Bu çalışmada, dinî mûsikî icrâlarında zikre dayalı bir uygulama olarak ortaya çıkan “perde kaldırma” geleneğinin, kavramsal ve pratik boyutlarının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu amaçla, geleneğin bugün yaşayan temsilcilerinden öne çıkmış isimlerle görüşmeler yapılmıştır. Görüşme yapılacak isimler, kartopu zincir örneklemi ile belirlenmiş ve bu icrâ geleneğinin hangi ortamlarda yer bulduğu, anlam dünyası, zikre dayalı uygulamalardan saz müziği pratiklerine aktarımı gibi konular, görüşme kişilerinin aktardığı veriler üzerinden değerlendirilmiştir. Görüşme kişilerinin hemen hepsi saz müziği alanında bu geleneğin en önemli temsilcisi olarak neyzen Sadreddin Özçimi’yi göstermişler ve onun ney sazıyla icrâ ettiği “perde kaldırma” taksiminin bu konudaki en detaylı örnek olduğu konusunda hem fikir olmuşlardır. Bu nedenle görüşme kişilerinin aktardıkları kavramsal konuların yanında çalışmanın diğer boyutunu Sadreddin Özçimi tarafından yedi farklı perde üzerinde yapılan taksim oluşturmuştur. Sonuç olarak, görüşme kişilerinin ifâdelerine göre, perde kaldırma geleneği, tekke geleneği içerisinde ibadet ortamlarında gerçekleştirilen zikre dayalı bir uygulamadır ve kaldırılan her perde, nefsin yedi mertebesinden birini temsil eder. Yaratıcıya ulaşma ve O’nu tanıma bu yolla gerçekleşmiş olur. Bu gelenek Mevlevilik, Kadirilik, Rıfailik, Cerrahilik tarikatlerinde yaygındır ve bunun dışındaki topluluklar ya da la dini musiki uygulama alanlarında tanınırlığı yok denecek kadar sınırlıdır. Taksim analizlerinde ise Neyzen Sadreddin Özçimi’nin, onyedi farklı makam kullandığı görülmektedir. Bu geleneğin sembolik manalarla yakın ilgisi olması, on yedi makamın Sufi inanışın büyük yansıma bulduğu edvar geleneğindeki onyedi perde ile ilişikisine adeta bir gönderme gibidir. Yine edvar geleneğinde yer bulan yedi yıldız, yedi avaze ilişkisini hatırlatır biçimde, perde kaldırma yedi nefis mertebesi üzerinden anlamlandırılmıştır. Böylesi sembollerle, bu çalışma, perde kaldırma geleneğinin kozmolojik temsillerle ilişkisini görünür kılmıştır.

This study examines the conceptual and practical dimensions of the tradition of “ascending- descending drone tones” that emerged in the performance of religious music as a dhikr-based practice. The interviewees were the main source of data for the present study, due to the complete absence of earlier studies in the literature on this topic. The sample for the section of the study focusing on practice consisted of Sadreddin Özçimi, who is a well-known performer of raising tones, and who demonstrated the practice in a most comprehensive manner in a performance covering all the major drone tones and their related maqam structures.