Annelerin Duygu Sosyalleştirme Davranışları ile Çocukların Benlik Algısı ve Sosyal Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi

Problem Durumu: Duygu sosyalleştirme davranışları çocuk yetiştirme davranışlarından ayrı olmamakla beraber çocukların olumsuz duygular yaşadıkları durumlarda, anne ve babaların çocuklarının duygularına verdikleri tepkiler ve kurdukları iletişim olarak tanımlanmaktadır. Korku, kaygı, endişe ve üzüntü gibi olumsuz duygular yaşanılan anlarda anne-babaların çocuklarının duygularını nasıl anlamlandırdıkları, tepkilerinin uygunluğu, duygularına duyarlıkları ve ihmalleri çocukların gelişimini etkilemektedir. Duygu sosyalleştirme sürecinde anneler çocuklarına destekleyici ve destekleyici olmayan tepkiler gösterirler. Annelerin çocuklarının olumsuz duyguları karşısında gösterdikleri destekleyici tepkilerinin (probleme odaklı, duygu ifadesini cesaretlendirici, duygu odaklı tepkiler) çocuğun duygusal durumu ve sosyal yeterlilikleri üzerinde olumlu etkileri, destekleyici olmayan tepkilerinin (cezalandırıcı, küçümseyici tepkiler, ebeveynde sıkıntı) olumsuz etkileri vardır. Alan yazını incelendiğinde, çocuğun olumlu sosyal davranışlarının ve olumlu benlik algısının sosyal yeterliliğin önemli göstergeleri olarak ele alındığı ve çocuklarının sosyalleşme sürecinde annelerin sosyal dedektif görevi yaptığı belirtilmektedir. Çocukların benlik algıları ve sosyal problem çözme becerilerinin sosyal gelişimleri ile bağlantılı olduğu düşünüldüğünde, annelerin duygu sosyalleştirme davranışları ile ilişkilerinin belirlenme gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Araştırmanın Amacı: Araştırmada, annelerin duygu sosyalleştirme davranışları ile çocukların benlik algısı ve sosyal problem çözme becerilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca araştırmada; çocukların benlik algısı düzeyleri ile sosyal problem çözme beceri düzeyleri arasındaki ilişki betimlenmiştir.Araştırmanın Yöntemi: Bu araştırma, nicel modelde olup ilişkisel desende tasarlanmış bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu, Kırklareli il merkezinde 2014-2015 eğitim-öğretim yılında okul öncesi eğitim kurumuna devam eden beş-altı yaş grubu 47’si kız 62’si erkek olmak üzere 109 çocuk ve anneleri oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak “Çocukların Olumsuz Duygularıyla Baş Etme Ölçeği (ÇODBEÖ)”, “Demoulin Çocuklar için Benlik Algısı Testi”, “Wally Sosyal Problem Çözme Testi (WSPÇT)” ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 20.0 istatistik paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Annelerin destekleyici ve destekleyici olmayan duygu tepkilerinin çocukların cinsiyetine ve annelerin öğrenim durumuna göre farklılığı incelenirken normallik testi sonucuna göre ilişkisiz t-Testi, Mann Whitney U Testi ve Kruskal Wallis H-Testi kullanılmıştır. Çocukların benlik algıları düzeyini ve sosyal problem çözme becerilerini annelerinin destekleyici ve destekleyici olmayan duygu tepkilerinin ne derece açıkladığını belirlemek üzere çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Çocukların benlik algısı düzeyleri ve sosyal problem çözme becerileri arasındaki ilişkileri belirlemek için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı analizi yapılmıştır.Araştırmanın Bulguları: Araştırma sonucunda, çocukların benlik algısı toplam puanları ile sosyal problem çözme beceri toplam puanları arasında pozitif yönde yüksek düzeye yakın bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca değişkenler arası ilişkilere bakıldığında, çocukların hem akranlara hem de yetişkinlere yönelik sosyal problem çözme beceri puanları ile öz saygı ve öz yeterlilik puanları arasında pozitif yönde, orta düzeyde, istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, annelerinin destekleyici olan ve destekleyici olmayan duygu tepkilerinin istatistiksel olarak çocukların benlik algısını ve sosyal problem çözme becerilerini açıklayamadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Annelerin çocuklarının olumsuz duygulara yönelik destekleyici olan ve olmayan tepkilerinin ise öğrenim durumlarına ve çocuklarının cinsiyetine göre anlamlı bir farklılık göstermediği bulunmuştur. Araştırmanın Sonuç ve Önerileri: Araştırma sonucunda, annelerin destekleyici ve destekleyici olmayan duygu tepkileri ile çocukların sosyal problem çözme ve benlik puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı derecede farklılık görülmezken, çocukların sosyal problem çözme ve benlik puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı derecede ilişki bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda, çocukların arkadaşlarıyla ya da çevrelerinde kendisine yakın bireylerle yaşadıkları problemleri uygun stratejiler kullanarak çözümlemeleri, benlik algılarına yönelik olumlu tutum geliştirmelerini sağlar. Bu çalışma nicel modelde yürütüldüğü için gelecekte daha kapsamlı bilgilere ulaşmak amacıyla nitel ve nicel yöntemlerin bir arada alındığı çalışmalar planlanabilir. Bununla birlikte, duygu sosyalleştirme süreci ile ilgili yapılacak çalışmalarda çocuğun mizacı, içinde yaşadığı sosyal bağlam, kültürel özellikler ve ailenin sosyo-ekonomik yapısı gibi değişkenlerin de incelenmesi alan yazına katkı sağlayabilir. 

