Sümeyra TOPAL, Sinem YALNIZOĞLU ÇAKA, Nursan ÇINAR

Hemşirelik Öğrencilerinin Kendini Sabotaj Stratejileri ve Tükenmişlikleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Bu araştırma hemşirelik öğrencilerinin kendini sabotaj stratejileri ile tükenmişlikleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı olarak yapılan çalışmada evreni 2016-2017 Güz Yarıyılı'nda bir devlet üniversitesinin hemşirelik bölümünde öğrenim gören öğrencilerin tamamı, örneklemini verilerin toplandığı tarihte çalışmaya katılmaya gönüllü öğrenciler (n=338) oluşturdu. Veriler; Kişisel Bilgi Formu, Kendini Sabotaj Ölçeği (KSÖ) ve Maslach Tükenmişlik Envanteri (MTE) kullanılarak toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde; frekans, yüzde, ortalama ve Spearmen korelasyon analiz testi kullanıldı. Araştırmaya katılan 338 hemşirelik öğrencisinin %47.3’ü (n=160) 3. ve %52.7’si (n=178) 4. sınıf öğrencisi ve yaş ortalaması 21.30±1.15 idi. Öğrencilerin %72.2’si (n=244) okul başarılarının orta düzeyde olduğunu ve %77.1’i (n=259) bölümünden memnun olduğunu ifade etti. Öğrencilerin, KSÖ ile MTE alt gruplarında duygusal tükenme ve duyarsızlaşma arasında pozitif yönde, düşük düzeyde anlamlı düzeyde korelasyon olduğu saptandı (sırasıyla r=.351, p=.000; r=.316, p=.000). Kendini sabote eden/ engelleyen öğrencilerin daha fazla tükenmişlik yaşadığı belirlendi.

Anahtar Kelimeler:

Hemşirelik öğrencisi, kendini sabotaj, tükenmişlik

Determination of the Relationship Between Self-Handicapping and Burneout of Nursing Students

This study was conducted to determine the relationship between self-handicapping and burneout of nursing students. In the study which was carried out descriptively, the population consisted of all students attending the nursing department of a state university during the first semester of the 2016-2017 academic year, and the sample group consisted of the students who were volunteer to participate (n=338) in the study on the date when the data were collected. The data were collected using the Personal Information Form, the Self- Handicapping Scale (SHS) and the Maslach Burnout Inventory (MBI). In evaluating the data, the number, percentage, mean and Spearman correlation analysis test were used. 47.3% (n=160) of 338 nursing students who participated in the study were 3rd-grade and 52.7% (n=178) were 4th-grade students and the average age was 21.30±1.15 years. 72.2% (n=244) of the students stated that their school success was at the medium level and 77.1% (n=259) stated that they were satisfied with their department. It was identified that there was a low-level positive significant correlation between emotional exhaustion and depersonalisation in the subgroups of SHS and MBI (r=.351, p=.000; r=.316, p=.000, respectively). It was determined that the students sabotaging/restraining themselves experienced exhaustion more.

Keywords:

