MERSİN’İN MEKÂNSAL BİÇİMLENME SÜRECİ VE PLANLAMA DENEYİMLERİ

19. yüzyılın başlarında kurulmuş olan Mersin kenti, yaklaşık iki yüzyıllık bir süreçte ve özellikle son yirmi yıldayoğunlaşarak sosyal, ekonomik ve mekânsal olarak hızlı bir gelişme göstermiştir. Bu hızlı gelişim, Mersinkentinde tekil yapıların üretilmesini sağlamış olsa da kentin karakterinin hızla kaybolmasına ve kentin bir yapıyığını haline gelmesine neden olmuştur. Bu makalede, Mersin’in iki yüzyıllık gelişim sürecinde kentsel mekânınbiçimlenmesinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bununla birlikte, süreçte kent planlarının etkinliğiaraştırılmıştır. Araştırma kapsamında, Mersin’in gelişimi “plansız dönem” ve “planlı dönem” olarak iki dönemdeele alınmıştır. Mersin’in kendine özgü niteliklerini oluşturduğu dönemin plansız dönem olduğu araştırmanındikkat çekici sonuçlardan biridir. Planlı dönemde planlar, kente karakter kazandırmaktan çok kentsel mekândaaynılaşma üretmektedir. Kentsel mekânda farklılaşma, plan kararlarını değiştirme yoluyla gerçekleşmektedir. Bukapsamda, özelde Mersin genelde ise Türkiye planlama sistemi, plan kararlarının kentlerin özelliklerine göreüretilmesini ve uygulanmasını sağlayacak, mekânın nitelik kazanmasına olanak tanıyacak planlama ve tasarımanlayışına gereksinim duymaktadır.

___

  • Adıyeke, N. ve Adıyeke N., “Modernleşmenin
  • Doğurduğu Kent”, Mersin, Sırtı Dağ Yüzü
  • Deniz: Mersin, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul,
  • -
  • Akkaya, Y., “19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Mersin
  • Ekonomisi”, Mersin, Sırtı Dağ Yüzü Deniz:
  • Mersin, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2004.
  • Yorulmaz, Ş., “Yabancı Tüccar ve Gayri Müslim
  • Tebaanın Mersin Ekonomisindeki Yeri (1830-
  • , Mersin, Sırtı Dağ Yüzü Deniz: Mersin
  • Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2004.
  • Bozkurt, İ., “Salnamelere Göre 19. Yüzyılın
  • Sonları ve 20. Yüzyılın Başlarında Mersin’in
  • Demografik, Etnik ve Dinsel Yapısı”, 19.yy.da
  • Mersin ve Akdeniz Dünyası, Mersin
  • Üniversitesi Yayınları No:7, Mersin, 2002.
  • Çelik, Z., 19. Yüzyılda Osmanlı Başkenti:
  • Değişen İstanbul, Tarih Vakfı Yayınları,
  • İstanbul, 1998.
  • Yenişehirlioğlu, F., “Mersin Evleri”, Mersin,
  • Sırtı Dağ Yüzü Deniz: Mersin, Yapı Kredi
  • Yayınları, İstanbul, 2004.
  • Toksöz, M., “19. Yüzyılda Bir Doğu Akdeniz
  • Liman Kenti”, 19.yy.da Mersin ve Akdeniz
  • Dünyası, Mersin Üniversitesi Yayınları No:7,
  • Mersin, 2002.
  • Hayri Ergün Arşivi
  • Tekeli, İ., “Türkiye’de İmar Planlamasının
  • Tarihsel Kökleri”, Türkiye’de İmar Planlaması
  • (Editör: Gök, T.), ODTÜ Mimarlık Fakültesi,
  • Ankara , 1980.
  • Tankut, G., Bir Başkentin İmarı, Anahtar
  • Kitaplar Yayınevi, İstanbul, 1993.
  • Mersin Üniversitesi Akdeniz Kent Araştırmaları
  • Merkezi
  • Akçura, T., İmar Kurumu Konusunda
  • Gözlemler, ODTÜ, Ankara, 1981.
  • Mersin Büyükşehir Belediyesi Planlama arşivleri