MAKAMSAL MÜZİK VE KANT ESTETİĞİ

Kant’ın estetik hakkındaki görüşleri kendisinden sonra gelen düşünürleri önemli ölçüde etkilemiştir. Onun bu konudaki görüşlerinin sadece çağını ve haleflerini etkileyen tarihsel değeri haiz görüşler olmayıp günümüzde de açıklama gücü bulunduğunu söylemek mümkündür. Bu bakımdan, estetikle ilgili genel tartışmaların yanı sıra spesifik meseleleri de Kant estetiği çerçevesinde ele almak ufuk açıcı olabilmektedir. Bu konulardan birisi de makamsal müziktir. Zira makamsal müziğin yapısı ve özellikleri Kant’ın güzel üzerine ileri sürdüğü görüşlerle önemli ölçüde açıklanabilmekte ve makamsal müziğin taşıdığı estetik özellikler Kant’ın görüşleri çerçevesinde daha iyi anlaşılabilmektedir. Bu çalışmada önce Kant’ın estetik hakkındaki görüşlerinin ana hatları üzerinde durulacak ve güzel konusunda ileri sürdüğü fikirler ortaya koyulacaktır. Ardından makamsal müzik ele alınacak ve Kant estetiğinin makamsal müziği açıklamak konusunda nasıl bir açılım sağladığı temellendirilmeye çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler:

Ereksiz Ereksellik, Ortak Duyu, İmgelem, Anlama

Modal Music and the Aesthetic of Kant

Kant’s considerations on aesthetics significantly influenced his successors. It seems possible to argue that his ideas are not only important in a historical context, but also substantial for our time because they have an explanatory power even today. In this regard, to discuss the specific topics in the context of Kant’s aesthetics may be enlightening as well as examining the general issues of asthetics. One of them is modal music, because both the properties and the aesthetic character of it can be considerably understood through Kant’s suggestions on beautiful. In this essay, Kant’s considerations on aesthetics will be treated in its outlines and his arguments on the beautiful will be analyzed. Then, the modal music will be discussed. Finally, we will try to justify how can the aesthetics of Kant helps us to describe the aesthetic properties of modal music

Keywords:

Purposiveness Without an End, Common Sense,

PDF

___

ALLISON, Henry E. Kant’s Theory of Taste: A Reading of the Critique of Aeshetic Judgment, Cambridge University Press, 2001.
ALTUĞ, Taylan. Kant Estetiği, Payel Yayınevi, İstanbul 1989.
BEHAR, Cem. Saklı Mecmua: Ali Ufkî’nin Bibliothèque Nationale de France’taki [Turc 292] Yazması, YKY, İstanbul 2008.
CASSIRER, Ernst. Kant’ın Yaşamı ve Öğretisi, Çev. Doğan Özlem, İnkılap Kitabevi 2. B., İstanbul 1996.
CLEMENTS, Ernest. “The Four Parent Scales of Modal Music”, Proceedings of the Musical Association, 62nd Sess. (1935 – 1936): 77-91.
CRAWFORD, Donald W. “Reason-Giving in Kant’s Aesthetics”, The Journal of Aesthetics and Art Criticism, Vol. 28, No. 4 (Summer, 1970): 505-510.
GAZİMİHAL, Mahmut Ragıp. Musıki Sözlüğü, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1961.
GUYER, Paul. “The Harmony of the Faculties Revisited”, Aesthetics and Cognition in Kant’s Critical Philosophy, Ed. Rebeca Kukla, Cambridge University Press, New York 2006, pp. 162-193.
GUYER, Paul. Kant and The Claims of Taste, Harvard University Press, USA 1979.
GUYER, Paul.“Editor’s Introduction”, in Critic of the Power of Judgment, Cambridge University Press, USA 2000.
GÜRAY, Cenk. Bin Yılın Mirası Makamı Var Eden Döngü: Edvar Geleneği, Pan Yayıncılık, İstanbul 2011.
İLERİCİ, Kemal. Bestecilik Bakımından Türk Müziği ve Armonisi, Milli Eğitim Basımevi 2. B., İstanbul 1981.
KANT, Immanuel. Kritik der reinen Vernunft, Felix Meiner Verlag, Hamburg 1998.
KANT, Immanuel. Kritik der Urteilskraft, Felix Meiner Verlag, Hamburg 2006.
KANT, Immanuel. Prolegomena, Çev. İoanna Kuçuradi ve Yusuf Örnek, Türkiye Felsefe Kurumu Yay. 3. B., Ankara 2002.
KANT, Immanuel. Yargı Yetisinin Eleştirisi, Çev. Aziz Yardımlı, İdea Yayınevi, İstanbul 2006.
KARADUMAN, İrfan. “Geleneksel Türk Halk Müziğinde Makâm Kavramının Kullanılmasına Edvâr Geleneği Açısından Bir Yaklaşım”, Turkish Studies: International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/8 (Summer 2014): 587-601.
LEE, Harold N. “Kant’s Theory of Aesthetics”, The Philosophical Review, Vol. 40, No. 6 (Nov., 1931): 537-548.
LONGUENESSE, Beatrice. Kant and the Capacity to Judge, Trans. Charles T. Wolfe, Princeton University Press, New Jersey 1998.
MAKKREEL, Rudolf A. “Imagination and Temporality in Kant’s Theory of the Sublime”, The Journal of Aesthetics and Art Criticism, Vol. 42, No. 3 (Spring, 1984): 303-315.
MANUEL, Peter. “Modal Harmony in Andalusian, Eastern European, and Turkish Syncretic Musics”, Yearbook for Traditional Music, Vol. 21 (1989): 70-94.
MUTÇALI, Serdar. Arapça-Türkçe Sözlük, Dağarcık Yay., İstanbul 1995.
ÖZKAN, İsmail Hakkı. “Makam”, TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt: 27, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., İstanbul 2003, pp. 410-412.
ÖZTÜRK, Okan Murat. Zeybek Kültürü ve Müziği, Pan Yay., İstanbul 2006.
PARRET, Herman. “Kant on Music and the Hierarchy of the Arts”, The Journal of Aesthetics and Art Criticism, Vol. 56, No. 3 (Summer, 1998): 251- 264.
REED, Arden. “The Debt of Disinterest: Kant's Critique of Music”, MLN, Vol. 95, No. 3, German Issue (Apr., 1980): 563-584.
REINHARD, Kurt; REINHARD, Ursula. Türkiye’nin Müziği Cilt I: Sanat Müziği, Çev. Sinemis Sun, Sun Yayınevi, Ankara 2007.
ROGERSON, Kenneth F. “The Meaning of Universal Validity in Kant’s Aesthetics”, The Journal of Aesthetics and Art Criticism, Vol. 40, No. 3 (Spring, 1982): 301-308.
SAVILE, Anthony. “Aesthetic Experience In Shaftesbury”, Aristotelian Society Supplementary, Volume 76 issue 1, (2002): 55-74.
SCHAPER, Eva. “Beğeni, Yücelik ve Deha: Doğa ve Sanat Estetiği”, Çev. Ali Kaftan, Sonsuzluğun Sınırında: Immanuel Kant, Cogito Sayı 41-42, YKY İstanbul 2005, pp. 154-179.
TANRIKORUR, Cinuçen. Müzik, Kültür ve Dil, Dergah Yay., İstanbul 2003.
TANRIKORUR, Cinuçen. Osmanlı Dönemi Türk Mûsıkȋsi, Dergah Yay., 2. B., İstanbul 2005 (1. B., İstanbul 2003).
VORLÄNDER, Karl. Immanuel Kant: Der Man Und Das Werk, Marix Verlag, Dritte Auflage, Wiesbaden 2004.
WEINGARTNER, Rudolph H. A Note on Kant’s Artistic Interests, The Journal of Aesthetics and Art Criticism, Vol. 16, No. 2 (Dec., 1957): 261-262.
WOOD, Allen W. Kant, Çev. Aliye Kovanlıkaya, Dost Kitabevi, Ankara 2009.