Aziz ILHAN, Tayfun TUTAK, Halil COSKUN CELIK

Görsel Matematik Okuryazarlığı Alt Boyutlarının Geometri Başarısını Yordama Gücü Nedir?

Problem Durumu: Okuryazarlık kavramı günümüzde şekillenen bir kavram olarak bilinmekle birlikte tarihsel sürecinin de çok eski olmadığını araştırmalar neticesinde görmek mümkündür. Ayrıca okuryazarlık kavramı çok genel bir kavramdır ve bu kavramla ilişkili yeni okuryazarlık türleri literatürde her geçen gün oluşturulmuş ve oluşturulmaktadır. İnsanların ilk çağlardan beri mağara duvarlarında görselleri kullanması, görsellerin eğitim sürecinin neredeyse tamamına entegre edilmesi ve görsel kavramların zihinsel süreçte somutlaştırmayı sağlayarak kalıcılığı artırması görsel okuryazarlık kavramını doğurmuştur. Görsel okuryazarlık, Hortin (1980) tarafından, “görsel elemanları okuma ve yorumlama kapasitesiyle beraber görsel öğeler ile düşünme ve öğrenme becerisi, yani görsel olarak düşünebilme” şeklinde tanımlanmıştır. Eğitim alanında farklı okuryazarlıklara dair ortak yanların bütünleşmesinden doğan sanatsal matematik veya görsel matematik okuryazarlığı gibi okuryazarlıkların tanımlanması ön plana çıkmıştır. Bu noktadan hareketle görsel matematik okuryazarlığı “günlük hayatta karşılaşılan problemleri görsel veya uzamsal, tersine görsel veya uzamsal bilgileri de matematiksel olarak algılayabilme, ifade edebilme, yorumlayabilme, değerlendirme ve kullanabilme yeterliğidir” (Duran ve Bekdemir, 2013). Görsel matematik okuryazarlığının günlük yaşamda ve matematik eğitiminde vazgeçilmez bir anlamı ve önemi vardır. Görsel okuryazarlık ve görsel matematik okuryazarlığı kavramları, geometri öğrenme alanı ile bilişsel okuryazarlık becerileri arasındaki ilişki sonucunda ortaya çıkmıştır. Geometri matematiksel öğrenmenin temel alanlarından biri olmasına rağmen, geometriyle ilgili akademik başarının altında yatan bilişsel süreçler detaylı bir şekilde incelenmiştir. Öğretmen adaylarının görsel matematik okuryazarlığı algılarının, matematik eğitiminde önemli bir faktör olduğu düşünülmektedir. Bunlara ek olarak, birçok görselin geometri alanına dâhil edilmesi nedeniyle, bu alandaki başarının görsel matematik okuryazarlığı algısı ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Dolayısıyla görsel matematik okuryazarlık algısı ve alt boyutları ile geometri başarısı arasındaki ilişkinin incelenmesinin alan yazına yararlı olacağı öngörülmektedir. Araştırmanın Amacı: Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının görsel matematik okuryazarlığı ile geometri başarıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın Yöntemi: Mevcut araştırma, betimsel nitelikli bir çalışmadır. Betimsel çalışmalar, verilen bir durumu olabildiğince tam ve dikkatli bir şekilde tanımlamaya çalışır. Eğitim alanındaki araştırmalarda, yaygın olarak betimsel yöntem tarama çalışmaları yapılmaktadır. Mevcut araştırmada görsel matematik okuryazarlığı ile geometri başarısı arasındaki ilişkiyi belirten verilerin elde edilmesi noktasında ilişkisel tarama modeli tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2015-2016 öğretim yılı güz döneminde, Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, matematik eğitimi anabilim dalında okuyan matematik öğretmen adayları oluşturmaktadır. Örneklemde ise bu öğrencilerden basit rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 232 (97 erkek, 135 kadın) öğrenci yer almıştır. Araştırmada, veri toplama araçları olarak araştırmacı tarafından geliştirilen ve öğretmen adaylarının görsel matematik okuryazarlık algı düzeylerini belirlemek amacıyla Görsel Matematik Okuryazarlığı Ölçeği ve geometri başarı düzeylerini incelemek için Geometri Başarı Testi kullanılmıştır. Araştırmada öğretmen adaylarının görsel matematik okuryazarlıkları ile geometri başarıları arasındaki ilişkinin hesaplanmasında Pearson Momentler Çarpım Korelâsyon