TÜRK SİNEMASINDAN MALİ SOSYOLOJİYE YANSIMALAR

Mali sosyoloji, mali olayların toplum üzerindeki etkilerinin neler olduğu sorusuna cevap bulmak üzere geliştirilmiş disiplinler arası bir sahadır. Bu sayede mali olayların ekonomik analizinin yanı sıra sosyolojik incelemesinin de yapılması mümkün hale gelmiştir. Bu çalışmanın amacı sinemadan mali sosyolojiye yansıma- ları tespit edip mali sosyolojik bir inceleme gerçekleştirmektir. Türk sineması arşivi incelemesinde mali sosyolojiye konu olan Salkım Hanımın Taneleri ve Katma Değer Şaban filmleri tespit edilmiştir. Bu filmlerde Varlık Vergisi ve Katma Değer Vergisi ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Mali sosyoloji, Sinema, Varlık Vergisi, Katma Değer Vergisi

-

Fiscal sociology is an interdisciplinary field developed to answer what are the effects of fiscal events over society. Thus, economic analysis of fiscal events along with sociologic disquisition has become possible. The aim of this paper is to realize fiscal sociologic disquisition by determining reflections from Turkish Cinema to fiscal sociology. The films of Salkım Hanımın Taneleri and Katma Değer Şaban, which are subject to fiscal sociology, have been determined by the exploration of Turkish cinema archive. Wealth Tax and Value Added Tax have been handled in these films

Keywords:

Fiscal sociology, Cinema, Wealth Tax, Value Added Tax,

PDF

___

AKAR, Rıdvan, “Tek Parti Dönemi: Varlık Vergisi’nin Ekonomik, Toplumsal ve Siyasi Boyutları”, Türkiye’de Azınlık Hakları Sorunu: Vatandaşlık ve Demokrasi Eksenli Bir Yaklaşım Sempozyumu, 9-10 Aralık 2005. İstanbul: TESEV, 2006, s. 31-36.
AKAR, Rıdvan, Aşkale Yolcuları Varlık Vergisi ve Çalışma Kampları, 5.Baskı, Doğan Kitap, İstanbul, 2009.
AKSANYAR, Necati – Biçer, Murat, “II. Dünya Savaşında Çıkarılan Varlık Vergisinin Türk Basınında ve Kamu Oyunda Yansımaları”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 21, 2008, s. 379-398.
AKTAN, Coşkun Can – Dileyici, Dilek – Saraç, Özgür, Vergi, Zulüm ve İsyan, Phoenix Yayınevi, Ankara, 2002.
AKTAR, Ayhan, Varlık Vergisi ve Türkleştirme Politikaları, İletişim Yayınları, İstanbul, 2004.
AKTAR, Ayhan, Varlık Vergisi ve Türkleştirme Politikaları, 11.Basım, İletişim Yayınları, İstanbul, 2012.
ANDİC, Fuat M. – Andic, Suphan, “An Exploration into Fiscal Sociology: Ibn Haldun, Schumpeter, and Public Choise”, FinanzArchiv / Public Finance Analysis, 43, no. 3, 1985, s.454-469.
BACKHAUS, Jürgen G., “Fiscal Sociology: What For?”, Handbook of Public Finance içinde, düzenleyen Jürgen G. Backhaus - Richard E. Wagner, Maastricht, Netherlands: Norwell: Kluwer Academic Publishers, 2004, s. 521-541.
BACKHAUS, Jürgen G., “Joseph A. Schumpeter’s Contributions in the Area of Fiscal Sociology: A First Approximation”, J Evol Econ, No: 14, 2004, s.143-151.
BALİ, Rıfat N., Varlık Vergisi Hatıralar-Tanıklıklar, 1. Baskı, Libra Kitap, İstanbul, 2012.
BARDAKÇI, Murat, “Cahit Kayra ve Varlık Vergisi”, Habertürk, 25 Şubat 2011: http://www.haberturk.com/yazarlar/murat-bardakci/604626-cahit-kayra-ve-varlik-vergisi, 2011.
BORATAV, Korkut, Türkiye İktisat Tarihi 1908-2002, 9. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara, 2005.
BOURDIEU, Pierre, Leçon sur la leçon, Les Editions de Minuit, Paris, 1982. BUMKO, Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, http://www.bumko.gov.tr, (05.09.2013), 2013.
BÜLBÜL, Duran – Orkunoğlu, Işıl Fulya, “Türkiye’de Otomotiv Piyasasındaki Özel Tüketim Vergisi İndirimlerinin Maliye Sosyolojisi Açısından Analizi” Sosyoekonomi, 2, no. 10, 2009, s.95-108.
CAMPBELL, John L., “The State and Fiscal Sociology”, Annu.Rev.Sociol., No:19, 1993, s. 163-185.
CAMPBELL, John L., “Fiscal Sociology”, International Encyclopedia of Economic Sociology, New York, Routledge, 2006, s. 286-289.
ÇELEBİ, A. Kemal, “Mali Olaylara Sosyolojik Yaklaşımın Önemi”, Mali Sosyoloji Üzerine Denemeler içinde, yazan A.Kemal Çelebi, 1-14, T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayın No: 2012/418, Ankara, 2012.
ÇETİNOĞLU, Ali Sait, Varlık Vergisi 1942-1944 Ekonomik ve Kültürel Jenosid, 1. Baskı, Belge Yayınları, İstanbul, 2009. DİE, 1959 İstatistik Yıllığı, DİE, Ankara, 1959.
DİKEN, Bülent – Laustsen, Carsten B., Filmlerle Sosyoloji, 2. Baskı, Metis Yayınları Çev: Sona Ertekin, İstanbul, 2011.
KABADAYI, Lale, Film Eleştirisi Kurumsal Çerçeve ve Sinemamızdan Örnek Çözümlemeler, 1. Baskı, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2013.
KAFAOĞLU, A. Başer, Varlık Vergisi Gerçeği, 2. Baskı, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2005.
KARABULUT, Kerem, “Özal Dönemi Türkiye’nin Ekonomi Politiği”, Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi I Küresel Krizler ve Ekonomik Yönetişim 15-16 Nisan 2010. Malatya: İnönü Üniversitesi, 2010, s. 978-1008.
KARLUK, S. Rıdvan, “Turgut Özal’ın Ekonomi Politikaları Kapsamında Krizlere Karşı Uygulamaya Koyduğu Ekonomi Politikaları”, Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi I Küresel Krizler ve Ekonomik Yönetişim 15-16 Nisan 2010, Malatya: İnönü Üniversitesi, 2010, s. 902-939.
