GELENEKSEL ÇÖPÇATANLIK KURUMUNUN GÜNÜMÜZ SOSYAL MEDYASINA EVRİMİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Bireyler için yeni bir hayatın başlangıcı ve toplumsal yapının temeli olacak olan ailebirliğinin kurulma şekli, kentleşme, küreselleşme ve teknoloji üçgenine bağlı bir şekilde değişmekte,güncellenmektedir. Türkiye’de yaygın olarak görülen geleneksel evlenme modellerinde,aracılık etme rolünü üstlenen “çöpçatanlık kurumu” gelişen teknolojiye bağlı bir şekildesosyal medyaya da taşınmakta, çok daha geniş katılımlı mekânlarda sürdürülmektedir.Bir diğer ifadeyle teknoloji, geleneksel çöpçatanlık kurumunu, yeni görünüm ve dönüşümleriile karşımıza çıkarmaktadır. Evlenme programları, çöpçatanlık (online arkadaşlık siteleri),seküler evlilik siteleri, İslami evlilik siteleri şeklinde televizyon ekranlarına ve sanal ortamaaktarılan geleneksel çöpçatanlık kurumu, evlenmelerde aracılık etme işlevini sokak, mahallearalarından çıkararak şehir ve hatta ülke sınırları dışına taşımaktadır. Sosyal medya, mahalledentanıdık erkeklerle kadınların evlenmelerine vesile olan çöpçatanların, kendilerini sosyalmedya ortamında oluşturulan zeminlerde hiç tanımadıkları erkeklerle kadınların bir arayagelmelerini sağlarken, bireylerin de karşı cinsle tanışarak bu geçiş sürecini aşma çabalarınadestek olmaktadır.Makalede, geleneksel çöpçatanlık kurumunun, hayatın önemli bir geçiş aşaması olanevlilikle ilgili söz konusu işlevini, geleneksel sosyal mekânların televizyon ekranları ve sanalortamdaki yeni versiyonlarında ne şekilde yerine getirdiği, evlenme ve aile olma yolundasağlam adımlarla ilerlemek adına kimlerle ne şekilde iletişim içerisine girdikleri üzerindedurulmuştur. Günümüz sosyal medyasına aktarılan geleneksel bir sosyal mekânda soru sormaksızınyapılan gözlemlere dayanan çalışmada, tespit ve yorumlar, bugün birden fazla kanaldayayınlanmakta olan evlenme programları, hali hazırda aktif olan ve her geçen gün üyeleriartan çöpçatanlık ve evlilik sitelerindeki yazışmalar ışığında yapılmıştır. Bu çalışma ilesosyal medyanın geleneksel evlenme model, aşama ve uygulamalarını ne şekilde etkilediğisorusuna da cevap aranmıştır.

___

  • Bates, Daniel G. (2013), 21. Yüzyılda Kültürel Antropoloji İnsanın Doğadaki Yeri, (Çev. Suavi Aydın vd.), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
  • Büyükokutan, Aslı (2012), Muğla Yöresi Kadın Merkezli Geleneksel Uygulamalar ve İşlevleri, Kömen Yayınları, Konya.
  • Ekici, Metin (2004), Halk Bilgisi (Folklor) Derleme ve İnceleme Yöntemleri, Geleneksel Yayınları, Ankara.
  • Eren, Şükriye (2012), Popüler Kültür ve Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Evlilik Programları: “Esra Erol’da Evlen Benimle” Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı, Antalya.
  • Glassie, Henry (2002), Tradition-Gelenek (Çev. Ruhi Ersoy), Folklor / Edebiyat, S. 32, s. 17-32.
  • Karaboğa, Figen (2008), Evlenme Geleneğinin Değişen Karakteri Üzerine Bir İnceleme: Sanal Ortam ve Evlenme, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Halk Bilimi Anabilim Dalı, Ankara.
  • Kottak, Conrad Phillip (2002), Antropoloji -İnsan Çeşitliliğine Bir Bakış-, Çevirenler: Serpil N. Altuntek, Balkı Aydın Şafak, Dilek Erdal vd., Ütopya Yayınları, Ankara.
  • Ong, Walter J. (2003), Sözlü ve Yazılı Kültür, Metis Yayınları, İstanbul.
  • Özdemir, Nebi (2008), Medya Kültür ve Edebiyat, Geleneksel Yayıncılık, Ankara.
  • http://www.tuik.gov.tr
  • https://www.siberalem.com
  • http://www.evlilikmerkezi.com
  • https://www.ecift.com
  • http://www.pembepanjur.com
  • https://elitislamievlilik.com
  • http://www.zevac.merihnet.com
  • http://www.kalbimde.com