Katsayısı yöntemi, görsel matematik okuryazarlığı algısı ve buna ait alt boyutların geometri başarısının yordayıcısı olup olmadığı Çoklu Regresyon Analizi yöntemiyle incelenmiştir.Araştırmanın Bulguları: Çalışma bulguları dikkate alındığında görsel algı kaynağının geometri başarısı ile arasında düşük düzeyde ilişki tespit edilmiştir. Nitekim görsel matematik okuryazarlığının veri kaynaklarından biride görsel algıdır. Bu kaynağın geometri başarısı ile ilişkisini göz ardı etmek mümkün değildir. Literatür taraması yapıldığında görsel algıların geometri başarısı ile doğrudan veya dolaylı yönden ilişkili olduğu görülmektedir (Bekdemir ve Duran, 2012; Karunaratne, 2000). Yine bulgular neticesinde görsel matematik okuryazarlığının veri kaynaklarından biri olan örüntü oluşturma boyutunun geometri başarısı ile arasında düşük düzeyde ilişki tespit edilmiştir. Literatür taraması yapıldığında da örüntü boyutunun geometri başarısı ile doğrudan veya dolaylı yönden ilişkili olduğu görülmektedir. Tanışlı ve Köse (2011)’nin yapmış olduğu araştırmada, öğretmen adayları lineer şekil örüntüsünü yakın/uzak bir adıma devam ettirmede ve örüntünün kuralını belirlemede sadece şeklin yapısına odaklanılan görsel ve şekil örüntüsünün sayı örüntüsüne dönüştürüldüğü sayısal yaklaşımı benimsemişler, bu yaklaşımlar altında da toplam 26 strateji kullanmışlardır. Araştırmanın Sonuçları ve Önerileri: Görsel algı, geometrik bilgi ve uzamsal zekâ kaynakları geometri başarısı üzerinde diğer kaynaklara göre daha fazla öneme sahiptir. Bu kaynaklar geometri başarısının yaklaşık %7’sini açıklamaktadır. Özellikle uzamsal zekâ kaynağının geometri başarısı üzerindeki etkisi diğer kaynaklar göz önünde bulundurulduğunda daha yüksek çıkmıştır. Öğrencilerin görsel matematik okuryazarlıklarını geliştirmek için öncelikle uzamsal zekâ kaynaklarıyla beraber görsel algı ve geometrik bilgi kaynakları geliştirilmelidir. Son olarak, somutlaştırma ve örüntü oluşturma kaynakları geometri başarısına etki eden dördüncü ve beşinci önemli boyutlardır. Bu boyutların her biri geometri başarısının yaklaşık %4’ünü açıklamaktadır. Özellikle somutlaştırma boyutunun geometri başarısı üzerindeki etkisi diğer boyutlar göz önünde bulundurulduğunda daha düşük çıkmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda doğrudan ve dolaylı olarak görsel matematik okuryazarlığı algısı boyutlarının geometri başarısı ile arasındaki ilişkiyi incelemenin gerekli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Duran ve Bekdemir (2013), görsel matematik okuryazarlığı öz-yeterlik algısının, görsel matematik başarısının anlamlı bir yordayıcısı olduğunu söylemişlerdir. Özgen ve Bindak (2011) çalışmalarında matematik dersi başarı puanının ve matematik dersine verilen önemin, matematik okuryazarlığı öz-yeterlik inancına yönelik anlamlı birer yordayıcı olduklarını tespit etmişlerdir. Bu çalışmaların yanında matematik başarısını yordayan faktörlerin neler olduğunu belirleyen çalışmalar da literatürde mevcuttur (Doğan ve Barış, 2010; Kayagil, 2010). Genel anlamda görsel matematik okuryazarlığı alt boyutlarının geometri başarısını yordama gücü düşük çıksa da anlamlı olması ilişkinin önemini ön plana çıkarmaktadır. Sonucun böyle çıkmasının sebebi, araştırmanın yalnız bir üniversitede yapılmış olması veya örneklem sayısının düşük olması olabilir. Ayrıca araştırmada örneklemin teste ve ölçeğe tüm bilgilerini yansıttıkları varsayılmıştır. Bu sınırlılıklar doğrultusunda ileride yapılacak olan çalışmalara, konuyla ilgili daha büyük örneklemler üzerinde araştırmaların yapılması, farklı sayısal bölümlerin görsel matematik okuryazarlık algılarıyla geometri başarıları arasındaki ilişkilerinin incelenmesi hâlihazırda bulunan matematik öğretmenleri üzerinde benzer uygulamalar yapılması ve sonuçlar doğrultusunda bu kavramlar hakkında eğitimlerin verilmesi önerilmiştir.

What is the Predictive Power of Visual Mathematics Literacy Perception and Its Sub-dimensions for Geometry Success?

Purpose: In this study, it was aimed to examine the relationship between the visual mathematics literacy perceptions and its sub-dimension for geometry success levels of prospective teachers. It was also aimed to examine to what extent visual mathematics literacy perception and its sub-dimensions predicted geometry success.

Keywords:

visual mathematics literacy, mathematics literacy geometry success, mathematics education, teacher candidates,

PDF

___

Aisami, R.S. (2015). Learning styles and visual literacy for learning and performance. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 176, 538 – 545
Alpan, G. (2008). Visual literacy and instructional technology. Yuzuncu Yil University Journal of Education Faculty, 5(1), 74-102.
İlhan, A. & Celik, H.C. (2016). Development of visual mathematics literacy scale for elementary education mathematics teacher candidates. US-China Education Review, 6(7), 391- 401.
Ayguner, E. (2016). A comparison of eight grade students’ self-efficacy perception of visual mathematics literacy and their actual performance (Unpublished master’s thesis). Eskisehir Osmangazi University, Institute of Educational Sciences, Eskisehir.
Bal, A.P. (2012). Teacher candidates’ geometric thinking levels and attitudes to geometry. Journal of Educational Sciences Research, 2(1), 17-34.
Beauchamp, D.G., Braden, R.A., & Baca, J.C. (1994). Visual literacy in the digital age: Selected readings from the annual conference of the international visual literacy association. Proceeding of 25th Annual Conference of the International Visual Literacy Association, 13-17 October 1994, Blacksburg, Virginia.
Bekdemir, M., & Duran, M. (2012). Development of a visual math literacy self-efficacy perception scale (VMLSEPS) for elementary students. On Dokuz Mayis University Faculty of Education Journal, 31(1), 89-115.
Buyukozturk, S. (2018). Data analysis handbook for social sciences (24th edition). Ankara: Pegem Akademi Publishing.
Buyukozturk, S., Kilic Cakmak, E., Akgun, O.E., Karadeniz, S., & Demirel, F. (2012). Scientific research methods (11th edition). Ankara: Pegem Akademi Publishing
Can, A. (2013). Quantitative data analysis in the scientific research process with SPSS. Ankara: Pegem Academy.
Cappelli, A. (2015). Implementing literacy strategies and activities to help math students in geometry. Education Masters, p. 318. Retrieved from http://fisherpub.sjfc.edu/education_ETD_masters/318
Colak, S. (2006). An experimental study on the impact of material use on mathematical literary in the context of geometrical concepts in sixth grade students (Unpublished master’s thesis). Gazi University, Institute of Sciences, Ankara.
Demir, F., & Altun, M. (2018). Development of mathematical literacy question writing process and skills. Education and Science, 43(194), 19-41
Devraj, R., Butler, L.M., Gupchup, G.V., & Poirier, T.I. (2010). Active-learning strategies to develop health literacy knowledge and skills. American journal of pharmaceutical education, 74(8), 137.
Dogan, N., & Baris, F. (2010). The levels of attitude, value and self-efficacy of students' mathematical achievement levels in the TIMSS-1999 and TIMSS-2007 exams. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 1(1), 44-50.
Duran, M. (2012). Relationship between visual math literacy self-efficacy perceptions with visual mathematics achievements of elementary 7th grade students (Unpublished master’s thesis). Erzincan University, Institute of Sciences, Erzincan.
Duran, M., & Bekdemir, M. (2013). Evaluation of visual math literacy self-efficacy perception with visual mathematics accomplishment. Pegem Journal of Education & Instruction, 3(3), 27-40
Dwyer, F. M. (1978). Strategies for improving visual learning. State College, PA: Learning Services.
Erden, M., & Akman, Y. (1995). Educational psychology: Teaching developmental learning. Ankara: Arkadas Publications.
Gatabi, A.R., Stacey, K., & Gooya, Z. (2012). Investigating grade nine textbook problems for characteristics related to mathematical literacy. Mathematics Education Research Journal, 24(4), 403–421. doi:10.1007/s13394‐012‐0052‐5