Nursing students, self-handicapping, burnout,

PDF

___

Abacı, R., & Akın, A. (2011). Kendini sabotaj: İnsanoğlunun sınırlı doğasının bir sonucu. Ankara: Pegem.
Akansel, N., Çitak Tunç, G., Özdemir, A. & Turgutlu, Z. (2012). Assessment of burnout levels among working undergraduate nursing students in Turkey: Being a full time employee and student. International Journal of Caring Sciences, 5 (3, 328-334.
Akın, A. (2012). Kendini Sabotaj Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 37(164), 176-187.
Akin, A. (2012). Self-handicapping and burnout. Psychological reports, 110(1), 187-196.
Anlı, G. (2011). Kendini sabotaj ile psikolojik iyi olma arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Aydın, D., Akay, B. & Baydemir, S. (2017). Hemşirelik Öğrencilerinde Tükenmişlik ve Etkileyen Faktörler. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 19-23.
Barnes, B. (2004). Gender differences in use of anxiety as a self handicapping strategy on effort and performance. Retrieved from ProOuest Dissertations and Thesis Database. (UMI No. 314081)
Berglas, S., & Jones, E. E. (1978). Drug choise as a self handicapping strategy in response to non-contingent success. Journal of Personality and Social Psychology, 95(4), 405-417.
Büyükgöze, H., & Gün, F. (2015). Araştırma görevlilerinin kendini sabotaj eğilimlerinin incelenmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 690-704.
Coşar, S. (2012). Çalışanların tükenmişlik düzeyleri ile kendini sabotaj düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
del Mar Ferradás, M., Freire, C., Valle, A., & Núñez, J. C. (2016). Academic goals and self-handicapping strategies in university students. The Spanish journal of psychology, 19 (e24), 1-9.
Dorman, J. P. & Ferguson, J. M. (2004). Associations Between Students’ Perceptions of Mathematics Classroom Environmentand Self-Handicapping in Australian and Canadian High Schools. McGill Journal of Education, 39(1), 69-86.
Ergin C. (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması, R Bayraktar, İ Dağ (Ed), VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları içinde (s 143-154). Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
Güdük, M., Erol, Ş., Yağcıbulut, Ö., Uğur, Z., Özvarış, Ş. B., & Aslan, D. (2005). Ankara’da bir tıp fakültesinde okuyan son sınıf öğrencilerde tükenmişlik sendromu. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 14(8), 169-173.
Gündüz, B., Çapri, B., & Gökçakan, Z. (2012). Üniversite öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 38-55.
Hansen, N., Sverke, M., & Näswall, K. (2009). Predicting nurse burnout from demands and resources in three acute care hospitals under different forms of ownership: A cross-sectional questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 46(1), 96-107.
Jones, E. E., & Rhodewalt, F. (1982). The Self-Handicapping Scale. Princeton, NJ: Princeton University.
Kalyon, A., Dadandi, I., & Yazici, H. (2016). The relationships between self-handicapping tendency and narcissistic personality traits, anxiety sensitivity, social support, academic achievement/kendini sabote etme egilimi ile narsistik kisilik özellikleri, anksiyete duyarliligi, sosyal destek ve akademik basari arasindaki iliski. Dusunen Adam, 29(3), 237-246.
Kaya, S. D., & Ariöz, A. (2014). Ebe ve hemşire öğrencilerinde tükenmişlik düzeyi ve etkileyen faktörler. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31): 89-99.
Leondari, A. & Gonida, E. (2007). Predicting academic self-handicapping in different age groups: The role of personal achievement goals and social goals. British Journal of Educational Psychology, 77, 595-611.
Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of organizational behavior, 2(2), 99-113.
Maslach, C., Schaufeli, W. B., & Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual review of psychology, 52(1), 397-422.
Naçar, M., Baykan, Z., & Çetinkaya, F. (2012). Erciyes Üniversitesi tıp fakültesi birinci ve ikinci sınıf öğrencilerinde tükenmişlik durumu ve eğitimin etkisi. Tıp Eğitimi Dünyası Dergisi, 35(3), 9-20.
Özçetin, Y. S. Ü., & Hiçdurmaz, D. (2016). Kendini sabote etme ve ruh sağlığı üzerine etkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(2), 145-154.
Pınar, Ş. E., Bilgiç, D., Demirel, G., Akyüz, M. B., Karatepe, C., & Sevim, D. (2015). Sağlık alanlarında okuyan üniversite öğrencilerinin tükenmişlik ve yaşam doyumları arasındaki ilişki. TAF Prev Med Bull, 14(4): 284-292.
Sevencan, F., Uzun, N., Yücel, E. H., Şener, A., Yılmaz, A. E. & Üner, S. (2011). Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi dönem VI öğrencilerinde tükenmişlik düzeyi ve etkileyen faktörler. Hacettepe Tıp Dergisi, 42(1): 42-48.
Yalnız, A. (2014). Algılanan anne baba tutumları, kendini sabotaj ve öz-yeterlik arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yükseklisas Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.