19495

Bitcoin Fiyatları ile Borsa İstanbul Endeksi Arasındaki Eşbütünleşme ve Nedensellik İlişkisi

Kripto para olarak da adlandırılan dijital para fiyatlarındaki değişimler son yıllarda yatırımcıların oldukça ilgisini çekmiştir. Hızlı fiyat değişimlerinden getiri elde etmek isteyen yatırımcılar yeni bir varlık olan dijital paralara yönelmişlerdir. Bu doğrultuda, dijital paraların geleneksel menkul kıymetlerine alternatif olma ihtimalleri tartışılmaya başlanmıştır. Çalışmada, Bitcoin fiyatları ile Borsa İstanbul arasındaki eşbütünleşme ve nedensellik ilişkisini tespit etmek amaçlanmıştır. Bu kapsamda, Engle-Granger ve Gregory-Hansen eşbütünleşme testleri ile Toda-Yamamoto ve Hacker-Hatemi-J nedensellik testlerinden faydalanılmıştır. Bulgular, her iki eşbütünleşme testine göre Bitcoin fiyatları ile Borsa İstanbul endeks değeri arasında orta ve uzun vadede bir eşbütünleşme ilişkisinin olmadığını; nedensellik testlerinden sadece Toda-Yamamoto nedensellik testine göre Borsa İstanbul’dan Bitcoin fiyatlarına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

Bitcoin, Dijital (Kripto) Para, Borsa İstanbul

The Cointegration and Causality Relationship between Bitcoin Prices and Borsa Istanbul Index

Changes in digital money prices, also called crypto money, have attracted investors' interest in recent years. Investors who want to gain returns from rapid price changes have turned to digital currencies, which is a new asset. In this direction, the possibility of being an alternative to the traditional securities of digital money has begun to be discussed. In the study, it was aimed to determine the cointegration and causality relation between Bitcoin prices and Borsa Istanbul. In this context, Engle-Granger and Gregory-Hansen cointegration tests and Toda-Yamamoto and Hacker-Hatemi-J causality tests were used. Findings show that there is no cointegration relationship between the Bitcoin prices and Borsa İstanbul index value in the medium and long run according to both cointegration tests; just Toda-Yamamoto causality test shows that there is a one-way causality relationship from Borsa İstanbul to the Bitcoin prices.

Keywords:

Bitcoin, Digital (Crypto) Currencies, Borsa İstanbul,

PDF

___

Baek, Chung; Elbeck, Matt (2015), “Bitcoins as an investment or speculative vehicle? A first look”, Applied Economics Letters, 22 (1), 30-34.
Barışık, Salih; Demircioğlu, Elmas (2006), “Türkiye’de Döviz Kuru Rejimi, Konvertibilite, İhracat-İthalat İlişkisi (1980-2001)”, ZKÜ Sosyal BilimlerDergisi, 2 (3), 71-84.
Bilir, Hakan; Çay, Şerif (2016), “Elektronik Para ve Finansal Piyasalar Arasındaki İlişki”, Niğde Üniversitesi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Nisan 2016, 9 (2), 21-31.
Brito, Jerry; Castillo, Andrea (2013), “Bitcoin A Primer for Policymakers”, Mercatus Center, George Mason University, Policy, 29 (4), 3-12.
Dickey, David A.; Fuller Wayne A. (1981), “Likelihood Ratio Statistics For Autoregressive Time Series With A Unit Root”, Econometrica, 49(4), 1057-1072.
Dirican, Cüneyt; Canöz, İsmail (2017), “Bitcoin Fiyatları İle Dünyadaki Başlıca Borsa Endeksleri Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisi: ARDL Modeli Yaklaşımı İle Analiz”, Journal of Economics, Finance and Accounting, 4(4), 377-392.
Engle, Robert F.; Granger, Clive W. J. (1987), “Co-Integration and Error Correction: Representation, Estima-tion, and Testing”, Econometrica, 55 (2), 251-276.
Georgoula, Ifigeneia; Pournarakis, Demitrios; Bilanakos, Christos; Sotiropoulos, Daonisios N.; Giaglis, George M. (2015), “Using Time-Series and Sentiment Analysis to Detect the Determinants of Bitcoin Prices”, Mediterranean Conference on Information Systems, Samos, Greece, 1-12.
Gregory, Allan W.; Hansen, Bruce E. (1996), “Residual-Based Tests For Cointegration in Models With Regime Shifts”, Journal of Econometrics, 70(1), 99–12.
Gujarati, Damodar N. (2003), Temel Ekonometri, (Çev. Ü. Şenesen; G.G. Şenesen), İstanbul: Literatür Yayınları.
Hacker, R. Scott.; Hatemi-J, Abdulnasser (2006), "Tests for Causality between Integrated Variables Using Asymptotic and Bootstrap Distributions: Theory and Application", Applied Economics, 38, 1489:1500.
Harris, Richard; Sollis, Robert (2003), Applied Time Series Modelling and Forecasting. England: John Wiley&Sonsltd.
Hencic, Andrew; Gourieroux Christian (2015), “Noncausal Autoregressive Model in Application to Bit-coin/USD Exchange Rates”, V.-N. Huynh et al. (eds.), Econometrics of Risk, Studies in Computational In-telligence, 583, 17-40.
https://teknochain.com/liste/, (Erişim: 07.08.2018).
https://coinmarketcap.com/all/views/all/, (Erişim: 07.08.2018).
https://bitcoinity.org/, (Erişim: 12.08.2018).
Işığıçok, Erkan (1994), Zaman Serilerinde Nedensellik Çözümlemesi. Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.
Johansen, Soren; Juselius, Katarina (1992), “Testing Structural Hypotheses in a Multivariate Cointegration Analysis of the PPP and UIP for U.K.”, Journal of Econometrics, 53, 211-244.
Kızılgöl, Özlem; Erbaykal, Erman (2008), “Türkiye’de Turizm Gelirleri İle Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bir Neden-sellik Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (2), 351-360.
Koçoğlu, Şahnaz; Çevik; Yasin Erdem; Tanrıöven, Cihan (2016), “Bitcoin Piyasalarının Etkinliği, Likiditesi ve Oynaklığı”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 8 (2), 77-97.
Korkmaz, Turhan; Zaman, Selin; Çevik, Emrah İsmail (2008), “Türkiye’nin Avrupa Birliği ve Yüksek Dış Ticaret Hacmine Sahip Ülke Borsaları İle Entegrasyon İlişkisi”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (8), 19–44.
Perron, Pierre (1989), “The Great Crash, The Oil Price Shock, And The Unit Root Hypothesis”, Econometrica, 57(2), 1361-1401.
Philips, Peter C.B.; Perron, Pierre (1988), “Testing For A Unit Root in Time Series Regression”, Biometrika, 75(2), 335-346.
Rogojanu, Angela; Badea, Liana (2014), “The issue of competing currencies. Case study - Bitcoin”, Theoretical and Applied Economics, 21, 1(590), 103-114.
Toda, Hiro Y.; Yamamoto, Taku (1995). “Statistical Inference in Vector Autoregressions With Possibly Integra-ted Process”, Journal Of Econometrics, 66, 225–250.
Yılancı, Veli (2009), “Fisher Hipotezinin Türkiye İçin Sınanması: Doğrusal Olmayan Eşbütünleşme Analizi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 23 (4), 205-213.
Yılancı, Veli (2013) Finansal Ekonometri Semineri (1-5Temmuz 2013), 2013 Ders Notları, Sakarya.
Zivot, Eric; Andrews, W. K. Donald (1992), “Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock, and the Unit-Root Hypothesis”, Journal of Business&Economic Statistics, 10 (3), 251-270.

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi-Cover

ISSN: 1306-6730
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi