Bilişsel Davranışçı Kurama Dayalı Beceri Eğitiminin Üniversite Öğrencilerinin Gelecek Kaygısı ve Sürekli Kaygılarına Etkisi

Problem Durumu: Gelecek, doğası gereği belirsizdir. Bu belirsizlik gelecekle ilgili endişe hissine neden olabilir. Aslında endişe temelde gelecekteki olasılıklar ve tehditlerden beslenir. Kaygı ise strese neden olan kontrol edilemez bir endişe halidir. Gelecek kaygısı (GK) kaygının özel bir formudur ve kişisel geleceğe dair risk içeren değişimlerden doğacak belirsizliklere katlanamama ve bundan dolayı korku ve kaygı duyma durumudur. Geleceğe yönelik kaygılı bir yaklaşım ise, bireylerin motivasyonlarını ve sağlıklı planlama becerilerini etkileyerek, kendini beslemeye devam eder. Bilişsel model, düşünce biçimlerinde değişim olduğunda, bunun duygu ve davranışlara yansıdığını ifade eder. Bu nedenle, GK ile baş etmede, gelecekle ilgili olumsuz inançları yeniden yapılandırmak GK müdahalelerinde temel konudur. Bilişsel-davranışçı terapi yaygın kullanılan bir terapi yöntemi olup, özellikle çeşitli kaygı tedavilerinde etkililiği kanıtlanmıştır. Literatürde kaygı ile baş etme konusunda pek çok araştırma bulunsa da, GK ile yapılan deneysel çalışmaya rastlanmamıştır. Araştırmanın Amacı: Türkiye'de toplam nüfusun %16.5'ini genç nüfusun oluşturduğu düşünüldüğünde, genç bireylerle yapılacak bu çalışmanın yaygın etkisinin olacağı düşünülmektedir. Ayrıca, GK ile ilgili baş etme yöntemleri, bireylerin geleceğe daha güvenli bakması ve yaşamlarının verimliliğini artırması açısından önemli görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı olarak geliştirilen gelecek kaygısıyla baş etme beceri eğitimi grup uygulamalarının üniversite öğrencilerinin gelecek kaygılarına etkisini araştırmaktır.Araştırmanın Yöntemi: Bu araştırma yarı karma desene göre tasarlanmıştır. Yarı karma desende nitel ve nicel veriler toplanır, sonrasında nitel ve nicel bulguların bütünleşmesi azdır ya da yoktur. Çalışmaya başlamadan önce araştırmanın uygulanabilirliği açısından etik kurul raporu alınmıştır. Üniversite yönetiminden gerekli izinler alındıktan sonra, üniversite internet sayfasından gelecek kaygısıyla baş etme beceri eğitim programı yapılacağına dair ilana çıkılmıştır. 60 öğrenci başvuruda bulunmuş ve depresyon puanları yüksek olanlar ile son zamanlarda travma yaşantısı olanlar (13 kişi) araştırmaya dahil edilmemiştir. 47 kişi ile ön görüşme yapılmış ve veri toplama araçları uygulanmıştır. Adaylar arasından deney ve kontrol grubu için sırayla ve seçkisiz olarak üyeler seçilmeye başlamış ve her grup için 15 üye olana kadar bu süreç devam etmiştir. Uygulamalar esnasında bir üye grubu bıraktığı için kontrol grubundan da bir üye çıkarılmıştır. Deney ve kontrol gruplarının Sürekli Kaygı Ölçeği (SKÖ), Olumlu Gelecek Beklentileri Ölçeği (OGBÖ) ve Hata Yapma Beklentileri Ölçeği’nden (HYBÖ) aldıkları ön-test puanları arasında anlamlı farklılığın olmadığı belirlenmiştir [Sırasıyla t(26)=-1.07; p>.05; t(26)=1.53; p>.05; U=83.50, p>.05].Katılımcılar Ege Bölgesi’ndeki bir üniversitenin farklı bölümlerinde devam eden 21-24 yaş arası bireylerdir. Deney ve kontrol grubu için yaş ortalaması sırasıyla 20.21 ve 20.92’dir. Deneysel uygulamalar kapsamında oturumlar, Robichaud ve Dugas’ın genel anksiyete ile baş etmede önerdiği BDT temelli protokol dikkate alınarak geliştirilmiştir. 