TAGUCHİ YÖNTEMİ İLE CEP İŞLEMEDE KULLANILAN TAKIM YOLU HAREKETLERİNİN VE KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİLERİNİN BELİRLENMESİ

Plastik hacim kalıp imalatında sık karşılaşılan cep yüzey işleme uygulamalarında son işleme yüzey kalitesinin, ileri bitirme işlemlerinde kullanılan yöntemler ile elde edilen pürüzlülük değerlerine mümkün olduğunca yaklaştırılması arzulanır. Kesme hızı, ilerleme, talaş derinliği, kesici yanal adımı ile uygun takım yolu stratejisinin seçimi işleme zamanı ve yüzey durumunu belirleyen önemli değişkenlerdir. Bu değişkenlerin her birinin tek tek yüzey pürüzlülüğü üzerine etkileri bilinmekte ancak birbirleri ile kombinasyonu sonucunda hangi neticelerin ortaya çıkabileceği açık olarak tahmin edilememektedir. Yapılan bu deneysel çalışmada, cep yüzey işlemede farklı takım yolu hareketleri ile kesme parametrelerinin yüzey pürüzlülüğüne etkileri incelenmiştir. Son talaş kaldırma işlemi için takım yolu stratejileri olarak, tek yönlü, zigzag ve spiral takım yolları kullanılmıştır. Kesme hızı, ilerleme, talaş derinliği ve kesici yanal adımı değerleri belirlenen dört farklı seviyede tanımlanmış ve Taguchi ortogonal dizi ile deney tasarımları gerçekleştirilmiştir. Deneyler, hacim kalıp çeliği olarak yaygın kullanılan IMPAX EN/DIN 1.2738 çeliği üzerinde, düz uçlu HSSE parmak frezeler ile yapılmıştır. Deneyler sonucunda elde edilen ortalama pürüzlülük değerleri ile ANOVA tabloları oluşturulmuş, her bir takım yolu için ilgili parametrelerin yüzey pürüzlülüğü üzerindeki etkileri belirlenmiştir. İlgili koşullar altında cep işleme için en ideal takım yolunun spiral takım yolu olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Cep işleme, takım yolu, Taguchi yöntemi, yüzey pürüzlülüğü

PDF

___

Ng, K.W. and Raman, S., “Forces, Surface Error and Path Length in Tool Path Selection”, Proceedings of the 1997 Sixth Annual Industrial Engineering Research Conference, Miami Beach, FL, USA, 948–953, 1997.
Law, K.M.Y. and Geddam, A., “Error Compensation in The End Milling of Pockets: A Methodology”, Journal of Materials Processing Technology, Vol. 139, 21–27, 2003.
Choy, H.S. and Chan, K.W., “A Corner – Looping Based Tool Path For Pocket Milling”, Journal of Computer – Aided Design, Vol. 35, 155–166, 2003.
Yang, J.L. and Chen, J.C., “A Systematic Approach for Identifying Optimum Surface Roughness Performance in End-Milling Operations”, Journal of Industrial Technology, Vol. 17, No 2, 2001.
Çoğun, C. ve Özses, B., “Bilgisayar Sayısal Denetimli Takım Tezgahlarında Değişik İşleme Koşullarının Yüzey Pürüzlülüğüne Etkisi”, Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der., Cilt 17, No 1, 59-75, 2002.
Toh, C.K., “Cutter Path Strategies in High Speed Rough Milling of Hardened Steel”, Materials and Design, Vol. 27, 107–114, 2006.
Toh, C.K., “Design, Evaluation and Optimisation of Cutter Path Strategies When High Speed Machining Hardened Mould and Die Materials”, Materials and Design, Vol. 26, 517–533, 2005.
Sağlam, H. ve Yaldız, S., “Frezelemede Kesme Parametreleri ile Kesme Kuvvetlerinin Değişimi ve Bunların Takım Aşınması ve Yüzey Pürüz¬lü-lüğü Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi”, Gazi Ünv. Fen Bilimleri Enst. Dergisi, Cilt 15, No 1, 2002.
Davim, P.J., “Design of Optimisation of Cutting Parameters for Turning Metal Matrix Composites Based on The Orthogonal Arrays”, Journal of Materials Processing Technology, Vol. 132, 340–344, 2003.
Yang, W.H. and Tarng, Y.S., “Design Optimization of Cutting Parameters For Turning Operations Based on The Taguchi Method”, Journal of Materials Processing Technology, Vol. 84, 122–129, 1998.
Tosun, N., Cogun, C., Tosun, G., “A Study on Kerf and Material Removal Rate in Wire Electrical Discharge Machining Based on Taguchi Method”, Journal of Materials Processing Technology, Vol. 152, 316–322, 2004.
Toh, C.K., “A Study of The Effects of Cutter Path Strategies and Orientations in Milling”, Journal of Materials Processing Technology, Vol. 152, No 3, 346–356, 2004.
Taguchi, G. and Konishi, S., Orthogonal Arrays and Linear Graphs, American Supplier Institute, Miami, A.B.D., 1987.
Çelikçapa, F. O., “Taguchi Deneysel Tasarım Metodunun Bir Dokuma İşletmesinde Uygulama Denemesi”, Uludağ Üniversitesi, Bursa, 2002.
Saat, M., “Kalite Denetiminde Taguchi Yaklaşımı”, Gazi Ünv. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 2, No 3, 97–108, 2000.
Böhler, Böhler M238 Catalogue, Der Varvergütete Stahl Für Kunststofformen, 2005.
Dizdar, E.N., Uygulamalı Olasılık ve İstatistik, Academic Book Production, 208–209, Karabük, 2005.