An Investigation of Maternal Emotion Socialization Behaviors, Children’s Self‐ Perceptions, and Social Problem‐Solving Skills

Purpose: The present study aims to investigate maternal emotion socialization, children’s self-perception, and social problem-solving skills. In addition, this study describes the association between the levels of children’s self-perception and social problem-solving skills. Research Methods: This is a quantitative study adopting a relational research design. The study group consists of 109 children aged 5--6 years, attending preschool in Kirklareli city center in the 2014--2015 school year, and their mothers. “The Coping with Children's Negative Emotions Scale (CCNES),”; “Demoulin Self Perception Test for Children,”; “Wally Social Problem-Solving Test (WSPST),” and a Personal Information Form were used to collect data.  The collected data were analyzed through the SPSS 20.0 package program. Findings: The results of the current study demonstrated that there was a positive and high association between the total scores of children’s self-perception and social problem-solving skills. As a result of the study, it was concluded that mothers’ supportive and unsupportive reactions could not statistically explain their children’s self-perception level and social problem-solving skills. Implications for Research and Practice: The results suggest that children’s solving problems with their peers or with the individuals in their immediate environment by developing adequate strategies enables them to adopt a positive attitude about their self-perception. In addition, further studies on the process of children’s emotion socialization can contribute to the relevant literature by investigating variables such as children’s disposition, cultural traits, the social context in which they live, and socio-economic status of their family.

___

  • Altan, O., Yagmurlu, B., & Yavuz, H. (2013). Turkish mothers' coping with children's negative emotions: A brief report. Journal of Child & Family Studies, 22(3), 437-443.
  • Atay, Z. S. (2009). The relationship between maternal emotional awareness and emotion socialization practices. Unpublished Master Thesis, Bogazici University Institute of Social Sciences, Istanbul.
  • Berk, L. E. (2013). Child development. 9th Edition. Boston: Pearson Education.
  • Blair, B. L., Perry, N. B., O’Brien, M., Calkins, S. D., Keane, S. P., & Shanahan, L. (2014). The indirect effects of maternal emotion socialization on friendship quality in middle childhood. Developmental Psychology, 50(2), 566-576.
  • Blair, B. L., Perry, N. B., O’Brien, M., Calkins, S. D., Keane, S. P., & Shanahan, L. (2014). The indirect effects of maternal emotion socialization on friendship quality in middle childhood. Developmental Psychology, 50(2), 566-576.
  • Buyukozturk, S., Cakmak, E. K., Akgun, O. E., Karadeniz, S., & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific Research method]. Ankara: Pegem.
  • Cekici, F., & Gucray, S. (2004). Sosyal beceri eğitiminin ergenlerin kişilerarası ilişki düzeylerine etkisi [Investigate the effect of social skill training on adolescence interpersonal relationship level]. Cukurova Universitesi Egitim Fakultesi Dergisi, 2(28), 29.
  • Corapci, F. (2012). Ailede duygu sosyalleştirme sureci ve çocuğun sosyoduygusal gelişimi. In M. Sayıl & B. Yağmurlu (Eds.), Ana babalik kuram ve arastirma (pp. 271-294). Istanbul: Koc University.
  • Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods. 4th Edition. U.S.A: Sage Publications.
  • D’Zurilla, T. J, Chang, E. C., & Sanna, J. L. (2003). Self-esteem and social problem solving as predictors of aggression ın college students. Journal of Social and Clinical Psychology, 22, 424-440.
  • Dereli, E., (2008). Çocuklar için sosyal beceri eğitim programının 6 yaş çocukların sosyal problem çözme becerilerine etkisi [The effect of the programme of child social skills training on the skill of 6 year old children’s social problem solving]. Doctoral Thesis, Selcuk University Institute of Social Sciences, Konya.
  • Dowling, M. (2008). Young children's personal, social and emotional development. Londan: Sage Publications. Eisenberg, N., Cumberland, A., & Spinrad, T. L. (1998). Parental socialization of emotion. Psychological Inquiry, 9, 241-273.
  • Eisenberg, N., Fabes, R. A., & Murphy, B. C. (1996). Parent’s reactions to children's negative emotions: Relations to children's social competence and comforting behavior. Child Development, 67(5), 2227- 247.
  • Elias, M. J., & Tobias, S. E. (2005). Social problem solving. In S. N. Elliott, & J. C. Wıtt (Eds.), Individualized supports for students with problem behaviors: Designing positive behavior plans (pp.3-26). New York: Guildford.
  • Fabes, R. A., Leonard, S. A., Kupanoff, K., & Martin, C. L. (2001). Parental coping with children’s negative emotions: Relations with children’s emotional and social responding. Child Development, 72(3), 907- 920.
  • Fabes, R. A., Leonard, S. A., Kupanoff, K., & Martin, C. L. (2001). Parental coping with children’s negative emotions: Relations with children’s emotional and social responding. Child Development, 72(3), 907- 920.
  • Forgan, J. W. (2003). Teaching problem solving through children's literature. U.S.A: Teacher Ideas press.
  • Garner, P. W., Dunsmore, J. C., & Southam-Gerrow, M. (2008). Mother–child conversations about emotions: Linkages to child aggression and prosocial behavior. Social Development, 17(2), 259-277.
  • Grover, S. (2004). Why won’t they listen to us? On giving power and voice to children participating in social research. Childhood, 11(1), 81-93.
  • Gungor, A. (2011). Kisilik gelisimi. In Ayten Ulusoy (Eds.), Eğitim psikolojisi [Educational psychology] (pp. 181-195). Ankara: Anı Publications.
  • Guven, E., & Erden, G. (2013). Duygu sosyalleştirme bağlamında bir derleme [A Review in the context of emotion socialization]. Cocuk ve Genclik Ruh Saglıgı Dergisi, 20(2), 119-130.
  • Hamarta, E. (2009). A prediction of self-esteem and life satisfaction by social problem solving. Social Behavior and Personality: An International Journal, 37(1), 73-82.
  • Kagitcibasi, C. (2010). Benlik, aile ve insan gelişimi kültürel psikoloji [Family, self, and human development across cultures: Theory and applications]. Istanbul: Koc.
  • Keller, H., Voelker, S., & Yovsi, R. D. (2005). Conceptions of parenting in different cultural communities: The case of West African Nso and Northern German women. Social Development, 14(1), 158-180.
  • Kilic, S. (2012). 48-72 aylık çocukların duyguları anlama becerisi ve annelerin duyguları sosyalleştirme davranışları arasındaki ilişki. [The relationship between children's emotion understanding aged between 48-72 months of age and maternal emotional socialization behavior]. Doctoral Thesis, Gazi University Institute of Educational Sciences, Ankara.
  • Kumru, A., Sayil, M., & Yagmurlu, B. (2011). The role of parenting goals, child rearing practices and child temperament in prosocial behavior among Turkish preschool children. 12th European Congress of Psychology, İstanbul.
  • McElwain, N. L., Halberstadt, A. G., & Volling, B. L. (2007). Mother and father reported reactions to children’s negative emotions relations to young children’s emotional understanding and friendship quality. Child Development, 78(5), 1407-1425.
  • Nezu, A. M., D'Zurilla, T., & Nezu, C. M. (2012). Problem solving therapy: A treatment manual. New York: Springer Pub. Co.
  • Okur, E. Z., & Corapcı, F. (2016). Turkish children’s expression of negative emotions: Intracultural variations related to socioeconomic status. Infant and Child Development, 25(5), 440-458.
  • Root, A., & Stifter, C. (2010). Temperament and maternal emotion socialization beliefs as predictors of early childhood social behavior in the laboratory and classroom. Parenting: Science and Practise, 10, 241–257.
  • Secer, Z., & Karabulut, N. (2016). Anne-babaların duygusal sosyalleştirme davranışları ile okul öncesi çocukların sosyal becerilerinin analizi. [Analysis of emotional socialization behaviors of mother fathers and social skills of preschool children]. Egitim ve Bilim, 41(185), 147-165.
  • Southam-Gerow, M. A. (2014). Çocuklarda ve ergenlerde duygusal düzenleme [Emotion regulation in children and adolescents]. (M. Sahin, & M. Artiran). Ankara: Nobel Publications.
  • Turasli, N. K. (2014). Validity and reliability of the demoulin self-concept developmental scale for Turkish preschoolers. Eurasian Journal of Education Research, 55, 55-72.
  • Yagmurlu, B., & Altan, Ö. (2010). Maternal socialization and child temperament as predictors of emotion regulation in Turkish preschoolers. Infant & Child Development, 19(3), 275-296.
  • Yilmaz, E. ve Tepeli, K. (2013). 60-72 aylık çocukların sosyal problem çözme becerilerinin duyguları anlama becerileri açısından incelenmesi [Examinatıon of social problem solving skills of 60-72 months old children in terms of their emotıon understanding skills]. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 17(2), 117-130.
  • Zahn-Waxler, C. (2010). Socialization of emotion: who influences whom and how. New Directions for Child and Adolescent Development, 128, 101-109.
  • Zeman, J., Perry-Parish C., & Cassona, M. (2010). Parent-child discussions of anger and sadness: The importance of parent and child gender during middle childhood. In A. Kennedy Root & S. Denham (Eds.). The role of gender in the socialization of emotion: Key concepts and critical issues. New directions for child and adolescent development (pp. 65-83). San Francisco: Jossey-Bass.