Nalan Eda AKYÜREK ŞAHİN, Hüseyin UZUNOĞLU

Eskişehir Müzesi'nden Yeni Yazıtlar

Eskişehir Müzesi’ndeki Eski Yunanca ve Latince yayımlanmamış yazıtlar üzerinde yıllardır çalışmalar yürütmekteyiz. Bu makalede müzede kaydettiğimiz 43 yeni yazıtı tanıtmaktayız. Yazıtların 38 tanesi mezar yazıtıdır. Bir tanesi olasılıkla bir adak yazıtıdır (no. 15). Bir adet yüzük üzerinde bir yazıt vardır (no. 40). Son üç eser ise yazılı mühürlerden oluşmaktadır (no. 41-43). Mühürler zamanında ekmek mühürü olarak kullanılmıştır. Mezar yazıtlarından iki tanesi epigramdır (no. 33-34). Mezar yazıtlarının steller, altarlar veya sütunlar üzerine yazılmış olduğu görülmektedir. Eserler Eskişehir teritoryumunda bulunmuştur ancak birçoğunun tam buluntu yeri bilinmemektedir. Eserler çoğunlukla İS 2./3. ile 4./6. yüzyıllara aittir. Ekmek mühürlerinden ilk ikisi oldukça geç bir dönemden, olasılıkla İS 11. yy’dan gelmektedir. Yazıtların çevirileri şöyledir:1. Ben Maximus’un oğlu, vatanı için tüm arkhe ve parapompe görevlerini tamamlamış olan bouleutes Marcus Aurelius Iulianus, artık (bu zamandan sonra) yaşlı bir kimse olarak eşim Theodora ile birlikte burada yatmaktayım. Bedbaht bir fani olmamak için yaşarken hayatın tadını çıkar!2. Bu (mezarı) Italicus oğlu Aur(elius) Amianus ve Demetrios oğlu Demetrios, Appas oğlu Appas, Demetrios oğlu Dionysios ve Teuthras oğlu Akmazon yaşarlarken kendileri için yaptırdılar.3. Epiktetos sütkardeşi Trophimas ile beraber anneleri Gallene’nin anısı nedeniyle (bu mezarı yaptırdılar).4. Eren(n)ius karısı Fla(v)ia’nın anısı nedeniyle (bu mezarı yaptırdı).5. Gaius’un oğlu Agrippas karısı Apphia için şefkat dolu sevgisi nedeniyle (bu mezarı yaptırdı).6. Eru(c)cius Antipatros ve Cor(nelia) Flaviane ve kızları Theophile sütanneleri Kimre’nin anısı nedeniyle (bu mezarı yaptırdılar).7. Paideros’un çocukları Aurelia Servilia ve Aurelius Paideros biricik anneleri Iulia için - - - - Corne(lius?)’la beraber (anısı nedeniyle bu mezar taşını yaptırdılar.)8. Oğlu Hermogenes ve torunları Ladike’ye anısı nedeniyle (son) saygılarını sundular.9. Karısı İode, kardeşi Mommon ve oğulları Seleukos ile Antikrates Theophilos’a anısı nedeniyle (son) saygılarını sundular.10. Gaizatoris ve Seleukos ve Phoinikea İode’ye anısı nedeniyle (son) saygılarını sundular.11. Annesi Tertia genç ölen oğlu Teuthras için, Apollonides ve Hermesileon da biricik kardeşleri için anısı nedeniyle (bu mezarı yaptırdılar).12. Bakıcıları (bakıcı ailesi) Kallistratos ve Beronike ve annesi Thallousa 12 sene yaşayan çok değerli Agathemeris için anısı nedeniyle (bu mezarı yaptırdılar).13. Hermon ve Onesimos babaları Agathemeros için anısı nedeniyle (bu mezarı yaptırdılar).14. Biz Aur(elius) Nounas ve Aur(elia) Domna kızımız Ammia için anısı nedeniyle (bu mezarı) yaptırdık.15. Beronikos’un oğlu Aur(elius) Athenodoros karısı Syntrophos’un kızı Nike ile beraber - - - - -16. Lucilla kendi kızı Theodoule için - - - - -17. Kocası Menandros ve (çocukları?) Lucius, Marcus, Gaius, Titus, Akka - - - - Tertia’ya (anısı nedeniyle son) saygılarını sundular.18. Aurelius Hilaros ve Aurelia Iulia biricik kızları - -lia’ya anısı nedeniyle (bu mezarı yaptırdılar).19. Aleksandros’un oğlu Paideros karısı Semne’nin anısı nedeniyle (bu mezarı yaptırdı).20. 