8 oturumdan (her biri 90 dakika) oluşan program 4 uzman tarafından incelenmiş ve düzeltilmiş, programa son hali verilmiştir. İzleme çalışması için veriler son oturumdan dört hafta sonra toplanmıştır. Oturumlarda bilişsel davranışçı yaklaşımın önerdiği teknikler kullanılmıştır. Her oturum duygu-durum kontrolü ile başlamış, önceki oturumun özetlenmesi, ödev kontrolü, ısınma egzersizi, güncel oturumun etkinliği, güncel oturumu değerlendirme ve sonraki oturumun ödevi şeklinde devam etmiştir.Elde edilen nicel veriler SPSS 17.0 ile analiz edilmiştir. Normal dağılım gösteren ölçme araçları için karışık ölçümler için ANOVA testi kullanılmış, normal dağılım göstermeyen ölçümlerde Mann Whitney U testi uygulanmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizi tekniğine başvurulmuştur. Katılımcılardan Grup Süreci Genel Değerlendirme Formu aracılığıyla elde edilen verilerle kodlama işlemine gidilmiş, iki araştırmacı tarafından yapılan iki ayrı kodlaması arasında %87.68 oranında tutarlılık görülmüştür. Elde edilen kodlar ile temalar oluşturulmuştur.Araştırmanın Bulguları: Nicel bulgular. Deney ve kontrol grubundaki üyelerin OGBÖ’den aldıkları ön-test ve son-test puanlarını incelemeye yönelik yapılan karışık ölçümler için iki faktörlü ANOVA testi sonucuna göre, grubun ana etkisi istatistiksel olarak anlamsızken [F(1-26)=3.033; p>.05], ölçümün ana etkisi [F(1-26)=14.302; p<.001] ve grup*ölçüm ortak etkisi [F(1-26)=23.351; p<.001] istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. SKÖ ve HYBÖ ile elde edilen puanlar ile Mann Whitney U testi yapılmıştır. Deney grubunun bu iki ölçme aracından aldıkları puanlar, kontrol grubunun puanlarına göre anlamlı olarak farklılaşmaktadır (SKÖ, U=49.00 p<.05; HYBÖ, U=44.00, p<.05). Nitel bulgular. Grup Süreci Genel Değerlendirme Forumu’ndan elde edilen ilk bulguya göre, grup üyelerinin tamamına yakını kişisel amaçlarına büyük oranda ulaştığını ifade etmiştir. Elde edilen diğer bir bulgu da, grup üyeleri düşünce davranış ve duygu ile ilgili değişim farkındalıkları olduğunu belirtmiştir. Son olarak üyelerin doldurduğu Genel Değerlendirme Formu’ndan elde edilen yanıtlar kodlanarak, kodlar kategoriler halini almıştır. Elde edilen kategoriler ile temalar oluşturulmuştur. Bu temalar şunlardır: GK ile ilgili düşüncelerin yeniden yapılandırılması, gelecekteki ihtimallerle ilgili problem çözme becerileri, GK’yi tanıma ve gelecek umudu, rahatlama metotları. Tüm nitel bulgular, beliren temaların oturum amaçlarıyla örtüştüğü yönünde yorumlanmıştır. Bu noktada, nitel bulgular aynı zamanda, nicel bulgularda deney grubu lehine oluşan değişimi destekler niteliktedir. Araştırmanın Sonuçları ve Önerileri: Nicel bulgularda elde edilen sonuçlara göre bilişsel davranışçı yaklaşım temelli GK ile baş etme psiko-eğitim programının, üniversite öğrencilerinin olumlu gelecek beklentilerini artırmada, sürekli kaygılarını ve hata yapma beklentilerini düşürmede etkili olduğu söylenebilir. Bu sonuç kaygı ile ilgili bilişsel davranışçı yaklaşım temelli müdahalelerin rapor edildiği çalışmalarla benzerlik göstermektedir.Nitel bulgulardan elde edilen sonuçlar da, grup üyelerinin geleceğe yönelik mantıksız düşüncelerinin yerini rasyonel düşüncelerin aldığı ve mantıklı düşüncelerle birlikte üyelerin kaygılarında azalma meydana geldiği ve daha iyi hissettikleri görülmektedir. Bu bulgular benzer çalışmalarla paralellik göstermektedir. Bu araştırmanın bir sınırlılığı, grup üyelerinin klinik olmayan örneklemden seçilmesidir. Benzer çalışmalar farklı örneklemlerle yürütülebilir. İkinci bir sınırlılık, GK’yi doğrudan ölçen bir ölçme aracının olmaması ve ölçümlerin GK ile ilişkili değişkenlerle yapılmış olmasıdır. Gelecek araştırmalarda benzer bir çalışma gözlem ve görüşme gibi güçlü nitel araştırma metotlarıyla yapılabilir.

