İlköğretim Okullarında Öğretmen-Veli İletişiminde Karşılaşılan Engeller

Problem Durumu: Eğitim kurumlarında etkili eğitimin gerçekleştirilmesinde okullardaki yönetici, öğretmen ve öğrenciler yanında öğrenci velileriyle kurulan iletişim büyük önem taşır. Özellikle sınıf içindeki öğrenci performansına ilişkin öğretmen ve veliler arasında kurulan iletişim öğrenci sorunlarının daha iyi anlaşılması, velilerin eğitime olan desteklerinin artırılması, etkili yönlendirme ve rehberlik yapılması ve nihayet öğrenci güdülenmesinin ve başarısının artırılmasında yaşamsal önem taşır. Etkili iletişim, güçlü okul-aile işbirliğini yaratmak ve veli katılımını artırmak için gereklidir. Öğretmen sadece öğretme sanatında beceri sahibi olmamalı, aynı zamanda kendi veli topluluğuyla etkili iletişime yönelik bilgi ve becerisini de geliştirmelidir. Öğretmenlerin yararlanabileceği internet teknolojisi, velilerle özel görüşmeler/konferanslar ve okul ile ev iletişimine yönelik birçok iletişim olanağı vardır. Öğretmenler, velilerle iletişim kurmak için, iletişim stratejilerini ve işbirlikli yeni iletişim yöntemlerini kullanma konusunda çaba sarf etmeli ve bu çabalar planlı bir yaklaşımı yansıtmalıdır. Araştırmanın Amacı: Bu araştırmanın temel amacı, ilköğretim okullarında öğretmen ve veli arasında etkili iletişime engel oluşturan unsurları öğretmen görüşlerinden yola çıkarak belirlemeye çalışmaktır.Araştırmanın Yöntemi: Araştırma tarama türünde betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini, 2011-2012 eğitim-öğretim yılında, Elazığ ili sınırları içinde bulunan 317 ilköğretim okulunda görev yapan 3,968 öğretmen oluşturmaktadır. Elazığ il merkezindeki beş eğitim bölgesinin her birinden tesadüfi örnekleme yöntemiyle 3’er okul olmak üzere, toplam 15 okul seçilmiştir. Merkez ilçeler kümesinden rastgele seçilen üç ilçenin her birinden 2’şer okul olmak üzere 6 okul ayrıca araştırma kapsamına dâhil edilmiştir. Böylece, toplam 21 ilköğretim okulu ve bu okullarda görev yapan toplam 806 öğretmene ölçek dağıtılmış, bu ölçeklerden uygun şekilde doldurularak dönenlerin sayısı 514 olarak tespit edilmiştir. Öğretmen-veli iletişimine engel olan unsurları saptamak amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen “İletişim Engellerini Belirleme Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek geliştirilirken literatür ve uzman görüşleri eşliğinde, önce 27 adet madde geliştirilmiştir. Geçerlik ve güvenirliği tespit etmek amacıyla ölçek bir pilot uygulamaya tabi tutulmuş ve yansız olarak seçilen 152 öğretmenin görüşleri alınmıştır. Yapılan faktör analizinde 6 maddenin faktör yükü düşük çıktığından bu maddeler ölçeğe dahil edilmemiştir. Faktör analizi sonucunda, dört faktör altında toplanan 21 madde, maddelerin taşıdığı anlamlar dikkate alınarak, “kişisel” (1-2-3-5-6-7-12 no’lu maddeler), “sosyo-kültürel” (4-8-9-10 no’lu maddeler), “ulaşılabilirlik” (13-16-17-20-21 no’lu maddeler), “alan ve statü” (14-18-19-22-23 no’lu maddeler) engelleri şeklinde isimlendirilmiştir. Ölçeğin tamamı için Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı .78 olarak bulunmuştur.   