). Hacking a Terror Network: The Silent Threat of Covert Channels, Elsevier.
Schmitt, M. N. (1999). Computer Network Attack and the Use of Force in International Law: Thoughts on a Normative Framework, Research Publication 1 Information Series, 1999, ss. 21-22. Erişim Tarihi: 12 Temmuz 2019, http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?AD=ADA471993
Schweitzer, Y., Siboni, G. ve Yogev E. (2011). “Cyberspace and Terrorist Organizations”, Millitary and Strategic Affairs, 3(3).
Singer, P.W. ve Friedman, Allan (2018). Siber Güvenlik ve Siber Savaş (Çev. A. Atay), Buzdağı Yayınları.
Standler, B. R. (2002, September 4). Computer Crime. Erişim Tarihi: 25 Temmuz 2019, http://www.rbs2.com/ccrime.htm
Sthan, Carsten (2003). “Nicaragua is Dead-Long Live Nicaragua-the Rigt to Self Defence Under Article 51 of UN Charter and International Terrorism”, Terrorism as a Challenge for National and International Law: Securtiy versus Liberty, Berlin&Heidelberg. Erişim Tarihi: 20 Temmuz 2019, http://edoc.mpil.de/conference-on-terrorism/index.cfm
Whittaker, J. (2004). The Cyberspace Handbook, Oxon, Routledge.
Wilson, C. (2003). Computer Attack and Cyber Terrorism: Vulnerabilities and Policy Issues for Congress. 34. No. 90. Erişim Tarihi: 20 Eylül 2019, https://fas.org/irp/crs/RL32114.pdf
Van A. ve Richard H. (2018). Darpa Innovation Icon at 60, DARPA Defense Advance Research Projects Agency 1958-2018. Erişim Tarihi: 22 Temmuz 2019, https://www.darpa.mil/attachments/DARAPA60publication-no-ads.pdf
Yayla, M. (2013). Uluslararası Hukukta Siber Saldırılara Karşı Kuvvet Kullanma, TBB Dergisi 2013 (107). Erişim Tarihi: 22 Temmuz 2019, http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2013-107-1293
Yılmaz, S. ve Salcan, O. (2008). Siber Uzayda Güvenlik ve Türkiye, İstanbul, Milenyum yayınları.