Anahtar Kelimeler:

Gelecek kaygısı, psiko-eğitim grubu, üniversite öğrencileri.

Effects of Cognitive-Behavioral-Theory-Based Skill-Training on University Students’ Future Anxiety and Trait Anxiety

Problem Statement: Future Anxiety (FA) and Trait Anxiety (TA) have negative effects on individuals’ productivity, which can lead them to feelings of insecurity and eventually depression. Knowing more about future anxiety helps people feel more secure and produce more effectively for themselves, and eventually for society. This research examined the efficacy of a cognitive-behavioral theory (CBT)-based training program on FA and TA. Purpose of the Study: This study aimed to examine the effectiveness of a CBT-based training program on the FA and TA of university students.Method: A quasi-mixed methods design was used for this study. The sample consisted of 28 university students (14 experimental, 14 control) in a public university in the Aegean Region of Turkey during the 2015-2016 academic year. Brief Symptom Inventory and Beck Depression Inventory were used to select participants for group processes. The Personal Information Form, Trait Anxiety Inventory, Positive Future Expectations Inventory, and Anxiety of Making Mistakes Scale were used as quantitative data collection instruments. Qualitative data were obtained using the General Evaluation of Group Processes form. Eight sessions were designed and applied to the experimental group. No procedures were applied to the control group. Quantitative data were analyzed using two-way repeated measures ANOVA, paired samples t-test and Mann Whitney U. A thematic analysis was also applied to the qualitative data. Findings and Results: Results revealed that a CBT-based Overcoming FA and TA Skill-Training program decreased university students’ trait anxiety levels and anxiety about making mistakes, while increasing positive future expectations. Conclusions and Recommendations: The present study found that a skill-training program based on CBT affected individuals’ future perceptions in an expected way. Similar research should be conducted with different age groups and different samples. Further research may focus on developing a measurement for FA.

Keywords:

Future anxiety trait anxiety, psycho-educational group, university students.,

PDF

___

Baker, O. E., & Bicak, B. (2006). Universite ogrencilerinin psikolojik sorunlari [College students' psychological problems]. Abant Izzet Baysal Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi, 6(2), 54-66.
Barlow, D. H. (2002). Anxiety and its disorders: The nature and treatment of anxiety and panic (2nd ed.). New York: Guilford Press.
Beck, J. S. (2001). Bilissel terapi, temel ilkeler ve otesi [Cognitive therapy: Basics and beyond] (trans. N. Hisli Sahin). Ankara, Turkey: Psikologlar Dernegi Yayınları.
Beck, A. T., Ward, C. H., Mendelson, M., Mock, J., & Erbaugh, J. (1961). An inventory for measuring depression. Archives of General Psychiatry, 4, 561–571.
Bieling, P., McCabe, R.E., & Antony, M.M. (2006). Cognitive behavioral therapy in groups. New York: The Guilford Press.
Bozkurt, N. (2004). Bir grup universite ogrencisinin depresyon ve kaygi duzeyleri ile cesitli degiskenler arasındaki iliskiler [The relationship between the levels of depression and anxiety in a group of university students and various variables]. Egitim ve Bilim, 29, 52-59.
Butler, A. C., Chapman, J. E., Forman, E. M., & Beck, A. T. (2006). The empirical status of cognitive-behavioral therapy: A review of meta-analyses, Clinical Psychology Review, 26, 17–31.
Clark, D. A., & Beck, A. T. (2011). Cognitive therapy of anxiety disorders: Science and practice. New York: Guilford Press.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education. New York: Routledge.
Colakkadioglu, O., & Gucray, S. S. (2012). The effect of conflict theory based decision-making skill training psycho-educational group experience on decision making styles of adolescents. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(2), 669-676.
De Lucia-Waack, J. L. (2006). Leading psychoeducational groups for children and adolescents. California, CA: Sage.
Derogatis, L. R. (1992). The brief symptom inventory (BSI): Administration, scoring & procedures manual II. Clinical Psychometric Research Inc.
Dugas, M. J., Ladouceur, R., Léger, E., Freeston, M. H., Langolis, F., Provencher, M. D., & Boisvert, J. M. (2003). Group cognitive-behavioral therapy for generalized anxiety disorder: Treatment outcome and long-term follow-up. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 71(4), 821.
Erkan, S., Ozbay, Y., Cihangir-Cankaya, Z., & Terzi, S. (2012). University students’ problem areas and psychological help-seeking willingness. Education and Science, 37(164), 94-107.
Erozkan, A. (2011). Investigation of factors predicting the anxiety level of university senior students. International Online Journal of Educational Sciences, 3(2), 776-805.
Frost, R. O., Marten, P., Lahart, C., & Rosenblate, R. (1990). The dimensions of perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 14(5), 449-468.
Gould, R. A., Otto, M. W., Pollack, M. H., & Yap, L. (1997). Cognitive behavioral and pharmacological treatment of generalized anxiety disorder: A preliminary meta-analysis. Behavior Therapy, 28(2), 285-305.
Gucray, S. S., Cekici, F., & Colakkadioglu, O. (2009). Psiko-egitim gruplarının yapılandırılması ve genel ilkeleri [Planning of psycho-educational groups and their principle]. Mersin Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi, 5(1), 134-153.
Guleri, M. (1999). Universiteli ve isci gencligin gelecek beklentileri ve kotumserlik-iyimserlik duzeyleri [Future expectations of university students and youngworkers and their levels of optimism and pessimism]. Kriz Dergisi, 6(1), 55-65.
Hisli, N. (1988). Beck depresyon envanterinin gecerligi uzerine bir calisma [A study on the validity of Beck depression inventory]. Psikoloji Dergisi, 6, 22.
Hofmann, S. G., & Smits, J. A. (2008). Cognitive-behavioral therapy for adult anxiety disorders: A meta-analysis of randomized placebo-controlled trials. The Journal of Clinical Psychiatry, 69(4), 621.
Imamoglu, E. O. (2001). Need for cognition versus recognition: Self and family related correlates. Unpublished article, Middle East Technical University, Ankara.
Johnston, L., Titov, N., Andrews, G., Dear, B.F., & Spence, J., (2013). Comorbidity and internet-delivered transdiagnostic cognitive behavioural therapy for anxiety disorders. Cognitive Behaviour Therapy, 42(3), 180-192.
Kagan, M. (2011). Frost cok boyutlu mukemmelliyetcilik olceginin Turkce formunun psikometrik ozellikleri [Psychometric properties of the Turkish version of the Frost multidimensional perfectionism scale]. Anatolian Journal of Psychiatry, 12(3): 192-197.
Karahan, T. F., Yalcin, B. M., & Erbas, M. M. (2014). The beliefs, attitudes and views of university students about anger and the effects of cognitive behavioral therapy-oriented anger control and anxiety management programs on their anger management skill levels. Educational Sciences: Theory and Practice, 14(6), 2071-2082.