Gellert, U. (2004). Didactic material confronted with the concept of mathematical literacy. Educational Studies in Mathematics, 55(1), 163-179.
Heinich, R., Molenda, M., Russell, J.D., & Smaldino, S. E. (1999). Instructional media and technologies for learning (6th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall.
Hortin, J. A. (1980). Visual literacy and visual thinking. New York: America publication.
Ilhan, A. (2015). Developing the visual mathematics literacy scale for primary mathematics teacher candidates and examining the relationship between visual mathematics literacy and geometry achievements (Unpublished master’s thesis). Firat University Institute of Educational Sciences, Elazig.
Kavale, K. (1982). Meta-analysis of the relationship between visual perceptual skills and reading achievement. Journal of Learning Disabilities, 15(1), 42-51.
Kayagil, S. (2010). Prediction of mathematics achievement by critical thinking skills in seventh grade students (Unpublished master’s thesis). Selcuk University, Institute of Educational Sciences, Konya.
Karunaratne, W. (2000). Case for adult literacy in South East Asia with special reference to Sri Lanka. Paper presented at the Australian Council for Adult Literacy Conference, 21-23 September, Perth, Western Australia: ACAL.
Kalayci, S (Ed.). (2010). SPSS applied multivariate statistical techniques. Ankara: Asil Publication.
Karasar, N. (2011). Scientific research method. Ankara: Nobel Publication Distribution.
Kocaarslan, M., & Celikturk, Z. (2013). Determination of visual literacy competences of education faculty students. Bartin University Education Faculty Journal, 2(2), 344-362.
Konyaligolu, A. C. (2003). Investigation of effectiveness of visualization approach on understanding of concepts in vector spaces at the university level (Unpublished doctoral dissertation), Ataturk University, Institute of Sciences, Erzurum.
Levie, W. H. (1987). Research on pictures: A guide to the literature. In D. M. Willows & H. A. Houghton (Eds.), The psychology of illustration: Vol I. Basic research (pp. 1-50). New York: Springer-Verlag.
Marcolin, S., & Abraham, A. (2006). Financial literacy research: Current literature and future opportunities. In P. Basu, G. O' Neill & A. Travaglione (Eds.), Proceedings of the 3rd International Conference on Contemporary Business, Leura NSW, 21-22 September 2006. Australia: Faculty of Commerce, Charles Stuart University
Manin, Y. I. (2006). The notion of dimension in geometry and algebra. Bull. Amer. Math. Soc. (N.S.), 43 (2), 139–161. Retrieved from http://www.ams.org/journals/ bull/2006-43-02/S0273-0979-06-01081-0/ S0273-0979-06-01081-0.pdf
Turkish Ministry of National Education. (2013). Primary mathematics lesson 6-8. Grade curriculum. Ankara: Board of Education and Training Board.
Nalinci, G. Z., & Yapici, M. (2015). A discussion of the practicality of the visual literacy competency standards for higher education. Anadolu Journal of Educational Sciences International, Art Education Special Issue, (1), 225-241.
National Educational Psychological Service. (2015). Visual perception. Retrieved from https://www.education.ie/en/Schools-Colleges/Services/National-Educational-Psychological-Service-NEPS-/NEPS Guides/Cognitive-Skills/Cognitive-Skills-Visual-Perception.pdf
National Council of Teachers of Mathematics. (2000). Principal and standards for school mathematics. Reston: NCTM Publications.
Nemirovsky, R., & Noble, T. (1997). On mathematical visualization and the place where we live. Educational Studies in Mathematics, 33(2), 99–131
Olkun, S., Altun, A., & Deryakulu, D. (2009). Development and evaluation of a case‐based digital learning tool about children's mathematical thinking for elementary school teachers (L‐TEST). European Journal of Teacher Education, 32(2), 151-165.
Ontario Ministry of Education. (2004). Leading math success: Mathematical literacy, grades 7–12. The Report of the Expert Panel on Student Success in Ontario. Retrieved from http://www.edu.gov.on.ca/eng/document/reports/numeracy/numeracyreport.pdf
