DİL VARLIĞININ ONTOLOJİK ZEMİNİ

Dil konusu pratik yaşamımızın her alanında önemli bir yer tutmaktadır. Bu konunun teorik zemini ile ilgili felsefi anlamda yapılmış çalışmaların en önemlilerinden birisi olan Wittgenstein’ın çalışmaları ise dönüm noktası niteliğindedir. Wittgenstein’ın dil yaklaşımını birinci ve ikinci dönem olarak ele aldığımızda her iki dönemin felsefi zemininin ontolojik yeterliliğinin ne olduğu sorgulanmaktadır. Bu sorgulamanın sonucunda Wittgenstein’ın birinci döneminin yaşamsal perspektiflerin ortaya konulmasını sağlayan dil için yeterli bir felsefi zemine sahip olmadığı ikinci döneminin ise bu bakımdan çeşitli yaşam alanlarına saygı duyan bir dil yapısı oluşturduğu ortaya konulmuştur. Bununla birlikte ontolojik zemini daha güçlü olan ve günümüzdeki dil sorunlarını yaşam pratiklerini de göz önüne alarak çözmek için daha verimli bir zemin olarak Herder, Humbolt ve Heidegger’in dil yaklaşımları üzerinde durulmuştur
Anahtar Kelimeler:

Wittgenstein, Dil, Dünya, Düşünce

The Ontological Ground of Language Asset

The subject of language holds an important place in every field of our practical lives. In a philosophical sense, the works of Wittgenstein- one of the most important study of researches made - related to theoretical ground of this topic is a turning point. If we consider Wittgenstein’s approach to language as first and second term, what should be ontological adequacy of philosophical ground of both terms has been questioned. At the end of this questioning, it is prevailed that there may not be sufficient philosophical basis for language allowing to demonstrate the vital perspectives of Wittgenstein’s first period, whereas in this regard, his second period has formed a language structure respecting to variety of habitats. However, we focused on language approaches of Herder’s, Humbolt’s and Heidegger’s having the strongest ontological basis to solve the problems of language in nowadays as a more efficient backdrop by considering the practicals of life

___

  • Altuğ, Taylan, Dile Gelen Felsefe, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2001.
  • Altuğ, Taylan, Modern Felsefede Metafiziğin Elenmesi, Etik Yayınları, İstanbul, 2004.
  • Chomsky, Noam, Dil ve Zihin, çev. Ahmet Kocaman, Ayraç Yayınları, Ankara, 2001.
  • Chomsky, Noam, Bilgi Sorunları ve Dil: Managua Dersleri, çev. Veysel Kılıç, bgst Yayınları, İstanbul, 2009.
  • Çotuksöken, Betül, Kavramlara Felsefe ile Bakmak, İnsancıl Yayınları, İstanbul., 1998.
  • Heidegger, Martin, On The Way to Language, tr. Peter D. Hertz, Harper&SanFrancisco, 1982.
  • Heidegger, Martin, Pathmarks, Edited by William McNeill, Cambridge University Press, 1998.
  • Heidegger, Martin, Teknik ve Dönüş, çev. Necati Aça, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara, 1998.
  • Heidegger, Martin, “Hümanizm Üzerine Mektup”, Hümanizmin Özü, çev. Ahmet Aydoğan İz Yayınları, İstanbul, 2002.
  • Herder, Johann Gottfried, Dilin Kökenleri Üzerine, Klasik Alman Dil Felsefesi Metinleri, çev. Gürsel Aytaç, Phoenix Yayınevi, Ankara, 2011.
  • Humbolt, Wilhelm von, Dil Yapılarının Çeşitliliği ve Bunun İnsan Neslinin Zihinsel Gelişimine Etkisi, Klasik Alman Dil Felsefesi Metinleri, çev. Gürsel Aytaç, Phoenix Yayınevi, Ankara, 2011.
  • Levinas, Emanuel, Totality And Infinity: An Essay On Exterioity, tr. A. Lingis, Dordrecht, Kluwer Academic Publishers, Boston and London, 1991.
  • Macann, Christopher, Felsefe Dili ve Dil Felsefesi, “Bir Arada” Önay Sözer Armağanı, çev. Sema Bulutsuz, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2013.
  • Nalbantoğlu, Ünal, Patikalar, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 1997.
  • Pears, David, Wittgenstein, çev. Arda Denkel, Afa Yayıncılık, İstanbul, 1985.
  • Quinton, Antony, Wittgenstein’ın Çifte Felsefesi, Yeni Düşün Adamları, Bryan Magee, çev Oruç Oruoba, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2004.
  • Renan, Ernst, Dilin Kökeni Üzerine, çev. Atakan Altınörs, Bilge Kültür-Sanat Yayınları, İstanbul, 2011.
  • Rorty, Richard, Olumsallık, İroni ve Dayanışma, çev. M. Küçük- A. Türker, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1995.
  • Soykan, Ömer Naci, Wittgenstein Felsefesi: Temel Kavramlar ve Sorunlar, Cogito, Sayı: 33, İstanbul, 2002.
  • Uygur, Nermi, Dilin Gücü, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2008.
  • Wittgenstein, Ludwig, Defterler 1914-1916, çev. Ali Utku, Birey Yayınları, İstanbul, 2004.
  • Wittgenstein, Ludwig, Felsefi Soruşturmalar, çev. Deniz Kanıt, Küyerel Yayınları, İstanbul, 1998.
  • Wittgenstein, Ludwig, Tractatus Logico-Philosophicus, çev. Oruç Aruoba, Metis Yayınları, İstanbul, 2013.