Çalışmadan elde edilen veriler SPSS paket programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde kullanılacak istatistiksel yöntemleri belirlemek amacıyla normal dağılıma uygunluk analizinde Kolmogrov-Smirnov Z sınaması,  verilerin homojenlik durumunu tespit etmek için de Levene sınaması kullanılmıştır. Bu sınamaların sonuçlarına göre, cinsiyet değişkeninde Independent Sample t test; branş değişkeninde Varyans Analizi (ANOVA); ve görev yapılan okuldaki çalışma süresi değişkenine yönelik Kruskal-Wallis test ve anlamlı farklılığın hangi denek grupları arasında gerçekleştiğini belirleyebilmek için Least Significant Difference (LSD)  test ve Mann-Whitney U sınaması ile çoklu karşılaştırmalar yapılmıştır.Araştırmanın Bulguları: Cinsiyet değişkenine ilişkin olarak ulaşılan bulgular, kişisel engellerle “genellikle” düzeyinde; sosyo-kültürel, ulaşılabilirlik, alan ve statüden kaynaklanan engellerle ise “çok nadir” düzeyinde karşılaşıldığını göstermektedir. Kadın öğretmenler, kişisel engellere daha çok tanık olurken, erkek öğretmenler sosyo-kültürel, ulaşılabilirlik, alan ve statüden kaynaklanan engellerle daha çok karşılaşmaktadırlar. Branş değişkeni dikkate alındığında, tüm branşlardaki (sosyal bilimler, fen bilimleri ve güzel sanatlar/özel yetenek) öğretmenlerin, kişisel engellerle “genellikle” düzeyinde; sosyo-kültürel, ulaşılabilirlik, alan ve statüden kaynaklı engellerle ise “çok nadir” düzeyinde karşılaştığı anlaşılmaktadır. Öğretmenlerin görev yaptıkları okuldaki çalışma süreleri değişkenine ilişkin ulaşılan bulgular, kişisel engellerle en yüksek düzeyde “5 yıl ve daha az” çalışma süresine sahip öğretmenlerin karşılaştığını, bunu “16 yıl ve üzeri” ve “6-15 yıl” çalışma süresine sahip öğretmenlerin izlediğini göstermektedir. Sosyo-kültürel kaynaklı engeller ile alan ve statüden kaynaklanan engellerle çalışma süresi “5 yıl ve daha az” olan grup daha çok karşılaşırken, ulaşılabilirlikle ilişkili engellerle çalışma süresi “16 yıl ve üzeri” grubun daha çok karşılaştığı anlaşılmıştır. Araştırmanın Sonuç ve Önerileri: Öğretmen-veli iletişimini etkili şekilde gerçekleştirmek ve sürdürülebilir bir işbirliğini geliştirmek için, etkili iletişime engel olan unsurları tanımlayacak ve sistematik olarak irdeleyecek okul çapında bir mekanizmanın oluşturulması gerekir. Öğretmen-veli iletişiminde karşılaşılan engeller, öğretmen-veli arasındaki anlayışın geliştirilmesi ve işbirliğine yönelik alternatiflerin oluşturulması için bir fırsat olarak ele alınmalıdır. Öğretmen-veli iletişiminin etkili şekilde gerçekleştirilmesi isteğinin temelinde, veli katılımının çocuğun başarısının artmasına ve etkili eğitimin gerçekleştirilmesine yapacağı katkı beklentisi vardır. Bu araştırmada da, öğretmen ve veli arasında etkili iletişime engel oluşturan unsurlar öğretmen görüşlerinden yola çıkarak belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada belirlenen boyutlar temelinde ulaşılan sonuçlar, alan yazın çalışmalarında da öğretmen ve veli arasındaki etkili iletişimi engelleyen temel unsurlar olarak ortaya çıkmaktadır. Nitekim, fiziksel uzaklık, sosyo-kültürel farklılıklar (dil, giyim, değer); velilerle sadece para söz konusu olduğunda görüşülmesi; velilerde öğretmenlere karşı güven eksikliğinin olması ve velilerin işbirliğine açık olmaması; velilerin ekonomik sorunları ve velilerin okul işleyişi konusunda yeterli düzeyde bilgilendirilmemesi; okuldaki etkinliklerin zamanı; öğretmenlerin olumsuz tavırları ve velinin kendi öğrenciliğini anımsamak istememesi; velilerin eğitim düzeyi, velilerin öğretmen ve yöneticilere karşı güven duymamaları gibi sonuçlar bu durumu teyit etmektedir. Elde edilen bu sonuçlardan yola çıkarak şu önerilere yer verilebilir: Okul yönetimi ve öğretmenler, ailelerle iletişimi artırabilmek için, ailelerin yaşadığı çevrenin sosyo-ekonomik ve kültürel yapısı hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Okul yönetimi ve öğretmenler, velilere karşı açık kapı politikası oluşturmalı, velilerin okula gelmeleri cesaretlendirilmelidir. Böylelikle, bir yandan veli desteği daha kolay elde edilirken, diğer yandan öğrencilerin her yönden gelişmesi yönünde işbirliği fırsatları yaratılacaktır. 