24 yıl yaşamış olan Tiberius Iulius Graptus.21. - - - ve Manes ebeveynleri için - - - -22. Komisyoncu/simsar Dionas kendi karısı Khreste için (bu mezarı yaptırdı).23. Aurelia Mania kocası Manes ve erken yaşta ölen çocukları Polykhronios, Phosphoros ve Karikos için anıları vesilesiyle (bu mezarı yaptırdı).24. İmparator Traianus Hadrianus Augustus Kaisar’ın kulu, ev kölesi Areidaios eşi - - -mos’un kızı Flavia Euhemeria’nın anısı nedeniyle (bu mezarı yaptırdı).25. Oğulları Antonius ve Pompeius (babaları) Gaius’un hatırası nedeniyle (ona son) saygılarını sundular.26. Aleksandros ve Apphe oğulları, Apollonios ve Apphia kardeşleri, karısı Mania (ise kocası) Menotenes’in hatırası nedeniyle (bu mezarı yaptırdılar).27. Çocukları Nikias, Demetrios, Nana, Antiokhos - - - - (babaları) Antiokhos’un hatırası nedeniyle (ona son) saygılarını sundular.28. Henüz konuşmaya başlamamış olan Doretos burada yatyor. Amarantos ve Dorete oğulları ve kendileri için anneleri Eirene ile birlikte (çocuğun) hatırası nedeniyle (bu mezarı yaptırdılar).29. G(aius) Iulius Timianos Polemon nişanlı kuzeni Cl(audia) Themisto için (anısı nedeniyle bu mezarı yaptırdı).30. Kardeşleri Antonius ve Petronius ve kızkardeşi Lala ve annesi Nysa Aribazos’a hatırası nedeniyle (bu mezarı) yaptırdılar.31. - -ros ve karısı Magna tek çocukları Nounas’ın anısı nedeniyle (bu mezarı yaptırdılar).32. Markion’un kızı Markia ve Damas’ın mirasçıları - - - - -33. Olasılıkla bir erkek çocuğuna ait fragman şeklindeki mezar şiiri. Yazıda anlamlı bir bütünlük yoktur.34. Tanrının diakon’u (din görevlisi), ve bir at doktoru yatıyor burada, yaşlı bir kimse olarak, bırakıp evde üç oğlunu, kızını ve hayat arkadaşını. Gördüğün gibi yazdılar bu yazıyı küçük harflerle, pek bilge babaları Abaskantos için ve yaptılar ona bu mezarı.35. Diakon (din görevlisi) Theodoulos’un dindar kızı Amia burada yatıyor.36. Burada Orthodoks Hıristiyanların kilisesine ait mezar kazıcılarının başı (protodekanos) ve tüccar olan Stephanos’un karısı Maria yatıyor.37. Burada Trophimos’un oğlu Korynthos yatıyor. Yazıtın altındaki ligatür şeklindeki omikron ve ypsilon’dan oluşan kısaltma belki şöyle anlaşılmalıdır: (Tanrı)nın?38. Burada Anastasios’un oğlu kutsal metin okuyucusu (anagnostes) Eusebis yatıyor.39. Kyriakos’un oğulları Onesimos ve Asterios’un mezarı.40. Solomon’(un yüzüğü).41. Baskı yüzündeki yazıt: Kurtar bizi ey Efendi! Tutamak çevresindeki yazıt tam okunamıyor.42. Tanrı’nın koruması (himayesi). 43. Anthimos.

Anahtar Kelimeler:

Eski Yunanca mezar yazıtları, Eskişehir Müzesi, epigram, Dorylaion, parapompe, Galat şahıs isimleri, proksenetes, kleronomos, at doktoru, diakonos, protodiakonos, Choria Considiana

New Inscriptions from the Museum of Eskişehir

The authors have been working on the unpublished Greek and Latin inscriptions preserved at the museum of Eskişehir for many years. In this contribution 43 new inscriptions are presented which have been recorded over previous years. Amongst these are 38 funerary inscriptions, one is possibly a dedication (no. 15) and another is an inscription on a ring (no. 40). The last 3 artefacts (nos. 41-43) are inscribed bread stamps. Two of the funerary inscriptions are epigrams (nos. 33-34). The funerary inscriptions are carved on stelai, on altars, as well as on columns. These artefacts were discovered within the province of Eskişehir, but the exact find-spot and provenance of these inscriptions are largely unknown. They are mostly dated to the period between the second-third and fourth-sixth centuries A.D., however, two of the bread stamps date from a very late period, presumably to the eleventh century A.D.

Keywords:

Greek funerary inscriptions Eskişehir Museum, epigram, Dorylaion, parapompe, Galatian personal names, proxenetes, kleronomos, horse doctor, diakonos, protodiakonos, anagnostes, Choria Considiana,

PDF

___

L’Année Epigraphique.
J. N. Adams, The Origin and Meaning of Lat. Veterinus, veterinarius, Indogermanische Forschungen 97, 1992, 70-95.
J. N. Adams, Pelagonius and Latin Veterinary Terminology in the Roman Empire, Leiden-New York-Köln 1995.
N. E. Akyürek Şahin, Neue Weihungen für Hosios kai Dikaios, Gephyra 1, 2004, 135-148.
N. E. Akyürek Şahin – H. Uzunoğlu, Eskişehir Müzesi’nden Yeni Yazıtlar, in: M. Arslan – F. Baz (ed.), Arkeoloji, Tarih ve Epigrafi’nin Arasında: Prof. Dr. Vedat Çelgin’in 68. Doğum Günü Onuruna Makaleler, Istanbul 2018, 33-67.
W. Ameling, Eine neue Inschrift aus Prusias ad Hypium, EA 1, 1983, 63-74.
C. Armanet, Inscriptions de Dorylée, BCH 28, 1904, 191-200.
M. Avi-Yonah, Abbreviations in Greek Inscriptions (the Near East, 200 B.C. - A.D. 1100), Chicago 1974.
C. Brixhe, Essai sur le grec anatolien au début de notre ère, Nancy 1984.
Bulletin epigraphique.
F. Buonaratti, Osservazioni sopra alcuni frammenti di vasi antichi di vetro, rnat idi igüre, trovati ne’ cimeteri di Roma, Floransa 1716.
M. T. Cam (ed.), La médecine vétérinaire antique: Sources écrites, archéologiques iconographiques. Actes du colloque international de Brest, 9-11 septembre 2004, Rennes 2007.
C. Cichorius, Römische Studien. Historisches Epigraphisches Literargeschichtliches aus vier Jahrhunderten Roms, Berlin 1922.
H. Chantraine, Freigelassene und Sklaven im Dienst der römischen Kaiser: Studien zu ihrer Nomenklatur, Wiesbaden 1967.
A. Böckh, Corpus Inscriptionum Graecarum, Vol. II, Berlin 1843.
M. T. Couilloud, Les Monuments funéraires de Rhénée (Exploration archéologique de Délos 30), Paris 1974.
D. Dana, Onomasticon Thracicum (OnomThrac): Répertoire des noms indigènes de Thrace, Macédoine Orientale, Mésies, Dacie et Bithynie, Athens 2014.
J. Darrouzès, Recherches sur les ὀφφίκια de l’Église byzantine, Paris 1970.
J. M., Dentzer, Le motif du banquet couché dans le Proche-Orient et le monde grec du VIIe au IVe siècle avant J.-C, Paris 1982.
D. Detschew, Die thrakischen Sprachreste, Wien 1957.
Eskişehir Çevresinden Yeni Yazıtlar, in: A. V. Çelgin – H. Uzunoğlu – Y. Doğan – F. Avcu (eds.), Eskiçağ Yazıları 11 (Akron 14), İstanbul 2017, 127-153.
Th. Drew-Bear – T. Lochman, Grabreliefs aus Amorion, Orkistos und der antiken Siedlung von Bağlıca, Zeugen verlorengeganger Grabbauten, Arkeoloji Dergisi 4, 1996, 109-134.
K. M. D. Dunbabin, Sic erimus cuncti… The skeleton in Graeco-Roman Art, JDI 101, 1986, 185-255.
K. M. D. Dunbabin, The Roman Banquet. Images of Conviviality, Cambridge 2003.
D. Feissel, Recueil des inscriptions chrétiennes de Macédoine du IIIe au Vıe siècle, Paris 1983 (BCH Supplément 8).
A. E. Felle, Diaconi e diaconissae tra Oriente e Occidente. L’apporto della documentazione epigrafica, in: V. Grossi – B. J. Koet – P. van Geest (ed.), Diakonia, diaconiae, diaconato. Semantico e storia nei Padri della Chiesa. XXXVIII Incontro di studiosi dell’antichità cristiana, Roma 7-9 maggio 2009, Rom 2010, 489-537.
J. Ferguson, Epicureanism under the Roman Empire, in: W. Haase (Hrsg.), Philosophie, Wissenschaften, Technik. Philosophie (Epikureismus, Skeptizismus, Kynismus, Orphica, Doxographica) (ANRW II 36,4), Berlin-Boston 1990, 2257-2327.
H. L. Fernoux, Notables et élites des cités de Bithynie aux époques hellénistique et romaine (IIIe siècle av. J.-C. – IIIe siècle ap. J.-C.). Essai d’histoire social, Lyon 2004.
A. Ferrua, Note e giunte. Alle iscrizioni cristiane antiche della Sicilia, Vatikan 1989.
K. D. Fischer, Ancient Veterinary Medicine: A survey of Greek and Latin sources and some recentscholarship, Medizinhistorisches Journal, Bd. 23, H. 3/4, 1988, 191-209.
P. Frei, Phrygische Toponyme, EA 11, 1988, 9-34.
P. Frei, Die epichorischen Namen im griechisch-römischen Inschriftenbestand der Region von Eskişehir, şurada: H. Otten – E. Akurgal – H. Ertem – A. Süel (edd.), Hittite and other Anatolian and Near Eastern Studies in honour of Sedat Alp, Ankara 1992, 181-192.
F. T. Gignac, A Grammar of the Greek Papyri of the Roman and Byzantine Periods. Volume 1: Phonology, Mailand 1976.
A. S. F. Gow – D. L. Page, The Greek Anthology. The Garland of Philip and some contemporary epigrams. Vol. II: Commentary and Indexes, Cambridge 1968.
R. Götze, Der Tod im Kindesalter: eine medizinhistorische Studie auf der Grundlage von Epitaphen der Anthologia Graeca, Erlangen 1974 (Diss.).
E. Griessmair, Das Motiv der mors immatura in den griechischen metrischen Grabinschriften, Innsbruck 1966.
H. Güney, New Inscriptions from Northeast Phrygia: The Cult of Hosios and Dikaios, Gephyra 15, 101-117.
H. Güney, New Epigraphic Documents from Northeast Phrygia, Philia 4, 2018, 55-66.
H. Güney, New Inscriptions from northeast Phrygia, Epigr Anat 51, 2018, 167-183.
Ch. Habicht, New Evidence on the Province of Asia, JRS 65, 1975, 64-91.
H. Halfmann, Itinera principum. Geschichte und Typologie der Kaiserreisen im Römischen Reich, Stuttgart 1986.
E. Haspels, The highlands of Phrygia. Sites and monuments. Vol. 1: The text, Princeton 1971.
P. Herrmann, Inschriften von Milet. Teil 2, Inschriften n. 407-1019, Berlin-New York 1998.
E. Herrmann-Otto, Ex ancilla natus. Untersuchungen zu den “Hausgeborenen” Sklaven und Sklavinnen im Westen des römischen Kaiserreiches, Stuttgart 1994.
S. Hübner, Der Klerus in der Gesellschaft des spätantiken Kleinasiens, Franz Steiner Verlag/München 2005.
M. H. Sayar, Die Inschriften von Anazarbos, Bonn 2000 (IK 56).
T. Corsten, Die Inschriften von Apameia (Bithynien) und Pylai, Bonn 1987 (IK 32).
G. Mihailov, Inscriptiones Graecae in Bulgaria Repertae. Vol. II: Inscriptiones inter Danubium et Haemum Repertae, Sofia 1958.
M. Guarducci, Inscriptiones Creticae, Vol. II: Tituli Cretae Occidentalis, Rom 1939.
H. Wankel, Die Inschriften von Ephesos, Teil Ia: Nr. 1-47 (Texte), Bonn 1979.
C. Börker – R. Merkelbach, Die Inschriften von Ephesos, Teil II: Nr. 101-599 [Repertorium], Bonn 1979 (IK 12).
H. Engelmann – D. Knibbe – R. Merkelbach, Die Inschriften von Ephesos, Teil III: Nr. 600-1000 [Repertorium], Bonn 1980 (IK 13).
R. Merkelbach – J. Nollé, Die Inschriften von Ephesos, Teil VI: 2001-2958 [Repertorium], Bonn 1980 (IK 16).
Inscriptiones Graecae IX,2. Inscriptiones Thessaliae. Ed. Otto Kern. Berlin 1908.
Inscriptiones Graecae XII,9. Inscriptiones Euboeae insulae. Ed. E. Ziebarth, Berlin 1915.
R. Cagnat, Inscriptiones Graecae ad res romanas pertinentes, Vol. I. Paris 1911.
R. Cagnat, Inscriptiones graecae ad res romanas pertinentes, Vol. III, Paris 1906.
T. Corsten, Die Inschriften von Kios, Bonn 1985 (IK 29).
E. Schwertheim, Die Inschriften von Kyzikos und Umgebung. Teil I: Grabtexte, Bonn 1980 (IK 18).
E. Schwertheim, Schwertheim, Die Inschriften von Kyzikos und Umgebung. Teil II: Miletoupolis. Inschriften und Denkmäler, Bonn 1983 (IK 26).
Inschriften Mysia und Troas [IMT], M. Barth – J. Stauber (Hrsgg.), Leopold Wenger Institut, Universität München. Version of 25.8.1993 (Ibycus). Packard Humanities Institute CD #7, 1996. Mysia, Lacus Apolloniatis und Miletupolis, nos. 2150-2417.
S. Şahin, Katalog der antiken Inschriften des Museums von İznik (Nikaia)- İznik Müzesi Antik Yazıtlar Kataloğu, Teil I (Nr. 1-633) (IK 9), Bonn 1979.
J. Strubbe, The Inscriptions of Pessinous (IK 66), Bonn 2005.
W. Ameling, Die Inschriften von Prusias ad Hypium (IK 27), Bonn 1985.
D. H. French, The inscriptions of Sinope (IK 64,1), Bonn 2004.
F. B. Poljakov, Die Inschriften von Tralleis und Neisa (IK 36), Bonn 1989.
D. Berges – J. Nollé, Die Inschriften von Tyana, Teil I (IK 55,1), Bonn 2000.
G. Jacopi, Esplorazioni e studi in Paflagonia e Cappadocia relazione sulla seconda campagna esplorativa (agosto - ottobre 1936-XIV), Rom 1937.
T. Klauser, s.v. Diakon, in Reallexikon für Antike und Christentum 3, 1957, 888-909.
D. Knibbe, Zeigt das Fragment IvE 13 das steuertechnische Inventar des fiscus Asiaticus?, Tyche 2, 1987, 75-93.
P. Kretschmer, Einleitung in die Geschichte der griechischen Sprache, Göttingen 1896.
G. Laminger-Pascher, Beiträge zu den griechischen Inschriften Lykaoniens (ETAM 11), Wien 1984.
R. Lattimore, Themes in Greek and Latin Epigraphs, Urbana-Illinois 1942.
G. W. H. Lampe, A patristic Greek Lexicon, Oxford 1961.
S. Lauffer, Diokletians Preisedikt, Berlin 1971.
B. Lörincz, Onomasticon Provinciarum Europae Latinarum II, Wien 1999.
E. F. Le Blant, 750 inscriptions de pierres gravées inédites ou peu connues, Paris 1896.
Th. Corsten – R. W. V. Catling – M. Ricl, A Lexicon of Greek Personal Names, Vol. VA. Coastal Asia Minor: Pontos to Ionia, Oxford 2010.
J. -S. Balzat – R. W. V. Catling – É. Chiricat – F. Marchand, A Lexicon of Greek Personal Names, Vol. VB. Coastal Asia Minor: Caria to Cilicia, Oxford 2013.
J. -S. Balzat – R. W. V. Catling – É. Chiricat – T. Corsten, A Lexicon of Greek Personal Names, Vol. VC. Inland Asia Minor, Oxford 2018.
C. S. Lightfoot, Amorium Reports V: A catalogue of Roman and Byzantine stone inscriptions from Amorium and its territory, together with graffiti, stamps and miscellanea, Istanbul 2017.
H. G. Lolling, Inschrift aus Kyzikos, MDAI(A) 13, 1888, 304-309.
P. Magdalino, s.v. Anagnostes, in: A. P. Kazhdan (ed.), The Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford 1991, 84.
W. M. Calder, Monumenta Asiae Minoris Antiqua I (MAMA I), Manchester 1928.
W. H. Buckler – W. M. Calder – W. K. C. Guthrie, Monuments and documents from eastern Asia and Western Galatia (MAMA IV), London 1938.
C. W. M. Cox – A. Cameron, Monuments from Dorylaeum and Nacolea (MAMA V), Manchester 1937.
W. M. Calder, Monuments from Eastern Phrygia (MAMA VII), Manchester 1956.
Ch. Marek, Stadt, Ära und Territorium in Pontus-Bithynia und Nord-Galatia (Istanbuler Forschungen 39), Tübingen 1993.
Ch. Marek, Pontus et Bithynia. Die römischen Provinzen im Norden Kleinasiens, Mainz 2003.
A. McCabe, Horse and Horse Doctors on the Road, in: R. Macrides (ed.), Travel in the Byzantine World. Papers from the Thirty-fourth Spring Symposium of Byzantine Studies, Birmingham, April 2000, Ashgate Variorum 2002.
A. McCabe, A Byzantine Encyclopaedia of Horse Medicine. The Sources, Compilation, and Transmission of the Hippiatrica, Oxford 2007.
B. H. Mclean, An Introduction to Greek Epigraphy of the Hellenistic and Roman Periods from Alexander the Great Down to the Reign of Constantine (323 B.C.-A.D. 337), Ann Arbor 2002.
Y. E. Meimaris, Sacred Names, Saints, Martyrs and Church Officials in the Greek Inscriptions and Papyri pertaining to the Christian Church of Palestine, Athens 1986.
S. Mitchell, Anatolia. Land, Men and Gods in Asia Minor I, Oxford 1993.
S. Mitchell – D. French, The Greek and Latin Inscriptions of Ankara (Ancyra). Vol. I: From Augustus to the end of the third century AD, München 2012.
