Stadiasmus Patarensis için Parerga (10): Arneailı Teimarchi

Bugünkü ismi Günçalı olan eski Ernez köyünün güneyindeki Arneai antik kenti Susuz Dağları'nın (antik Masikytos'un batı bölümü) güney eteğinde, 650 m yükseklikte bir dağ kentidir. Stadiasmos yol listesinin hiçbir bölümünde açık seçik okunamayan, ancak eskiden beri bilinen epigrafik bir belgeye istinaden (bir gymnasionun konaklama evine çevrilişi) her yönden gelen yolların kavşak noktasında bulunması gereken Arneai, Stadiasmos'un birden fazla yerinde yol istasyonu olarak anılmış olmalıdır. Makalenin ana konusunu Arneailı eşraf bir ailenin bireyleri oluşturmaktadır. Ailenin en eski üyesi ve en sık kullanılan ismi Teimarchos olduğu için, aile makalede tıpkı komşu kent Neisalı Dionysii gibi «Teimarchi» (Teimarchlar) olarak tanımlanmıştır. Mevcut epigrafik belgelerin incelenmesi sonucunda soyun mensupları Hellenistik Çağın içlerinden İ.s. 3. yy. başlarına kadar takip edilebilmektedir. Bu aileden saptanabilen dört Teimarkhos'dan biri Lykiarkh mevkiine kadar yükselebilmiştir. Aileye ilişkin yazıtlardan ikisi kesin ikisi ise yaklaşık olarak tarihlenebilmektedir. Bu yazıtlardan tanıdığımız ilk Teimarkhos yukarıda adı geçen gymnasiumu kocasıyla birlikte misafirhaneye çevirerek İ. s. 102 yılında İmparator Traianus'a ithaf eden Lalla ismindeki bir kadının babası olarak karşımıza çıkmaktadır. Kocası yazıtta Dioteimos oğlu Ouassos'un oğlu Dioteimos olarak verilmektedir. Keza Lalla'nın dedesinin, yani Teimarkhos'un babasının ismi de Dioteimos olduğu için, Lalla ve kocası Dioteimos'un kardeş çocukları (kuzen) olmaları büyük olasılıktır. İkinci kesin tarihlenebilen yazıt, Lalla ve Diotei­mos'un torunu olması kuvvetle muhtemel olan Teimarkhos oğlu Arkhepolis olup, İ. s. 156 yılı Arkhiereus'u olarak karşımıza çıkmaktadır. Şu halde babası 2. Teimarkhos olup yaşam tarihi Hadrianus ile Antoninus Pius devirlerne rastlamaktadır. Komşu kent Neisalı Dionysios II.'nin yak. İ. s. 198–209 yıllarına rastlayan Lykiarkhlığı sırasında kaleme alının bir onur yazıtında Podalia ve Arneai vatandaşı 3. bir Teimarkhos'u 2. bir Arkhepolis'in babası olarak tanımaktayız. Aynı Dionysios'un Lykiarhklığı sırasında ve bir başka yazıtta Lykia Birliği bir diğer, yani 4. Teimarkhos'u onurlandırmaktadır. Bu Teimarkhos da baba ismini Arkhepolis olarak vermektedir. Onurlandırma babası Teimarkhos oğlu Arkhepolis'in vasiyeti üzerine gerçekleşmektedir. Bu iki yazıtta adı geçen Teimarkhos'lar ve Arkhepolis'ler, yazıtların aynı zaman dilimine rastlamaları da göz önünde tutulursa, dede – oğul – torun ilişkisi içinde oldukları anlaşılır. Anlaşılan 156 yılı Arkhiereus'u Arkhepolis'in yak. Commodus zamanında yaşayan Teimarkhos (3.) isminde bir oğlu, bunun da Arkhepolis (2.) isminde bir oğlu ve nihayet bu 2. Arkhepolis'in de yine Teimarkhos (4.) isminde bir oğlu bulunmaktaydı. Arneai'da ele geçen bir diğer onur yazıtının tarihlenmesinde eponym Arkhiereus olarak Teimarkhos'un ismi verilmektedir. Onur yazıtı yaklaşık olarak Commodus devrine tarihlendiği için, adı geçen Arkhiereus'un 3. Teimarkhos olma ihtimali yüksektir.

Parerga to the Stadiasmus Patarensis (10): Teimarchi of Arneai

Arneai is a city on the southern slope of Susuz Dağları (mountains poor in water resource: western course of the ancient Masikytos), some 650 metres above sea level. The city's name can nowhere be read with certainty on the Stadiasmus Patarensis. However, Arneai was situated on a crossroads within the road system represented on the Stadiasmos, as is to be expected because of both the extant remains of roads in the region and a well-known inscription mentioning the conversion of a gymnasium into a parochion (public guest-house). The article's focus is on the members of a noble urban family of Arneai, who are more or less comparable with the Dionysii from the neighbouring mountain city of Neisa. The epigraphic material enables distinction between four different Teimarchi amongst the members of this family; one of them even attained the post of Lykiarch and is probably to be identified with Teimarchos III, who presumably lived in the late Antonine period. If so, Archepolis, the Lykiarch of 156 CE, was his father.

___

  • A. Balland, Inscriptions d'époque impériale du Létôon, Paris 1981 (Fouilles de Xanthos 7).
  • T. R. Broughton, Roman Asia Minor, in: T. Frank, An Economie Survey of Ancient Rome IV, Baltimore 1938, 499–918.
  • E. Hula, Dekaprotie und Eikosiprotie, ÖJh 5, 197–207.
  • R. Cagnat et al., Inscriptiones Graecae ad Res Romanas pertinentes I–IV, Paris 1906–1927.
  • P. Kneissl, Die Siegestitulatur der römischen Kaiser, Göttingen 1969.
  • Jahreshefte des Österreichischen Archäologischen Institutes.
  • D. Reitzenstein, Die lykischen Bundespriester. Repräsentation der kaiserzeitlichen Elite Lykiens, Berlin 2011(Klio. Beiträge zur Alten Geschichte. Beihefte. Neue Folge 17).
  • L. Robert, Études de numismatique grecque, Paris 1951.
  • D. Rousset, De Lycie en Cabalide. La convention entre les Lyciens et Termessos près d'Oinoanda, Genf 2010 (Fouilles de Xanthos X).
  • S. Şahin – M. Adak, Stadiasmus Patarensis. Itinera Romana Provinciae Lyciae, İstanbul 2007.
  • S. Şahin, Der Disput der „viri docti” über die Lykiarchie gelöst? Dokumente von Lykiarchen aus der Familie der Dionysii aus Neisa, Gephyra 3, 2006, 29–47.
  • S. Şahin, Nochmal über die Lykiarchie, Gephyra 9, 2012, 119–123.
  • Chr. Schuler, Inschriften aus dem Territorium von Myra in Lykien: Istlada, Chiron 36 (2006), 395–451.
  • E. Kalinka, Tituli Asiae Minoris, II: Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti, fasc. I (Wien 1920); fasc. II (Wien 1930); fasc. III (Wien 1944).
  • H. A. Troxell, The Coinage of the Lycian League, New York 1982 (Numismatic Notes and Monographs 162).
  • M. Wörrle, Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien. Studien zu einer agonistischen Stiftung aus Oinoanda, München 1988 (Vestigia 39).