KEMALİZM VE DÜZENİN LAİKLEŞTİRİLMESİ: TEORİK BİR BAKIŞ

Ülkemizin yaklaşık son 200 yılda geçirdiği siyasi, hukuki, toplumsal ve kültürel değişimlerin aşamalarını ve laiklik kavramının bir ilke haline gelişinin sürecini bilmemiz, günümüz siyasi, hukuki, toplumsal ve kültürel sorunlarına ve tartışmalarına kaynaklık eden temel dinamiklerin nedenlerini açıklayabilmemiz ve çözüm yolları üretebilmemiz açısından önemli ve zaruridir. Bu çalışmanın temel amacı, Türk Devriminin veya başka bir deyişle Kemalist Devrimin devlet-din münasebeti çerçevesinde öngördüğü ve 1922'de saltanatın kaldırılması ile başlayarak 1938’e kadar radikal bir laiklik programı ile Kemalist ideoloji bağlamında yürütülen hukuki, siyasi, toplumsal ve kültürel alanlarda gerçekleştirilen devrim faaliyetlerinin teorik olarak irdelenmesidir.

Spent approximately the last 200 years of our country's political, legal, social and cultural changes phases and the advent of the concept of laicism as a principle to know the process, today's political, legal, social - cultural issues and dynamics of the main reasons to explain the source of debate and produce solutions in terms of necessary and important. The main purpose of this study, The Turkish Revolution, in other words, within the framework of The Kemalist Revolution envisaged by the state-religion relationship and beginning with the 1922 abolition of the monarchy, until 1938 with a radical laicism program undertaken in the context of Kemalist ideology legal, political, social and cultural areas is examine the activities of the revolution.

___

Belgesel Kaynaklar ATATÜRK, M. Kemal, Söylev ve Demeçler TTK Yay., Ankara, 1997, C. I, II. İ

NAN, Afet, Medeni Bilgiler ve M. K Atatürk’ün El Yazıları, TTK Yay., Ankara, 199 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, Adalet Yayınevi, Ankara, 2008. Gazeteler Cumhuriyet Kitaplar

ARSEL, İlhan, Şeriat Devletinden Laik Devlete, Ankara, 1975.

ATATÜRK, M. Kemal, Din ve Laiklik Üzerine, Derleyen, Doğu Perinçek, Kaynak Yay., İstanbul, 1997.

Atatürkçülük, MEB. Yay., Yay. Haz. Genel Kurmay Başkanlığı, İstanbul, 2001.

ATEŞ, Toktamış, Laiklik Dünya’da ve Türkiye’de, Ümit Yay., Ankara, 1994.

BAŞĞİL, Ali Fuat, Din ve Laiklik, Kubbe Altı Nesriyat, İstanbul, 1998.

BERKES, Niyazi, Teokrasi ve Laiklik, Adam Yay., İstanbul, 1997. ---------------------, Türkiye'de Çağdaşlaşma, YPK Yay., Haz: Ahmet Kuyaş, İstanbul, 200

Cumhuriyet'in 10. Yılı Kitapçığı, Tıpkıbasım, Cumhuriyet, 29. 10. 1996.

DAVER, Bülent, Türkiye Cumhuriyetinde Laiklik, AÜSBF, Ankara, 1955.

DAVİSON, Andrew, Türkiye'de Sekülarizm ve Modernlik, Çev: T. Birkan, İstanbul, 200 DURSUN, Davut, Laiklik-Değişim ve Siyaset, İnsan Yay., İstanbul, 1995.

GÖKALP, Ziya, Türkçülüğün Esasları, Kum Saati Yay., Yay. Haz: Mustafa Bahar, İ stanbul, 2003.

KARAL, Enver Ziya, Atatürk ve Devrim, ODTÜ Yay., Ankara, 2003.

KARPAT, Kemal, Türk Demokrasi Tarihi, İstanbul, 1967.

KONGAR, Emre, Atatürk Üzerine, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2000. ---------------------, Devrim Tarihi ve Toplumbilim Açısından Atatürk, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1999.

OZANKAYA, Özer, Türkiye’de Laiklik, Cem Yay., İstanbul, 1995.

ÖZBİLGEN, Erol, Osmanlı Hukuku’nun Yapısı, İstanbul, 1985.

ÖZEK, Çetin, Devlet ve Din, Ada Yay., İstanbul. ----------------, Türkiye’ de Laiklik, Baha Matbaası, İstanbul, 1962.

SOYSAL, Mümtaz, Anayasanın Anlamı, 7. Baskı , Gerçek Yay., Ankara, 1997.

TANÖR, Bülent, Kurtuluş-Kuruluş, Cumhuriyet Kitapları, İstanbul, 2009. --------------------, Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, Y.P.K. Yay., İstanbul, 2009. Makaleler

ABADAN, Yavuz, “Tanzimat Fermanı’nın Tahlili”, Tanzimat I, Maarif Matbaası, İ stanbul, 1940.

ALP, Tekin, “Cemaat Yok Ferd Var”, Cumhuriyet, N. 3818, 29 Aralık 1934. --------------, “Cemaat Zihniyeti”, Cumhuriyet, N. 3817, 28 Aralık 1934.

ARSAL, Sadri Maksudi, “Teokratik Devlet ve Laik Devlet”, Tanzimat I, Maarif Matbaası, İstanbul, 1940.

BARKAN, Ömer Lütfü, “Osmanlı İmparatorluğunun Teşkilat ve Müesseselerinin Ş er’iliği Meselesi”, İ ÜHFM, İstanbul, 1945, C. 11, S. 3-4.

CABANİS, Andre G.. / MARTİN, Michel Louis, "Bir Lâiklikten diğerine: Yeni Fronkofon Anayasalarının Durumu''. Lâiklik ve Demokrasi, Der: İbrahim Ö. Kaboğlu. İ stanbul, 2001.

EROĞLU, Hazma, “Laikliğin Bedeli”, I. Uluslararası Atatürk Sempozyumu, 21-23 Eylül 1987, Atatürk Araştırma Merkezi Yay., Ankara, 1994.

FEYZİOĞLU, Turhan, “Türk İnkılâbının Temel Taşı Laiklik”, Atatürk Yolu, İstanbul, 198 KUNTER, Nurullah, “Din Dersleri Meselesi”, Laiklik I, Milli Tesanüt Birliği Yay, Yay Haz: Türk Devrim Ocakları, İstanbul, 1954.

NADİ, Yunus, “Dil ve Kültür Temelinde Ulusal Birlik”, Cumhuriyet, N.3815, 26 Aralık 1934. ----------------, “Dil ve Kültür Temelinde Ulusal Birlik”, Cumhuriyet, N. 3815, 26 Aralık 1934. ----------------, “Laik İdare Ne Demektir?”, Cumhuriyet, N. 2392, 28 Aralık 1930.

ORTAYLI, İlber, “Osmanlı Devleti’nde Laiklik Hareketleri Üzerine”, Ü. Yaşar Doğanay’ın Anısına Armağan, İstanbul, 1982.

ÖZBUDUN, Ergun, “Atatürk ve Devlet Hayatı”, Atatürk İlkeleri ve Devrim Tarihi, YÖK. Yay., Ankara, 1997.

SİNANOĞLU, Suat, “Laik Kelimesinin Etymonu ve Anlamları”, Laiklik I, Milli Tesanüt Birliği Yay, Yay Haz: Türk Devrim Ocakları, İstanbul, 1954.

TEXİER, Pascal, "Fransız Lâiklik Modelinin Kaynakları", Lâiklik ve Demokrasi, Der: İ brahim Ö. Kaboğlu, İstanbul, 2001.