Kamu harcamaları, milli gelir,
refah düzeyi ve istihdam üzerinde etkili bir maliye politikası aracıdır. Ancak
ekonomideki sektörlerin, üretim ve talep koşullarındaki farklılıklar, kamu
harcamalarının istihdam üzerindeki etkisinin, sektörler üzerinde farklı
hissedilmesine neden olabilir. Bu çalışmada Türkiye ekonomisinde, kamu
harcamaları ile istihdam arasındaki nedensellik ilişkisi, yirmi bir farklı
sektör için Toda Yamamoto yöntemi ile analiz edilmiştir. 2009-2018 dönemini
dikkate alan analiz sonuçları; kamu harcamalarından istihdama doğru nedensellik
ilişkisinin bulunduğu sektörlerin, toplam istihdam içindeki paylarının görece
düşük olduğunu ve imalat sanayi istihdamına doğru bir nedensellik ilişkisinin
tespit edilemediğini göstermektedir. Bu durum istihdamı arttırma amacıyla kamu
harcamalarının kullanım alanının, kısıtlı olduğu anlamı taşımaktadır.
Public expenditure is an effective fiscal policy
instrument on income, welfare and employment. But, the differences in the
production and demand conditions of the sectors in the economy might cause
the effects of public expenditures on employment to be felt differently on
sectors. In this study, causality relationship between employment and public
expenditure in Turkey's economy, have analyzed with Toda-Yamamoto method for
twenty-one different sectors. According to the results that analyzed the
period 2009-2018, it has observed that the sectors which have causality
relations from public expenditures to employment is relatively low for share
in total employment. In addition, it has seen that a causality relation
between public expenditure and manufacturing industry employment could not be
determined. This case means that the use of public expenditures is limited in
order to increase employment.
___
Akan, Y. ve Arslan, İ. (2008). Türkiye’de Sektörel Yatırım Teşvik Belgeleri ile İstihdam Analizi: Doğu Anadolu Bölgesi Üzerine Bir Uygulama (1980-2006). Çalışma ve Toplum, 1(16), 107-119.
Aksu, L. (2017). Türkiye'de İstihdam, Verimlilik ve İktisadi Büyüme İlişkilerinin Analizi. İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 4(1), 39-94.
Arslan, A. (2002). Kamu harcamalarında verimlilik, etkinlik ve denetim. Maliye dergisi, 140(2), 1-14.
Aslan, A. ve Kula, F. (2010). Kamu Sektör Büyüklüğü-İşsizlik İlişkisi: Abrams Eğrisi’nin Türkiye Ekonomisi İçin Testi. Maliye Dergisi, 159, 155-166.
Barışık, S. ve Kesikoğlu, F. (2006). Türkiye’de Bütçe Açıklarının Temel Makroekonomik Değişkenler Üzerine Etkisi (1987-2003 VAR, Etki-Tepki Analizi, Varyans Ayrıştırması). Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 61(4), 59-82.
Baş, H. (2017). Türkiye'de Genç Nüfus: Sorunlar ve Politikalar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2(27), 55-288.
Bayraktar, S. (2017). Kamu Büyüklüğünün İşsizlik Üzerine Etkisi: Teorik Bir İnceleme. Çalışma İlişkileri Dergisi, 8(2), 95-117.
BUMKO (2018). Cari Transferler. Aralık 15, 2018 tarihinde BUMKO: http://www.bumko.gov.tr/TR,7902/05-cari-transferler.html adresinden alındı.
Çelikay, F. (2017). İşsizlik, Kamu Harcamaları ve İç Göçler Arasındaki Nedensellik İlişkileri: Türkiye Üzerine Bir İnceleme. Maliye Araştırmaları Dergisi, 3(2), 205-219
Dickey, D. ve Fuller, W. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autogressive Time Series with a Unit Root. Econometrica, 49, 1052-1072.
Durkaya, M. ve Ceylan, S. (2016). İşsizliğin Azaltılmasında Kamu Kesimi Büyüklüğünün Rolü. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 53, 23-40
Ersin, İ. ve Ergeç, E. H. (2018). Harcama Bileşenleri İle Sektörel İstihdam Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(Özel Sayı 1), 161-180.
Kanca, O. ve Bayrak, M. (2015). Kamu Harcamaları Bileşenleri İle İşsizlik Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 1(2), 55-74.
Kaya, D. G., Kaygısız, A. D. ve Altuntepe, N. (2015). Türkiye'de Kamu Harcamalarının Toplam İstihdam Üzerine Bir Değerlendirme. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 83-96.
KPMG. (2018). Perakende Sektörel Bakış. Ağustos 10, 2018 tarihinde KPMG: https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/tr/pdf/2018/01/sektorel-bakis-2018-perakende.pdf adresinden alındı.
Sancar, C., Sancar, C. ve Polat, M. A. (2016). Bölgesel Kamu Yatırım Harcamaları İstihdam Yaratmada Etkin Midir? (TR90 Alt Bölgesi Örneği). Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 7(18), 1-11.
Selim, S., Koçtürk, O. M. ve Eryiğit, P. (2014). Türkiye’de Yatırım Teşvikleri ve Sabit Yatırımların İstihdam Üzerine Etkisi: Panel Veri Analizi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 14(4), 661-674.
Toda, H. Y. ve Yamamoto, T. (1995). Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes. Journal of Econometrics, 66(1-2), 225-250.
Topal, M. (2017). Türkiye'de Kamu Yatırımlarının İstihdam Üzerindeki Etkisi: Bölgesel Bir Analiz (2004-2016). Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 6(12), 186-204.
Yavan, N. (2010). The Location Choice of Foreign Direct Investment Within Turkey: An Empirical Analysis. European Planning Studies, 18(10), 1675-1705.
Yavuz, A. (2010). Bir Maliye Politikası Aracı Olarak Yatırım Teşviklerinin Rekabet Koşulları Altında Özel Kesim Yatırımları ve İstihdam Üzerine Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 83-101.
Yıldırım, J. ve Sezgin, S. (2003). Military Expenditure and Employment in Turkey. Defence and Peace Economics, 14(2), 129-139.
Yüksel, S. (2016). Rusya Ekonomisinde Büyüme, İşsizlik ve Enflasyon Arasındaki Nedensellik İlişkileri. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 53(614), 43-57.