Katma Değer Şaban, Yöneten Kartal Tibet, Prodüktör Uğur Film, 1985. KAYRA, Cahit, Savaş, Türkiye, Varlık Vergisi, Tarihçi Kitabevi, İstanbul, 2011.
KAYRA, Cahit, Savaş, Türkiye, Varlık Vergisi, 4.Baskı, Tarihçi Kitabevi, İstanbul, 2013.
KEPENEK, Yakup – Yentürk, Nurhan, Türkiye Ekonomisi, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2001.
KOVANCILAR, Birol – Kayalıdere, Gül, “Türkiye’de Varlık Vergisi Uygulamasının Sosyo-Politik ve Ekonomik Sonuçları”, Mali Sosyoloji Üzerine Denemeler içinde, yazan A. Kemal Çelebi, Ankara: T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliş- tirme Başkanlığı Yayın No: 2012/418, 2012, s. 133-158.
KURTKAN, Amiran, Metodolojik Bir Deneme Olarak Mali Sosyoloji, İstanbul Üniversitesi Yayınları Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1968.
MARTIN, Isaac William – Mehrotra, Ajay K. – Prasad, Monica, “The Thunder of History: The Origins and Development of the New Fiscal Sociology”, The New Fiscal Sociology Taxation In Comparative and Historical Perspective içinde, yazan Isaac William Martin, Ajay K. Mehrotra ve Monica Prasad, Cambridge: Cambridge University Press, 2009, s. 1-27.
McLURE, Michael, Fiscal Sociology, Discussion Paper 03.16: The University of Western Australia, 2003. Milliyet Gazetesi, Milliyet Gazetesi Arşivi, http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/, 2013.
MORIN, Edgar, The Cinema or the Imaginary Man, Minnesota Press, Minneapolis, 2005.
ORAN, Baskın, “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Mülkiyet Politikaları ve Gayrımüslimler ve 1936 Beyannamesi”, Türkiye’de Azınlık Hakları Sorunu: Vatandaşlık ve Demokrasi Eksenli Bir Yaklaşım Sempozyumu, 9-10 Aralık 2005, İstanbul: TESEV, 2006, s. 25-31.
ORAN, Baskın, “İkinci Varlık Vergisi Faciası”, Radikal, 27 Mart 2011, http://www. radikal.com.tr/radikal2/ikinci_varlik_vergisi_faciasi-1044340, 2011.
ORÇUN, Mukaddes, “Katma Değer Vergisi İle 132 Milyar Lira Hasılat Bekleniyor”, Milliyet Gazetesi İktisat ve Ticaret, 5 Mart 1980, 1980, s. 9.
ÖKTE, Faik, Varlık Vergisi Faciası, Nebioğlu Yayınevi, İstanbul, 1951.
ÖZÇELİK, Özer – Tuncer, Güner, “Atatürk Dönemi Ekonomi Politikaları”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 9, Sayı 1, 2007, s. 253- 266.
POLAT, Ümmügülsüm, Varlık Vergisi ve Basının Yaklaşımı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2005.
PUR, Hüseyin Perviz, “Türkiye’nin Mali Sosyolojisi”, Dünya Gazetesi, 12 Eylül 2003, 2003.
Resmi Gazete, “25.10.1984 Tarihli ve 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu”, Resmi Gazete, 2 Kasım 1984, 1984.
Salkım Hanımın Taneleri, Yöneten Tomris Giritlioğlu. Prodüktör Avşar Film, 1999.
SAYGILIOĞLU, Nevzat, “Katma Değer Vergisi’nin Gereği, Koşulları ve Çerçevesi”, Milliyet Gazetesi, 5 Nisan 1984, 1984.
SERT, Mesut, “Maliye’ye Alternatif Bir Yaklaşım Olarak Mali Sosyoloji: Öncüler”, Ekonomik Yaklaşım, no. 81, 2011, s.1-16.
SUNAL, Kemal, TV ve Sinemada Kemal Sunal Güldürüsü, Om Yayınevi, İstanbul, 2001.
ŞAVRAN, Temmuz Gönç, “Toplum, Bilim ve Yöntem”, Sosyolojiye Giriş içinde, düzenleyen Nadir Suğur, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Web Ofset, 2012, s. 2-31.
TEKELİ, Esat, “Varlık Vergisi’nin Tasfiyesi”, Ulus, 16 Mart 1944, 1944.
TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu, http://www.tuik.gov.tr, (17.07. 2013), 2013.
URAS, Güngör, “Cahit Kayra Rakam Verdi”, Milliyet, 9 Ocak 2013: http://ekonomi.milliyet.com.tr/cahit-kayra-rakam-verdi/ekonomi/ekonomiyazardetay/09.01.2013/1653030/default.htm, 2013.
VURAL, İstiklal Yaşar, “Atatürk Dönemi Maliye Politikaları: Liberal İktisattan Karma Ekonomiye”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 20, 2008, s. 77-114.
YILMAZ, Ertan, Amerikan Sinemasında Savaş ve Vietnam Filmleri, 1. Baskı, Leya Yayıncılık, İstanbul, 1997.