Kendall, P. C., & Southam-Gerow, M. A. (1996). Long-term follow-up of a cognitive–behavioral therapy for anxiety-disordered youth. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 64(4), 724.
Koerner, N., & Dugas, M. J. (2006). A cognitive model of generalized anxiety disorder: The role of intolerance of uncertainty. In G.C.L. Davey & A. Wells (Eds.), Worry and its psychological disorders: Theory, assessment and treatment (pp. 201-218). West Sussex: John Wiley & Sons.
Koydemir, S., & Demir, A. (2005). ODTU ogrencilerinde yardim arama davranisi [The help-seeking behaviors of METU students]. Marmara Universitesi Ataturk Egitim Fakultesi Egitim Bilimleri Dergisi, 22, 211-218
Lang, A. J., & Craske, M. G. (2000). Panic and phobia. In R. John, A. White & S. Freeman (Eds.), Cognitive-Behavioral group therapy: For specific problems and populations (pp. 63-98.). Washington: American Psychological Association.
Mahmoud, J. S., Staten, R., Lennie, T. A., & Hall, L. A. (2015). The relationships of coping, negative thinking, life satisfaction, social support, and selected demographics with anxiety of young adult college students. Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing, 28(2), 97-108.
McEvoy, P. M., & Mahoney, A. E. (2013). Intolerance of uncertainty and negative metacognitive beliefs as trans diagnostic mediators of repetitive negative thinking in a clinical sample with anxiety disorders. Journal of Anxiety Disorders, 27(2), 216-224.
Melnyk, B. M., Amaya, M., Szalacha, L. A., Hoying, J., Taylor, T., & Bowersox, K. (2015). Feasibility, acceptability, and preliminary effects of the cope online cognitive-behavioral skill-building program on mental health outcomes and academic performance in freshmen college students: A randomized controlled pilot study. Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing, 28(3), 147-154.
Monti, F., Tonetti, L., & Ricci Bitti, P. E. (2014). Comparison of cognitive-behavioral therapy and psychodynamic therapy in the treatment of anxiety among university students: An effectiveness study. British Journal of Guidance & Counselling, 42(3), 233–244.
Norton, P. J., & Price, E. C. (2007). A meta-analytic review of adult cognitive-behavioral treatment outcome across the anxiety disorders. The Journal of Nervous and Mental Disease, 195(6), 521-531.
Oner, N., & Le Compte, A. (1985). Durumluk-sureklilik kaygi envanteri el kitabi [Handbook of state-trait anxiety inventory]. Istanbul, Turkey: Bogazici Universitesi Yayinlari.
Ozbay, Y. (1996). Universite ogrencilerinin problem alanlari ile yardim arama tutumlari arasındaki iliski [The relationship between university students’ problem areas and help-seeking attitudes]. IV. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Calismalar, Bogazici University Press, İstanbul, 175-189.
Robichaud, M., & Dugas, J. M. (2006). A cognitive-behavioral treatment targeting intolerance of uncertainty. In G. C. L. Davey & A. Wells (Eds.), Worry and its psychological disorders: Theory, assessment and treatment (pp. 289-304.). West Sussex: John Wiley & Sons.
Sanders, D. & Wills, F. (2003). Counselling for anxiety problems. London: SAGE Publications
Silverman, W. K., Kurtines, W. M., Ginsburg, G. S., Weems, C. F., Lumpkin, P. W., & Carmichael, D. H. (1999). Treating anxiety disorders in children with group cognitive-behavioral therapy: A randomized clinical trial. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 67(6), 995.
Spielberger, C. D., Gorsuch, R. L., & Lushene, R. E. (1970). State-trait anxiety inventory. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
Stallman, H. M., Kavanagh, D. J., Arklay, A. R., & Bennett‐Levy, J. (2016). Randomised control trial of a low-intensity cognitive-behaviour therapy intervention to improve mental health in university students. Australian Psychologist, 51(2), 145-153.
Sahin, N. H., & Durak, A. (1994). Kisa semptom envanteri: Turk gencleri icin uyarlanmasi [A study of the Brief Symptom Inventory in Turkish Youth]. Turk Psikoloji Dergisi, 9(31), 44-56.
Simsek, H., & Yildirim, A. (2011). Nitel arastirma yontemleri [Qualitative research methods]. Ankara: Seckin Yayıncılık. Teddlie, C., & Tashakkori, A. (Eds.). (2009). Foundations of mixed methods research: Integrating quantitative and qualitative approaches in the social and behavioral sciences. USA: Sage Publications Inc.
Turkish Statistical Institute (2014). Turkiye genc nufus istatistikleri 2014 [Statistics of Turkish young population of 2014]. Retrieved December 28, 2015, from http:/tuik.gov.tr.
Yesilyaprak, B. (1985). Universite genclerinin psikolojik sorunlari [Psychological problems of university students]. Egitim ve Bilim, 10(57), 32-37.
Zaleski, Z. (1996). Future anxiety: Concept, measurement, and preliminary research. Personality and Individual Differences, 21(2), 165-174.