The Communication Barriers between Teachers and Parents in Primary Schools

Problem Statement: In educational institutions, the effectiveness of communication between teachers and parents, in terms of student achievement and attendance, has a great importance. Parent-teacher communication provides multi-faceted benefits to teachers, the school, and parents as well. However, various obstacles hinder the realization of effective parent-teacher communication in school settings.Purpose of Study: The main purpose of this study is to determine the communication barriers between parents and teachers, based on the views of primary school teachers. This study is seen as important since it addresses the barriers in communication, which is seen as vital for achieving educational aims effectively. Effective communication provides achievement and improvement by providing support to parents, students, teachers, and schools and promoting appropriate environments.Method: This research is a survey type descriptive study. Due to the stratified and random type sample formation, 850 teachers were considered to be taken into the research sample; however, 514 of the distributed questionnaires were found valid. The data collection tool used was a four-dimensioned scale developed by the researchers themselves. In the analysis of the data, parametric and non-parametric tests were used.Findings: The findings revealed that teachers experienced “individual” barriers at a “general” level, but other “socio-cultural,” “accessibility,” and “field and status” related barriers at were experienced at the “very rare” level without any significant differences considering the gender and branches of the teachers. However, novice teachers (5 years and less work experience) stated significantly the most individual barriers and the most barriers related to the other dimensions as well. Results and Suggestions: The results obtained in this study show the same major communication preventive issues between teachers and parents documented in the literature. Thus, results such as physical distance, socio-cultural differences (language, dress, values), meeting with parents only when money is required, parents’ lack of trust in teachers and their unwillingness for cooperation, parents’ financial problems and lack of interest about informing parents of school-related issues, inappropriate schedule of school activities, teachers’ misbehaviors, parents’ education level, parents’ mistrust in teachers and managers, and the like also confirm the situation represented in previous research.  It was recommended that school managers and teachers adopt an open-door policy for parents; and the schools should take the initiative of realizing collaborative efforts among the school staff, parents, and other relevant institutions in order to eliminate communication barriers. The training of the school administrators, teachers, and families about gaining effective communication skills that will contribute to student achievement should be emphasized.

___

  • Acikalin, A., & Turan, S. (2015). Okullarda etkili iletisim [Effective communication in schools]. Ankara: Pegem Academy.
  • Aslan, B. (1984). Relationships between school and family at primary education level in central districts of Ankara. Unpublished doctoral dissertation. Hacettepe University Institute of Social Sciences, Ankara.
  • Aslanargun, E. (2007). The review of literature on school-parent cooperation and students’ school success. MANAS Journal of Social Studies, (18), 119-135.
  • Aytac, T. (2000). Egitim yönetiminde yeni paradigmalar: Okul merkezli yonetim [A new paradigms in educational administration: School-based management]. Ankara: Nobel Publishing.
  • Basaran, S., & Koc, F. (2000). Ailenin cocugun okuldaki egitimine katilim sorunlari ve katilimin saglanmasi icin alternatif bir model [Participation issues of families to education in the school and an alternative model for enabling families to participate to education]. Ankara: MEB Department of Educational Research and Improvement.
  • Bursalioglu, Z. (2008). Okul yonetiminde yeni yapi ve davranis [New structures and behaviors in school management]. Ankara: Pegem A Publishing.
  • Buyukozturk, S. (2012). Sosyal bilimler icin veri analizi el kitabi [Handbook of data analysis for social sciences]. Ankara: Pegem A Publishing.
  • Caspe, M. S. (2003). How teachers come to understand families. The School Community Journal, 13(1), 115-131.
  • Celik, N. (2005). The problems faced in school-parents relationship. Unpublished Master's Thesis. Marmara University Institute of Educational Sciences, İstanbul.
  • Cengil, M. (2016). Youth and inter-family communication-The Case of Çorum Anatolian Religious Vocational High School. Hitit University Journal of Social Sciences Institute, (1), 119-136.
  • Cevis, M. (2002). The evaluation in ideal and practical level by administrators, teachers and parents of school-family cooperation at the primary schools in Denizli. Unpublished master’s thesis. Pamukkale University Institute of Social Sciences, Denizli.
  • Ceylan, M., & Akar, B. (2010). Evaluation of teachers’ and parents’ views on school-family cooperation in high schools (Karacasu High School given as example). Çankırı Karatekin University Journal of Institute Social Sciences, 2, 43-64.
  • Cochran, W. G. (1977). Sampling techniques (3rd Ed.). New York: Wiley.
  • Colombo, M. W. (2004). Family literacy nights…and other home-school connections. Educational Leadership, 61(8), 48-51.
  • Finders, M., & Lewis, C. (1994). Why some parents don’t come to school. Educational Leadership, 51(8), 50-54.
  • Graham-Clay, S. (2005). Communicating with parents: Strategies for teachers. The School Community Journal, 16(1), 117-129.
  • Gungor, S., & Tasdan, M. (2016). Communication obstacles at primary schools from the perspective of school principals. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 12(1), 391-409.
  • Hartman, D. M., & Chesley, G. (1998). De-stressing distressed parents. Education Digest, 63(5), 25-27.
  • Hoover-Dempsey, K. V., Walker, J. M. T., Jones, K. P., & Reed, R. P. (2002). Teachers involving parents (TIP): An in-service teacher education program for enhancing parental involvement. Teaching and Teacher Education, 18(7), 843-867.
  • Kaptan, S. (1998). Bilimsel arastirma ve istatistik teknikleri [Scientific research and statistical techniques]. Ankara: Tekisik Web Ofset Tesisleri.
  • Karaca, M. (2016). Communication from sociological perspective. Electronic Journal of Social Sciences, 15(57), 626-648.
  • Karadeniz, A. (2015). Flipped classrooms. Journal of Research in Education and Teaching, 4(3), 322-326.
  • Kasahara, M., & Turnbull, A. P. (2005). Meaning of family-professional partnerships: Japanese mother’s perspectives. Exceptional Children, 71(3), 249-265.
  • Kenanoglu, S. (2004). Problems between school-parent connections at secondary education (example from Kayseri). Unpublished master’s thesis. Erciyes University Institute of Social Sciences, Kayseri.
  • Kocak, Y. (1991). Barriers of school-family communication. Hacettepe University Journal of Education, (6), 129-133.
  • Korkut, F. (2000). Effective communication skills, types of conflict solving and teamwork, seminar notes of educator and supervisor. Ankara Egitim-Sen Publications. Retrieved March, 20, 2014, from http://www.egitimsen.org.tr/ekler/54486b18784f0f5_ek.pdf
  • Lai, Y., & Ishiyama, F. I. (2004). Involvement of immigrant Chinese Canadian mothers of children with disabilities. Exceptional Children, 71(1), 97-108.
  • Lawrence-Lightfoot, S. (2004). Building bridges from school to home. Scholastic Instructor, 114(1), 24-28.
