KULA TARİHSEL KENTİNİN YİRMİNCİ YÜZYILDAKİ FİZİKSEL DÖNÜŞÜMÜNÜN MEKÂN DİZİM ANALİZİYLE İNCELENMESİ

Küçük Anadolu kentlerinden biri olan Kula, mekân dizimi (space syntax) yöntemiyle incelenmektedir. Kula, 1900’ler ve 1930’lar arası, 1930’lar ve 1970’ler arası ve 1970’ler ile 2000’ler arası olmak üzere üç döneme ayrılarak incelenmiştir. Mekân dizim analizi, bir yerleşimin açık alanlarını, en kamusaldan özele doğru hiyerarşik bir sıraya dizerek bu hiyerarşik yapı üstüne insanların birbirleriyle teklifsizce bir araya gelme potansiyeli olan mevki ve hareket kanallarını anlamak başta olmak üzere, toplumsal kontrol ve mahremiyet üstüne yorum yapmamıza olanak verir. Bu makalede, Kula küçük kentinin, fiziksel ve sosyal nirengi noktaları olan dini yapıların, çeşmelerin ve tanımlı açık alanların bu hiyerarşik dizilimdeki konumlarına odaklanılmaktadır.

___

  • Hillier, B. Hanson, J. The Social Logic of Space.
  • Cambridge University Press, Londra, 1984. Hillier,
  • B. Space is the Machine. Cambridge University
  • Press, Londra, 1996.
  • Bozer, R.Kula Evleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı
  • Yay., Ankara, no. 892, 1987. Bozer, R. Kula’da
  • Türk Mimarisi, Kültür Bakanlığı Yay.,
  • Ankara,1990. Tosun, Y. Milli Mimarimizde Kula
  • Evleri, Ticaret Matbaacılık, İzmir, 1969. Tosun, Y.
  • -19. yy’da Batı Anadolu’da Osmanlı-Türk
  • Şehir Dokuları, Bu Dokuları Oluşturan Evler ve
  • Korunmaları, Dokuz Eylül Üniversitesi Yay.,
  • Izmir, 1983.
  • Kula’nın kentsel tarihi ile ilgili bilgiler çeşitli
  • kaynaklardan sentezleniştir: Bozer, R., Kula’da
  • Türk Mimarisi Kültür Bakanlığı Yay.,
  • Ankara,1990. Darkot, B. “Kula” Islam
  • Ansiklopedisi cilt 6, A. Adıvar, v.d. ed. Milli
  • Eğitim Basımevi, Istanbul, 973-976, 1955. Fersan,
  • N. Küçük Anadolu Kentlerinde Tarihsel
  • Dokunun Korunması İle İlgili Bir Yöntem
  • Araştırması, Doktora Tezi, İTÜ, Fen Bil. Ens.,
  • Varlık, M. Ç. "16. yyda Kütahya Sancağında
  • Yerleşme ve Vergi Nüfusu" Belleten cilt 52 no.
  • , 115-167, 1988.
  • Mekan dizim analizinin uygulama esasları ve teorik
  • alt yapısına dair kapsamlı bir tartışma için: Çil, E.
  • “Bir Kent Okuma Aracı Olarak Mekân Dizim
  • Analizinin Kuramsal ve Yöntemsel Tartışması”
  • Megaron YTU Mimarlık Fakültesi e-dergisi, cilt 1
  • sayı 4, Aralık 2006: 218-233.
  • http://www.megaron.yildiz.edu.tr/yonetim/dosyalar/
  • _03_CIL_E.pdf
  • Integration terimi diğer makalelerde türkçeye farklı
  • sözcüklerle aktarılmıştır. Tümleşiklik, entegrasyon
  • ve kaynaşıklık gibi sözcükler arasında
  • bütünleşikliğin, analizin mantığını en iyi ifade eden
  • sözcük olduğu düşünülmektedir.
  • Spatialist adlı bilgisayar programı, John Peponis,
  • Jean Wineman, Sonit Bafna ve Mahmud Rashid
  • tarafından geliştirilmiştir. Spatialist, Microstation
  • programıyla bütünleşik olarak çalışmaktadır.
  • Tosun, İ. Tarihi, Sosyal, Kültürel ve Turizm
  • Yönleri ile Kula, Kula Tarihi Ve Folklor Notları
  • Aboloji Matbaacılık, İzmir, 1969.
  • Peponis, J. Hadjinikolau, E., Livieratos, C. "The
  • Spatial Core of Urban Culture" Ekistics, cilt 30
  • sayı 56, 43-55. Ocak 1989
  • Çil, E. Exploring The Construction of The
  • Identities of Kula, A Place in Aegean Anatolia,
  • Doktora Tezi, University of Michigan, H.H.
  • Rackham School of Graduate Studies, 2005.