W. Morel, Zu Griechischen Inschriften, Hermes 65, 1930, 221-227.
A. Murray, Bas-reliefs de Cyzique, Revue Archéologique 17, 1891, 10-12.
O. Nanetti, ΙΠΠΙΑΤΡΟΙ, Aegyptus 22, 1942, 49-54.
H. S. Nielsen, Ditis examen domus? On the Use of the Term “Verna” in the Roman Epigraphical and Literary Sources, Classica et Mediaevalia 42, 1991, 221-240.
F. Onur, Some Late Roman Inscriptions from Side, Gephyra 3, 2006, 193-206.
H. Pamir – N. Sezgin, The Sundial and Convivium Scene on the Mosaic from the Rescue Excavation in a Late Antique House of Antioch, Adalya 19, 2016, 251-280.
W. Pape – G. E. Benseler, Wörterbuch der griechischen Eigennamen, Vol. 2, Braunschweig 1884.
W. Peek, Griechische Vers-inschriften. Band 1: Grabepigramme, Berlin 1955.
G. Perrot – E. Guillaume –J. Delbet, Exploration archéologique de la Galatie et de la Bithynie, d’une partie de la Mysie, de la Phrygie, de la Cappadoce et du Pont, Paris 1872.
E. Preuner, ΖΩΝ, ΚΤΩ, ΧΡΩ Jahrbuch des deutschen archäologischen Instituts 40, 1925, 39-41.
W. M. Ramsay, Laodiceia Combusta and Sinethandos, AM 13, 1888, 233-272.
W. M. Ramsay, The cities and bishoprics of Phrygia, Vol. II: West and west-central Phrygia, Oxford 1897. B. Rawson, Degrees of Freedom. Vernae and Junian Latins in the Roman familia, in: V. Dasen – Th. Späth (ed.), Children, Memory, and Family Identity in Roman Culture, Oxford 2010, 195-221.
S. Mitchell, Regional Epigraphic Catalogues of Asia Minor II: The Ankara District. The Inscriptions of North Galatia, Oxford 1982.
M. Ricl, Legal and Social Status of θρεπτοί and Related Categories in the Greek World: The Case of Phrygia in the Roman Period, Neohelensko nasledje kod Srba I. Belgrade 2006, 145-166.
M. Ricl, Legal and social status of threptoi and related categories in narrative and documentary sources, in: H. H. Cotton et al. (eds.), From Hellenism to Islam. Cultural and Linguistic Change in the Roman Near East, Cambridge 2009, 93-114.
A. Rhoby, Byzantinische Epigramme auf Fresken und Mosaiken, Wien 2009 (Byzantinische Epigramme in inschriftlicher Überlieferung Band 1).
A. Rhoby, Byzantinische Epigramme auf Ikonen und Objekten der Kleinkunst. Nebst Addenda zu Band I “Byzantinische Epigramme auf Fresken und Mosaiken”, Wien 2010 (Byzantinische Epigramme in inschriftlicher Überlieferung Band 2).
A. Rhoby, Byzantinische Epigramme auf Stein nebst Addenda zu den Bänden 1 und 2, Wien 2014 (Byzantinische Epigramme in inschriftlicher Überlieferung Band 3).
L. Robert, Collection Froehner I. Inscriptiones Grecques, Paris 1936.
L. Robert, Hellenica, Rev. Phil. 13, 1939, 97-217.
L. Robert, Notes et Discussions. Voyages épigraphiques en Asie Mineure, Rev. Phil. XVI, 1943, 170-201.
L. Robert, Hellenica. Recueil d’épigraphie, de numismatique et d’antiquités grecques XI/XII, Paris 1960.
L. Robert, Hellenica. Recueil d’épigraphie, de numismatique et d’antiquités grecques. Vol. XIII: d’Aphrodisias a la Lycaonie, Paris 1965.
L. Robert, Documents de L’Asie Mineure Méridionale. Inscriptions, Monnaies et Géographie, Paris 1966.
M. H. Sayar, Das Pferdearzt Memmius Hippoktates, EA 29, 1997, 107-110.
M. J. C. Scarborough, A new edition of IG IX,2 69, ZPE 193, 2015, 166-171.
W. Schulze, Zur Geschichte lateinischer Eigennamen, mit einer Berichtigunsliste zur Neuausgabe von Olli Salomies, Hildesheim 1991.
