Adı bilinmeyen Romalı ordu mensuplarına ilişkin yazıtlar

Makalede Nikaia kentinde bulunmuş ve bugün İznik Müzesi'nde korunan 4 adet yazıt tanıtılmaktadır. Yazıtların ortak noktası; her birinin Roma ordusunda görev yapan kişilerle bağlantılı olmalarıdır. Yazıtlar parça halinde ele geçtiği için ilgili ordu mensuplarının adları korunamamıştır. No. 1 süvari mensubu bir şahsın onurlandırılma yazıtıdır. Bu şahıs orduda en az iki komutanlık yaptıktan sonra memleketi Nikaia'ya geri dönmüş ve orada başarkhonluk ve rahiplik gibi üst düzey memuriyetler üstlenmiştir. Adını bilmediğimiz bu şahsın kariyeri INikai no. 56'dan tanınan Patroles'inkiyle büyük benzerlik göstermektedir. No. 2 yine üst rütbeli bir ordu mensubunun çift dilli kaleme alınmış mezar yazıtıdır. Bu şahıs yazıtta lejyon tribunusu olarak tanıtılmaktadır. Başka subaylıkların anılmamasından dolayı bu şahısın görev sırasında vefat ettiği tahmin edilmektedir. Latince ve Yunanca kaleme alınan mezar yazıtı subayın azatlısı [Da]phnus tarafından dikilmiştir. No. 3; II. Parth Lejyonu'nda görev yapan bir erin mezar yazıtıdır. Bu er olasılıkla Parth seferleri sırasında lejyonuyla Bitinya'dan geçerken vefat etmiştir. Latince kaleme alınan yazıtta erin yaşı ve ordudaki hizmet yılı belirtilmiştir. Söz konusu lejyon Caracalla tarafından Parth Seferleri için kurulmuştur. Tanıtılan son yazıt yine Latince kaleme alınmış bir mezar yazıtıdır. Burada da vefat eden lejyon erinin adı, yaşı ve hizmet yılı verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Bithynia, cohors equitata, legio II Parthica, miles, Nikaia, praefectus, protoarchon, tribunus

Inscriptions of unknown soldiers of the Roman army

This article presents three fragmentary inscriptions of Roman soldiers: no. 1 mentions an officer, probably a prefect of a cohort; no. 2 is the funerary inscription of a legionary tribune and no. 3 belongs to the grave of a soldier of legio II Parthica; a fourth inscription is too short to say anything about its content other than that it is funerary in character.

Keywords:

Bithynia, cohors equitata, legio II Parthica, miles, Nikaia, praefectus, protoarchon, tribunus,

PDF

___

M. Adak, Zwei neue Archontenlisten aus Prusias ad Hypium, Chiron 37, 2007, 1–10.
K. P. Almar, Inscriptiones Latinae. Eine illustrierte Einführung in die lateinische Epigraphik, Viborg 1990.
J. Ch. Balty – W. Van Rengen, Apamea in Syria. The winter quarters of Legio II Parthica. Roman gravestones from the military cemetery, Bruxelles 1993.
A. Calderini, Epigrafia, Torino 1974.
H. Devijver, The Equestrian Officers of the Roman Imperial Army, Vol. I, Amsterdam 1989.
H. Devijver, The Equestrian Officers of the Roman Imperial Army, Vol. II, Amsterdam 1992.
H. Devijver, Prosopographia Militarum Equestrium Quae Fuerunt Ab Augustuo Ad Gallienum, Vols. I–V, Leuven 1976–1993.
A. Rehm, Didyma II. Die Inschriften, Berlin 1958.
J. H. Farnum, The Positioning of the Roman Imperial Legions, Oxford 2005.
H.-L. Fernoux, Notables et élites des cités de Bithynie aux époques hellénistique et romaine (IIIe siÃ¨cle av. J.-C. – IIIe siÃ¨cle ap. J.-C.). Essai d'histoire social, Lyon 2004.
J.-M. LassÃ¨re, Manuel d'épigraphie romaine, Vol. II, Paris 2005.
Y. Le Bohec – C. Wolff (eds.), Les Légions de Rome sous le Haut-Empire. Actes du CongrÃ¨s de Lyon (17–19 septembre 1998), Vols. I–III, Paris 2000–2003.
E. Ritterling, Legio, RE XII.1–2 (1924/5), 1186–1829.
J. E. Sandys, Latin Epigraphy. An Introduction to the Study of Latin Inscriptions, Cambridge ²1927.
M. A. Speidel, Heer und Herrschaft im Römischen Reich der Hohen Kaiserzeit, Stuttgart 2009.
H. Solin – O. Salomies, Repertorium nominum gentilium et cognominum Latinorum, Hildesheim/Zurich/New York ²1994.
J. Spaul, Cohors². The evidence for and a short history of the auxiliary infantry units of the Imperial Roman Army, Oxford 2000.
W. Van Rengen, La IIe Légion Parthique Ã Apamée, in: Y. Le Bohec – C. Wolff (eds.), Les Légions de Rome sous le Haut-Empire. Actes du CongrÃ¨s de Lyon (17–19 septembre 1998), Vol. I, Paris 2000, 407–410.