Akşehir Gölü su seviyesinin çekilmesinin meteorolojik ve uydu verileri ile incelenmesi

İklim değişikliği bilinen bir konu olmasına rağmen, sonuçlarını tahmin edebilmek kolay değildir. Türkiye’nin Göller Bölgesinde bulunan göllerin su seviyeleri azalmaktadır. Önemli kuş göç yolları üzerinde bulunan ve 2008 de tamamen kuruyan Akşehir Gölü Göller Bölgesinde bulunur. Çalışmada Akşehir Gölünün çekilmesi ve kuruması esnasında meteorolojik ve hidrolojik parametrelerin değişimi incelenmiştir. Akşehir Gölü’nün kıyı şeridi çekilmesi ile ilgili önceki çalışmalar, bunu artan sıcaklık ve evapotranspirasyon ile düşük yağış ve azalan yüzey sularına bağlamıştır. Burada, karla kaplı alan (KKA) ve süresi (KS) ile kar su eşdeğeri (KSE) değişkenleri incelenmiştir. Ayrıca, toprak neminin (TN) araştırılması literatüre olan katkılardır. KKA, KS ve KSE uydu görüntülerinden elde edilmiş, Akşehir Gölü’nün kuruduğu 2008 yılı için KKA ve KS’nin en düşük seviyede olduğu bulunmuştur. KSE ve TN’de en az seviyede olduğu gözlemlenmiştir. Bulgular, gölün kuruması süresinde, hava sıcaklıklarının uzun dönem ortalamalarına nazaran daha yüksek, yağışların ise daha az olması ile uyum içeresindedir. Uzun döneme nazaran daha yüksek gözlenen buharlaşma değerleri ise göl çekilmesini hızlandırmış ve göl 2008’de kurumuştur.

Anahtar Kelimeler:

Akşehir Gölü, İklim değişikliği; Kar kaplı alan; kar su eşdeğeri; toprak nemi; Türkiye

PDF

___

Winter T.C., The hydrology of lakes. In: O’Sullivan P. E., Reynolds C. S. (eds) The Lakes Handbook, vol 1, Limnology and Limnetic Ecology. Blackwell Publishing, 2004.
Sener E., Davraz A., Sener S., Investigation of Akşehir and Eber Lakes (SW Turkey) coastline change with multitemporal satellite images. Water Resour. Manage. 24: 727-745. DOI 10.1007/s11269-009-9467-5, 2010.
DSI.,Wetland management plan for Akṣehir and Eber Lakes 2008-2012, (in Turkish), 2008.
Bahadır M., Determination of spatial changes of Akşehir Lake with remote perception techniques. (in Turkish) Marmara Coğrafya Dergisi 28: 246-275, 2013.
Yıldırım Ü, Erdoğan S, Uysal M., Changes in the coastline and water level of the Akşehir and Eber Lakes between 1975 and 2009. Water Resour. Manage. 24:941-962. DOI: 10.1007/s11269-010-9735-4, 2011.
Akyürek Z, Surer S and Beser Ö., Investigation of the snow-cover dynamics in the Upper Euphrates Basin of Turkey using remotely sensed snow-cover products and hydro meteorological data. Hydrological Processes 25: 3637-3648. DOI:10.1002/hyp.8090, 2011.
Leroux DJ, Pellarin T, Vischel T, Cohard JM, Gascon T, Gibın F, Mialon A, Galle S, Peugeot C, Segıis L., Assimilation of SMOS soil moisture into a distributed hydrological model and impacts on the water cycle variables over Queme catchment in Benin. Hydrol. Earth Syst. Sci., 20: 2827-2840. DOI:10.5194/hess-20-2827-2016, 2016.
Tombul M., Mapping field soil moisture for hydrological modeling. Water Resources Management 21: 1865-1880. DOI:10.1007/s11269-006-9134-z, 2007.
Zhuo L., Han D., Dai Q., Islam T., Srivastava P.K., Apprasial of NLDAS-2 multi-model simulated soil moistures for hydrological modelling. Water Resources Management 29: 3503-3517. DOI: 10.1007/s11269-015-1011-1, 2015.
Lievens H., Tomer S. K., Al Bitar A., De Lannoy G. J. M., Drusch M., Dumedahe G., Hendricks Franssen J. H., Kerr Y. H., Pan M., Roundyh J. K.,Vereeckenf H., Walker J. P., Wood E. F.,Verhoest N.E.C., Pauwels V.R.N., SMOS soil moisture assimilation for improved hydrologic simulation in the Murray Darling Basin, Australia. Remote Sensing of Environment 168: http://dx.doi.org/10.1016/j.rse.2015.06.025, 2016.
Akşehir. 2016. http://www.aksehir.gov.tr/cografi-konum. (Erişim Tarihi 6 Nisan 2016).
Mazari N., Tekeli A.E., Xie H., Sharif H.O., El Hassan A.A., Assessment of icemapping systemandmoderate resolution imaging spectroradiometer snow cover maps over Colorado Plateau. J Appl Remote Sens 7. DOI: 10.1117/1.Jrs.7.073540, 2013.
Ataṣ M., Tekeli A.E., Dönmez S., Fouli H., Use of interactive multisensor snow and ice mapping system snow cover maps and artificial neural networks for simulating river discharges in eastern Turkey. Arabian J Geosci. 9:198. DOI: 10.1007/s12517-015-2149-0, 2016.
Sönmez İ., Tekeli A.E., Erdi E., Snow cover trend analysis using Interactive Multisensor Snow and Ice Mapping System data over Turkey. Int. J. Climatol 34: 2349–2361. DOI:10.1002/Joc.3843, 2014.
Helfrich S.R., McNamara D., Ramsay B.H., Baldwin T., Kasheta T., Enhancements to, and forthcoming developments in the Interactive Multisensor Snow and Ice Mapping System (IMS). Hydrol Processes 21:1576–1586. DOI:10.1002/Hyp.6720, 2007.
NSIDC. http://nsidc.org/data/docs/noaa/g02156_ims_snow_ice_analysis/index.html (Erişim tarihi 29 Eylül 2016).
Tekeli A. E., Early findings in comparison of AMSR-E/Aqua L3 global snow water equivalent EASE-grids data with in situ observations for Eastern Turkey, Hydrological Processes 22: 2737-2747, 2008.
Mladenova I., Venkat Lakshmi V., T. J.,Walker J. P., Merlin O., De Jeu R. A.M.adenova I., Validation of AMSR-E soil moisture using L-band airborne radiometer data from National Airborne Field Experiment 2006. Remote Sensing of Environment 115: 2093-2103. DOI:10.1016/j.rse.2011.04.011, 2011.
NSIDC SWE., https://nsidc.org/data/docs/daac/ae_swe_ease-grids.gd.html (Erişim tarihi 29 Eylül 2016).
GCOM,. https://gcom-w1.jaxa.jp/ (Erişim tarihi 29 Eylül 2016).
Özdemir M.A. and Bahadır M., Hydro-Climate Trend Analysis of Akşehir and Eber Lakes. Physical Geography Researches: Systematic and Regional, Turkish Geographical Society 5: 181-198 (in Turkish), 2011.
Gökmen M., Spatio-temporal trends in the hydroclimate of Turkey for the last decades based on two reanalysis datasets. Hydrol. Earth Syst. Sci. Discu.. DOI:10.5194/hess-2016-23, 2016 Manuscript under review for journal Hydrol. Earth Syst. Sci., 2016.
Tekeli A. E., Augmenting in situ lake level measurements with Earth observation satellites. Water Resources Management, Under Review, 2016.
http://www.aksehir.bel.tr/portal/index.php/aksehir/aksehir-golu (Erişim Tarihi 29 Eylül 2016)