H. Schwarz – K. Stauner, Die Parapompé des Kaisers und seines Heeres im nordwestlichen Kleinasien, Gephyra 4, 2007, 1-35.
R. Merkelbach – J. Stauber, Steinepigramme aus dem griechischen Osten II: Die Nordküste Kleinasiens (Marmarameer und Pontos), München-Leipzig 2001.
R. Merkelbach – J. Stauber, Steinepigramme aus dem griechischen Osten III: Der ferne Osten und das Landesinnere bis zum Tauros, München-Leipzig 2001.
R. Merkelbach – J. Stauber, Steinepigramme aus dem griechischen Osten IV: Die Südküste Kleinasiens, Syrien und Palaestina, München-Leipzig 2002.
H. Solin, Die Stadtrömischen Sklavennamen. Ein Namenbuch. I. Teil: Lateinische Namen, Stuttgart 1996.
G. A. Soteriou, Ανασκαφή Νέας Αγχιάλου, Praktika tēs en Athēnais archaeologikēs hetaireias tou etous 1955, 1960, 132-139.
M. P. Speidel, Numerus of Ala Vocontiorum at Palmyra?, in: M. Speidel (ed.), Roman Army Studies Vol.I, Amsterdam 1984, 167-169.
G. Staab, Gebrochener Glanz. Klassische Tradition und Alltagswelt im Spiegel neuer und alter Grabepigramme des griechischen Ostens, Berlin 2018.
R. Heberdey (ed.), Tituli Asiae Minoris, III. Tituli Pisidiae linguis Graeca et Latina conscripti, 1. Tituli Termessi et agri Termessensis, Wien 1941.
F. K. Dörner, Tituli Asiae Minoris, Vol. IV: Tituli Bithyniae Linguis Graeca et Latina Conscipti, 1: Paeninsula Bithynica. Wien 1978.
P. Herrmann, Tituli Asiae Minoris V: Tituli Lydiae linguis Graeca et Latina conscripti, Fasc. 1: nos. 1-825, Regio septentrionalis ad occidentem vergens, Wien 1981.
P. Herrmann, Tituli Asiae Minoris V: Tituli Lydiae linguis Graeca et Latina conscripti, Fasc. 2: nos. 826-1414, Regio septentrionalis ad occidentem vergens, Wien 1989.
R. Thönges-Stringaris, Das Griechische Totenmahl, AM 80, 1965, 1-99.
A. M. Vérilhac, ΠΑΙΔΕΣ ΑΩΡΟΙ: Poesie funeraire. Tome premier: Textes, Athens 1978.
A. M. Vérilhac, ΠΑΙΔΕΣ ΑΩΡΟΙ: Poesie funeraire. Tome Second: Commentaire, Athens 1982.
M. Waelkens, Die kleinasiatischen Türsteine. Typologische und epigraphische Untersuchungen der kleinasiatischen Grabreliefs mit Scheintür, Mainz am Rhein 1986.
P. R. C. Weaver, Familia Caesaris. A Social Study of the. Emperor’s Freedmen and Slaves, Cambridge 1972.
Th. Wiegand, Inschrift aus Kyzikos, MDAI(A), 26, 1901, 121-125.
M. Wörrle, H II. Die griechischen Sepulkralinschriften von Limyra, in J. Borchhardt – A. Pekridou-Gorecki (ed.), Limyra. Studien zu Kunst und Epigraphik in den Nekropolen der Antike, 411-547, Wien 2012.
H. Uzunoğlu, Bursa Müzesi ‘nden Ölü Ziyafeti Sahneli Yeni Mezar Stelleri, Olba 23, 2015, 397-415.
M. E. Yıldız – A. İlaslı, Zwei neue kaiserzeitliche Grabinschriften im Museum von Afyonkarahisar, Gephyra 14, 2017, 101-108.
L. Zgusta, Kleinasiatische Personennamen, Prag 1964.