Bilgi Üretiminde ve Bilginin Niteliğinde İktidarın Rolü: 16. Yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu Örneği / Role of the Power in Production of Knowledge and Its Quality: Case of 16th Century Ottoman Empire

Bilgi üretimi ve dolaşımı, arz-talep; iltifat-marifet ilişkisi üzerine kuruludur. Bilginin ortaya çıkması ve gelişmesi, iktidar ve toplum tabakalarıyla doğrudan ilgilidir. Bu ilişki, farklı biçimlerde her zaman bulunmaktadır. Bilgi, iktidara; iktidar da bilgiye ihtiyaç duymaktadır. İktidar, toplumun bütün tabakalarında bilginin dolaşımını sağlamaktadır; bunun için de her tabakaya kadar ulaşabilen bir ağ kurmaktadır. Bu çerçevede Osmanlı İmparatorluğu’nun 16. yüzyılından örnekler sunulmuştur. Osmanlı iktidarının bilgi, bilgin, sanat ve sanatkâr ile ilişkisi; bilgi üretimindeki rolü incelenmiş; dönemin eserleriyle desteklenmiştir. Yönetimin destek anlayışında en temel etkenin kabiliyet ve liyakat olduğu ortaya konmuştur.Anahtar Kelimeler: Bilgi, iktidar, üretim, Osmanlı İmparatorluğu, 16. yüzyıl.

-

Production and dissemination of knowledge is established on supply-demand and compliment-merit relations. Emergence and development of knowledge are directly related to each layer of the power and society. This relationship is always present in different forms. Knowledge and power need each other. The power disseminates knowledge to all layers of society. Hence the power establishes a network reaching to every layer in society. In this article, some examples are presented from 16th century Ottoman Empire. The role of the Ottoman power in production of knowledge and its relation with scholar, knowledge, art and artist has been examined. The main motive behind compliments from administrative layers has been proved to be the skill and competence

___

  • Abacı, A. (1974). Farsça Selîm-nâmeler. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Akgün, A. (1995). Hoca Mehmed Efendi İbtihâcü’t-Tevârih. Yayımlanmamış Doktora Tezi İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Akıllı, K. (2008). Peçevî Tarihi (184b-218a) Metin, Edisyon Kritik, Dizin, Özel Adlar Sözlüğü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
  • Althusser, L. (2000). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. (Y. Alp, M. Özışık, çev.) İstanbul: İletişim.
  • Andrews, W. G. (2000). Şiirin Sesi Toplumun Şarkısı (T. Güney, Çev.). İstanbul:
  • Andrews, W. G. (2000). Şiirin Sesi Toplumun Şarkısı (T. Güney, Çev.). İstanbul: