AHP ve TOPSIS ile Farklı Kriter Ağırlıklandırma Yöntemlerinin Kullanılması ve Karar Verici Görüşleriyle Karşılaştırılması
Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) problemlerinde kriter ağırlıkları ve kullanılan yöntem problemin çözümüne doğrudan etki eder. Bu çalışmada AHP ve TOPSIS yöntemleri kullanılarak karar verici görüşlerine en yakın sonuçları veren yöntemlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Online alışveriş siteleri, internet kullanımının artmasıyla oldukça popüler bir hale gelmiştir. Buradan hareketle çalışmada kullanılmak üzere Türkiye’nin en bilinen online alışveriş sitelerinden üç tanesi alternatif olarak belirlenmiştir. Çalışmada güvenilirlik/gizlilik, ödeme kolaylığı, ürün bilgisi ve çeşitliliği ile web sitesi performansı olmak üzere dört kriter kullanılmıştır. AHP ve TOPSIS yöntemlerinin kriter ağırlıkları belirlenirken İkili Karşılaştırma yöntemi dışında Max100 ve SWARA yöntemlerinin de kullanılması çalışmayı daha önce yapılanlardan ayıran önemli bir özelliktir. Yapılan çalışma sonucunda en önemli kriterin Güvenilirlik/Gizlilik, en az önemli kriterin ise Web Sitesi Performansı olduğu görülmüştür. Aynı zamanda belirlenen kriterlere göre hepsiburada.com sitesinin katılımcıların gözünde en iyi online alışveriş sitesi olduğu sonucuna varılmıştır. Elde edilen bulgular ışığında kriter ağırlıklandırma yöntemlerinde Max100 ve SWARA yöntemlerinin İkili Karşılaştırma yöntemine göre, ÇKKV yöntemlerin de ise AHP’nin TOPSIS’e göre Karar Vericinin görüşlerine daha yakın sonuçlar verdiği görülmüştür.
Anahtar Kelimeler:
Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV), AHP, TOPSIS, Max100, SWARA, İkili Karşılaştırma, Online Alışveriş, Kriter Ağırlıklandırma
Usage of Different Criterion Weighting Methods with AHP and TOPSIS and Comparison with Decision Makers’ Opinions
Criteria weights and the method used in the Multi Criteria Decision Making (MCDM) problems have a direct impact on the solution of the problem. In this study, it is aimed to determine the methods which give the closest results to the decision makers' opinions using AHP and TOPSIS methods. Online shopping sites have become very popular with the increase in internet usage. Three of Turkey's best-known online shopping sites have been identified as alternatives to be used in this study. Reliability / privacy, ease of payment, product information and variety, and website performance are the four criteria used in this study. The use of Max100 and SWARA methods apart from the Pairwise Comparison method is an important feature that separates the study from the previous studies while determining the criteria weights of the AHP and TOPSIS methods. The results indicate that the most important criterion in the study is reliability / privacy, and the least important criterion is Web Site Performance. At the same time, according to the criteria determined, hepsiburada.com site was the best online shopping site in the eyes of the participants. In the light of findings Max100 and SWARA methods provide closer results to decision makers’ opinions than Pairwise Comparison in criteria weighting methods and AHP gives closer results to decision makers’ opinions than TOPSIS in the methods of MCDM.
Keywords:
Multiple Criteria Decision Making (MCDM), AHP, TOPSIS, Max100, SWARA, Pairwise Comparison, Online Shopping, Criteria Weightin,
___
- Ahn, B. S. (2011). Compatible weighting method with rank order centroid: Maximum entropy or-dered weighted averaging approach. European Journal of Operational Research, 212(3), 552-559.
- Aksoy, R., ve Sever, H. (2012). Elektronik pazarlarlarda güven problemi ve kriminal faaliyetler. EJOVOC: Elect-ronic Journal of Vocational Colleges, 2(1), 154-164.
- Barron, F. H., ve Barrett, B. E. (1996a). Decision quality using ranked attribute weights. Management science, 42(11), 1515-1523.
- Barron, F. H., ve Barrett, B. E. (1996b). The efficacy of SMARTER—Simple multi-attribute rating technique extended to ranking. Acta Psychologica, 93(1), 23-36.
- Bhutia, P. W., ve Phipon, R. (2012). Appication of ahp and topsis method for supplier selection problem. IOSR Journal of Engineering (IOSRJEN) Volume, 2, 43-50.
- Cavlak, E. (2012). Onlıne alışveriş sitesi tercihinde etkili olan kriterlerin belirlenmesine ve önceliklendirilmesi-ne yönelik bir karar modeli. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Teknik Üniversitesi.
- Cevher, E. (2014). İnternette girişimciliğin yeni boyutu: Alışveriş kulüpleri siteleri ve bu siteler üzerine bir araştırma. Manas Journal of Social Studies, 3(3), 47-60.
- Dağdeviren, M., Yavuz, S., ve Kılınç, N. (2009). Weapon selection using the AHP and TOPSIS methods under fuzzy environment. Expert Systems with Applications, 36(4), 8143-8151.
- Dündar, S., Ecer, F., ve Özdemir, Ş. (2007). FuzzyTOPSİS yöntemi ile sanal mağazaların web sitelerinin değer-lendirilmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 287-305.
- Eckenrode, R. T. (1965). Weighting multiple criteria. Management science, 12(3), 180-192.
- ISSN: 1306-6730
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2006
- Yayıncı: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi