PLATON VE ARİSTOTELES’İN BİLİMLERE İLİŞKİN SINIFLAMALARI

Platon, deneysel hiç bir veri içermeyen, tamamen akılsal kavramlara ve onlar arasındaki tümdengelimli çıkarımlara dayanan disiplinleri bilim olarak kabul etmiştir. Bu bilimler sırasıyla aritmetik, geometri, astronomi, harmoni ve bütün bunların üzerinde olan diyalektiktir. Fakat Aristoteles, Platon’un bilim anlayışının tam tersi yönünde bir yaklaşım sergilemiş, gözle görülür ve tikel olan, değişen ve olduğundan başka türlü olabilen şeyleri konu alan fizik, kimya, biyoloji gibi bilimleri gerçek bilimler olarak kabul etmiştir. Çünkü Platon için gerçekten var olan, uzay ve zamanın ötesinde, öznenin dışında, duyularla değil, yalnızca tinsel olarak anımsama yoluyla kavranabilen idealar iken, Aristoteles için gerçekten var olan, duyularımızla algıladığımız, şu diye gösterdiğimiz bireysel varlıklardır

Anahtar Kelimeler:

Platon, Aristoteles, bilgi, bilim, bilimlerin sınıflanması

The Classification of The Sciences in Plato and Aristotle

Plato accepts as science only the disciplines which contain no empirical data and depend solely on rational concepts and deductive inferences between them. These sciences are by the order of arithmetic, geometry, astronomy, music and above all dialectic. But, Aristotle set forth a scientific approach exactly opposed to Plato’s and accepted sciences whose subject matter is something particular, can be seen and be changeable as real sciences such as physics, chemistry and biology. For Plato, what is in fact real is ideas which are eternal, independent from the subject, can be conceived not by senses but only spiritually, whereas for Aristotle, what is in fact real is the particular entities which can be shown and conceived by senses

Keywords:

Plato, Aristotle, knowledge, science, the classification of the sciences,

PDF

___

ARISTOTLE, “Physica” Ed. and tr.; Rishard McKeon, The Basic Works of Aristotle, Random House, New York, Second Printing, 1941a.
ARISTOTLE, “De Caelo” Ed. and tr.; Rishard McKeon, The Basic Works of Aristotle, Random House, New York, Second Printing, 1941b.
Aristotle, 1941a; 224a-225b / 1941e; 1067b-1068a5.
ARISTOTLE, “De Generatione Et Corruptione” Ed. and tr.; Rishard McKeon, The Basic Works of Aristotle, Random House, New York, Second Printing, 1941c.
ARISTOTLE, “De Anima” Ed. and tr.; Rishard McKeon, The Basic Works of Aristotle, Random House, New York, Second Printing, 1941d.
ARISTOTLE, “Metaphysica” Ed. and tr.; Rishard McKeon, The Basic Works of Aristotle, Random House, New York, Second Printing, 1941e.
ARSLAN, Ahmet. İlkçağ Felsefesi Tarihi Sofistlerden Platon’a, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
CEVİZCİ, Ahmet. İlk Çağ Felsefesi Tarihi, Asa Kitabevi, Bursa, 2001.
ERHAT, Azra. Mitoloji Sözlüğü, Remzi Kitabevi, 13. Basım, İstanbul, 2004.
HEATH, Thomas. A history of Greek mathematics, cil I, The Clarendon Press, Oxford, 1921.
KEAT, Russel / URRY, John. Bilim Olarak Sosyal Teori, çev.: Nilgün Çelebi, İmge Kitabevi, 1994.
KÂHYA, Esin. Modern Kimyanın Kurucusu Cabir b. Hayan, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 1995.
KOYRE, Alexandre. Yeni Çağ Biliminin Doğuşu (Bilimsel Düşüncenin Tarihi Üzerine İncelemeler), çev: Kurtuluş Dinçer, Gündoğan yayınları, Ankara, 1994.
LOSEE, John. Bilimin Felsefesine Tarihsel Bir Giriş, çev.; Elif Böke, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 2008.
MENGÜŞOĞLU, Takiyettin. Felsefeye Giriş, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1992.
PEDERSEN, Olaf, Early Physics and Astronomy a Historical Introduction, Cambridge Press, Cambridge, 1996.
PLATO. “Gorgias”, (tr; W. D. Woodhead), The Collected Dialogues of Plato İncluding The Letters (Ed: Edith Hamilton, Huntington Cairns), Princeton University Press, Tenth Printing, New Jersey, 1980a.
PLATO. “Republic”, (tr; Paul Shorey), The Collected Dialogues of Plato İncluding The Letters (Ed: Edith Hamilton, Huntington Cairns), Princeton University Press, Tenth Printing, NewJersey,1980b.
PLATO. “Theaetetus”, (tr; F. M. Cornford), The Collected Dialogues of Plato İncluding The Letters (Ed: Edith Hamilton, Huntington Cairns), Princeton University Press, Tenth Printing, , New Jersey, 1980c.
PLATO. “Timaeus”, (tr; Benjamin Jowett), The Collected Dialogues of Plato İncluding The Letters (Ed: Edith Hamilton, Huntington Cairns), Princeton University Press, Tenth Printing, New Jersey, 1980d.
ROSS, David. Aristoteles, çev.: Ahmet Arslan, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2002.
SOYKAN, Ömer Naci. Müzik Estetiği Betimleyici-Eleştirel Bir Hazırlık, Yapı Kredi Yayınları, Cogito, Sayı -30, İstanbul, Kış 2002.
TEKELİ, Sevim - Esin KÂHYA - Melek DOSAY. Bilim Tarihine Giriş, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 1999.
TİMUÇİN, Afşar. Düşünce Tarihi, BDS Yayıncılık, İstanbul, 1992.
WEDBERG, Anders. Platon’un Matematiği, çev.; Hüseyin Gazi Topdemir, Felsefe Dünyası, Sayı; 29, ss. 123–126, Ankara, 1999.
YENİŞEHİRLİOĞLU, Şahin. Felsefe ve Diyalektik (Bilgi Kuramı), 3. Baskı, Ümit Yayıncılık, Ankara,1996.
YILDIRIM, Cemal. Bilim Tarihi, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1992.

FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi-Cover

Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: Hamdi BRAVO

Arşiv