  • Molland, J. (2004). We’re all welcome here. Scholastic Instructor, 115(1), 22-26.
  • NSPRA (National School Public Relations Association) (2006). How strong communication contributes to student and school success: Parent and family involvement. Retrieved from http://nspra.org/files/docs/Strong_Communication_Students_School_Success.pdf
  • Ogan, M. (2000). School, the communication between-family association and the parents, expectations of parents (The cases of Omer Seyfettin high school and Hamdullah Suphi primary school). Unpublished master’s thesis. Ankara University Institute of Social Sciences, Ankara.
  • Olcer, N., & Kocer, S. (2015). Organizational communication: A survey on the academic staff at Kocaeli University. Global Media Journal TR Edition, 6(11), 339-383.
  • Ozel, A., Bayindir, N., & Ozel, E. (2014). Barriers preventing parents from receiving educational feedbacks about their children according to classroom teachers: A city sample of Kutahya. Anthropologist, 17(1), 183-189.
  • Ozyurek, L. (1983). My child’s teacher (a little review about the relationship between parent-teacher). Ankara University Faculty of Educational Sciences Journal, 16(2), 61-76.
  • Porsuk, A. (2010). Denizli elementary school administrators' opinions on problems faced during school-family relations. Unpublished master’s thesis. Pamukkale University Institute of Social Science, Denizli.
  • Rogers, M. A., Theule, J., Ryan, B. A., Adams, G. R., & Keating, L. (2009). Parental involvement and children’s school achievement. Canadian Journal of School Psychology, 24(1), 34-57.
  • Sabuncuoglu, Z., & Gumus, M. (2008). Orgutlerde iletisim [Communication in organizations]. Ankara: Arikan Publishing.
  • Saritas, M. (2005). Ogretmen veli gorusmelerinin yonetimi [Management of parent-teacher interviews]. In: M. Sisman & S. Turan (Eds.), Sınıf yonetimi [Classroom management] (pp. 233-262). Ankara: Pegem A Publishing.
  • Schussler, D. L. (2003). Schools as learning communities: Unpacking the concept. Journal of School Leadership, 13(5), 498-528.
  • Sever, S. (1998) Language and communication (effective oral and written expression). Ankara University Faculty of Educational Sciences Journal, 31(1), 51–66.
  • Seyfullahogullari, A. (2012). A Research study on the expectations of parents from kindergartens. The Journal of Marmara Social Research, (2), 1-15.
  • Sisman, M., & Turan, S. (2004). Egitim ve okul yonetimi [Education and school managemet]. In: Y. Ozden (Ed.), Egitim ve okul yoneticiligi [Education and school leadership] (pp. 99-146). Ankara: Pegem A Publications.
  • Terek, E., Nikolic, M., Gligorovic, B., Glusac, D., & Tasic, I. (2015). The impact of leadership on the communication satisfaction of primary school teachers in Serbia. Educational Sciences: Theory & Practice, 15(1), 73-84.
  • Tschannen-Moran, M. (2001). Collaboration and the need for trust. Journal of Educational Administration, 39(4), 308-331. Tutar, H. (2009). Orgutsel iletisim [Organizational communication]. Ankara: Seckin Publishing.
  • Virginia Department of Education (2002). Collaborative family-school relationships for children’s learning “beliefs and practices”. Retrieved from http://www.doe.virginia.gov/support/student_family/family-school_relationships/collaborative_family-school_relationships.pdf
  • Williams, V. I., & Cartledge, G. (1997). Passing notes-to parents. Teaching Exceptional Children, 30(1), 30-34.
  • Yılmaztekin, O. E. (2015). Pre-Service English language teachers’ views about effective communication. Mustafa Kemal University Journal of Graduate School of Social Sciences, 12(30), 63-77.
  • Zieger, L. B., & Tan, J. (2012). Improving parent involvement in secondary schools through communication technology. Journal of Literacy and Technology, 13(2), 30-54.