Nizâm-Î Gencevî İle Sevadi’nin Leylâ İle Mecnûn Adlı Eserlerinde “Nevfel Karekterinin ve Nevfelli Sahnelerin” Karşılaştırılması

Leylâ ile Mecnûn hikâyesi Arap Edebiyatı ve Fars Edebiyatı yoluyla Kürt Edebiyatına ulaşmıştır. İlk defa Nizâm-î Gencevî tarafından nazım şeklinde Farsça kaleme alınmış olan eser 4600 beyitten fazladır. Gencevî’den sonra Fars, Kürt ve Türk şairler tarafından mesnevi kalıbında kendi dilleriyle bu hikâyeyi yazmışlardır. Kürt Edebiyatında da birçok şair tarafından bu hikâye şiir şeklinde yazılmış ve Kürt Edebiyatına hediye edilmiştir. Bu şairlerden birisi de Sevadi’dir ki bu şair hikâyeyi Kürtçenin Kurmanci lehçesiyle yazmıştır. Her iki eserde de “Nevfel” adında bir karekter bulunmaktadır. Bu makale de her iki şairin hayatı hakkında bilgi verilecek, Leylâ ile Mecnûn’un hikâyesi özet olarak anlatılacak, her iki eserde de “Nevfel Karakteri” ve “Nevfelli Sahneler”in nasıl geçtiği hakkında bilgi verilecek ve ele alınış şekillerine göre hikâyedeki Nevfel karekteri karşılaştırılacaktır. 

The Comparison of the Character Named Newfel and the Newfel’s Scenes in Leyla and Mecnûn Story by Nîzamî and Sewadî

Leyla and Mecnûn love story has gotten to kurdish literature by arabic and persian literature. This well-known story firstly was written in persian by Nizami Gencewi in the way of masnawi including more 4600 verses. This story has been rewritten in a poetic way by some kurdish poets as well and handed as gift to kurdish literature, too. One of these poets is Sewadî who has written it in kurdmanci dialect. It is a fact that he was affected by Nizami. There are many similarities and differences between two works. One of the common characters is Newfel for instance. Through this article we will give knowledge about both poets’s life and introduce Leyla and Mecnun story. 

___

  • Adak, A. (2014). Di Edebiyata Kurdî ya Klasîk de Mesnewiyên Leyla û Mecnûnê, Kovara Wêje û Rexne. Hejmar 3, r. 100, rr: 99-119.
  • Adak, A. (2018). “Analîzeke Kodîkolojîk lı Ser Leyla û Mecnûnên Sewadî, Bazîdî û Fuzûlî di Koleksîyona A. Jaba ya Destnıvîsên Kurdî de”, e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi. Ağustos-2018 Cilt:10 Sayı:3 (21), rr: 1197-1222.
  • Destgerdi, H. V. (1386). Hakîm Nizâmê Gencewî Leyla û Mecnûn. Neşrî Qatre, Tehran.
  • Dosikî, T. Î. (2004). Leyla û Mecnûn. Duhok, Weşanên Sipîrêz.
  • Fîroz, H. Leyla û Mecnûn. Destnivîsa Pirtûkxana Petresburgê, v. 11. Jahany, P. (2015). Leyla û Mecnûna Sewadî. Mardin, Teza Lîsansa Bilind, Zanîngeha Mardîn Artukluyê, Enstîtuya Zimanên Zindî Yên Li Tirkîyeyê.
  • Kanar, M. (2007). “Nizamî Gencevî”, Diyanet İslam Ansiklopedisi. İstanbul, Weşanên Türkiye Diyanet Vakfı.
  • Kurdo, Q. (1983). Tarîxa Edebyeta Kurdî. Îsveç, Weşanên Öz-Ge.
  • Qoxî, M. E. H. (2004). Dîwana Cami’. İstanbul, Weşanên İhsan Yayınları.
  • Siwadî. (1999). Leyla û Mecnûn (Tîpderbasîya Latînî: M. Reşit Irgat). İstanbul, Weşanên Nûbiharê.
  • SÖNMEZ, N. (2018). Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî -Metn&Lêkolîn-. Diyarbakır, Weşanên Weşanxana Seyda.
  • Xeznedar, M. (2010). Mêjûy Edebî Kurdî. Hewlêr, I-VII, Dezgey Aras.

___

APA Sönmez, N. (2020). Berawırdkırına Karektera “Newfel û Sehneyên Newfelî” dı Leyla û Mecnûna Nîzamî û Sewadî da . Mukaddime , 11 (1) , 74-96 . DOI: 10.19059/mukaddime.639721