PRESOKRATİKLERİN BİLİM ANLAYIŞI ÜZERİNE ÇAĞDAŞ BİLİM FELSEFESİ BAĞLAMINDA BİR İNCELEME

Bu çalışmada Presokratiklerin bilim anlayışı, çağdaş bilim felsefesi (mantıksal pozitivizm) bağlamında değerlendirilecektir. Bu bağlam ise, olayları/olguları; tekrarlanabilir, genelleştirilebilir yasalara dayandırarak gelecekte ortaya çıkabilecek olayları/olguları öngörebilme anlayışı olarak özetlenebilir. Bu anlayış; belirli ön-koşulların doğal sonucu olarak olayları/olguları betimlemek/açıklamak anlamında kullanılmıştır. Bunun aksine bilimsel olmayan görüşler tekrarlanabilirlik ve kestirilebilirlik fikrine daha az vurgu yapar. Gökyüzü ve Yeryüzündeki dönüşümleri, düzenlilikleri tanımlayan ve bunlarla ilgili ön-deyi sağlayan rasyonel açıklamaları arayanlar Presokratikler olmuştur. Evrenin temel yapı taşlarını, temel öğelerini ve evrende meydana gelen olayları idare eden genel ilkeleri bulmaya çalışmışlardı. Ancak araştırma yöntemleri bugün anlaşılan anlamda bilimsel yöntem (özellikle deneysellik) olmasa da, mitler ve efsanelerden bilgi edinme konusunda köklü bir kırılma yaşattıkları reddedilemez. Bu bakımdan modern bilimin köklerinin Doğa Filozoflarına kadar geri götürülmesi, çalışmalarının bilimsel olabileceğini söylememize imkan vermektedir.

Anahtar Kelimeler:

presokratikler, doğa algısı, bilim anlayışı, bilim felsefesi

INQUIRY ON UNDERSTANDING OF SCIENCE OF PRESOCRATICS WITHIN MODERN PHILOSOPHY OF SCIENCE

In this study,we aim to discuss the understanding of science of Presocratics within modern philosophy of science (logical positivism approach). That sense implicate in predict events/facts which can be ocur in the future based on repeatable, generalizable laws.This understanding is used in terms of describe/explain events/facts as a natural consequence of certain preconditions. By contrast, non-scientific viewsput less emphasis on the idea of repeatability and predictability. It is Presocratics whom have been sought rational explanations that describe and provide predictions about the circulations and regularities in the Sky and on Earth. They tried to find the basic building blocks of the universe, the basic elements, and the general principles governing the events taking place in the universe. However, their research methods were not scientific in the sense of modern scientific understanding.Even they made a breakthrough in obtaining information from myths and legends, they still lacked the experimental method. Their arguments about the universe were based on a priori method, and the idea of explanatory power played an important role in this method.

Keywords:

presocratics, SENSE OF NATURE, UNDERSTANDING OF SCIENCE,

PDF

___

Andre Laks, The Concept of Presocratic Philosophy, Translated by, Glenn W. Most, Princeton University Press, 2006, New Jersey
Aristoteles, Metafizik I, Çev. Ahmet Arslan, Ege Üni. Ed. Fak. Yay., 1985
Bertrand Russel, Mistisizm ve Mantık,., Çev. Ayseli Usluata, Varlık yay., 1972
Bruno Snell, The Discovery of the Mind, Harvard University Press, Massachusetts, 1953
Edward Hussey, The Presocratics, Bristol Classical Press, 1998
Ernst von Aster, İlkçağ ve Ortaçağ Felsefe Tarihi, İm Yayınları, 3. Baskı
George Sarton, Bilim Tarihi, “History of Science”, Enyclopedia Americana, C. 24. S.413-417, 1956, Çev. Remzi Demir, Felsefe Dünyası, Sayı 11, Mart, 1994
Henry Frankfort, The Intellectual Adventure of Ancient Man, University of Chicago Press, 1946
John Burnet, Greek Philosophy: Thales to Plato, MacMillan and Co., 1928
Jerry Stannard, “The Presocratic Origin of Explanatory Method”, The Philosophical Quarterly, C. 15, S. 60, 1965
Kirk Raven Schofield, The Presocratic Philosophers, Cambridge University Press, 1983
M. L. West, “The Saying of Democritus”, The Classical Review, C. 19, S. 2, 1969
R. J. Hankinson, Cause and Explanation in Ancient Greek, Oxford University Press, 1998
Singh Raghuveer, “Herakleitos and the Law of Nature”, Journal of the History Ideas, C. 24, S. 4, 1963
Walter Kranz, Antik Felsefe, Çev. Suat Baydur, Sosyal Yayınları, 1984
W. K. C. Guthrie, A History of Greek Philosophy, The Earlier Presocratics and the Pythagoreans, Londra, ı962,. 15, S. 60, 1965