Oral, B., & Ilhan, M. (2012). Analysis of geometric thinking levels of candidate mathematics teachers of primary and secondary schools in terms of various variables. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 6(1), 201-219.
Ozdemir, F. (2010). Analysis of factors which effects the mathematics achievements in PISA 2003 high school students and Kanuni High School Students (Unpublished master’s thesis). Hacettepe University, Institute of Social Sciences, Ankara.
Ozdemir, F., Duran, M., & Kaplan, A. (2016). Investigation of middle school students’ self-efficacy perceptions of visual mathematics literacy and perceptions of problem-solving skill. Journal of Theoretical Educational Science, 9(4), 532-554
Ozer, Y., & Anil, D. (2011). Examining the factors affecting students’ science and Mathematics achievement with structural equation modeling. Hacettepe University Journal of Education, 41(1), 313-324.
Ozgen, K., & Bindak, R. (2011). Determination of self-efficacy beliefs of high school students towards math literacy. Educational Sciences: Theory & Practice, 11(2), 1073-1089.
Rapp, W. H. (2009). Avoiding math taboos: Effective math strategies for visual-spatial learners. Teaching Exceptional Children Plus, 6(2), 1-12.
Roblyer, M. D., & Bennett, E.K. (2001). The fifth literacy: Research to support a mandate for technology-based visual literacy in pre-service teacher education. Journal of Computing in Teacher Education, 17(2), 8-15.
Sevimli, E., Yildiz, C., & Delice, A. (2008). An overview of the visualization process in geometry questions: Where do I draw? Paper presented at the 8th National Science and Mathematics Education Congress, Abant Izzet Baysal University, Bolu.
Sigmundsson, H., Anholt, S., & Talcott, J. B. (2010). Are poor mathematics skills associated with visual deficits in temporal processing? Neurosci. Lett. 469, 248–250. Student Selection and Placement Center. (2017). Numerical information for 2017-YGS and 2016 LYS exams. Retrieved from http://www.osym.gov.tr/
Tambychik, T., Meerah, T. S. M., & Aziz, Z. (2010). Mathematics skills difficulties: A mixture of intricacies. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 7(1), 171-180.
Tanisli, D., & Kose, N. Y. (2011). Generalization strategies about linear figural patterns: effect of figural and numerical clues. Education and Science, 36(160), 184-198.
Tat, E. T. (2018). Prospective mathematics teachers' perceived self-efficacy in mathematical literacy. Elementary Education Online, 17(2), 489-499
Tekin, B., & Tekin, S. (2004). A research on mathematical literacy levels of preservice mathematics teachers’. Retrieved from http://matder.org.tr
Tekin, H. (1997). Measurement and evaluation in education. Ankara: Mars Printing House.
Tutkun, O. E., Erdogan, D. G., & Ozturk, B. (2014). Levels of visual mathematics literacy self-efficacy perception of the secondary school students. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 8, 19-27.
Turgut, M. (2010). The effect of technology assisted linear algebra instruction on pre-service primary mathematics teachers’ spatial ability (Unpublished doctoral dissertation). Dokuz Eylul University, Institute of Educational Sciences, Izmir.
Uredi, I., & Uredi, L. (2005). The predictive power of self-regulation strategies and motivational beliefs on mathematics achievement of primary school 8th grade students. Mersin University Journal of Education Faculty, 1(2), 250-260.
Van Garderen, D. (2006). Spatial visualization, visual imagery, and mathematical problem solving of students with varying abilities. Journal of Learning Disabilities, 39(6), 496-506.
Yerushalmy, M. (2006). Challenging known transitions: Research of technology supported long-term learning. Paper presented at the conference of the Seventeenth International Commission on Mathematical Instruction Study, Hanoi University of Technology, Hanoi.
Yilmaz, E. T. (2006). The factors that effect the mathematics achievement of the students of Turkey in programme for international student assessment (PISA) (Unpublished master’s thesis). Hacettepe University, Institute of Social Sciences, Ankara.
Yilmaz, H. (1998). Measurement and evaluation in education (3rd bs.). Ankara: Micro Publishing.