Gelişen Avrupa Genişleyen Osmanlı’dan Günümüze Dünya Ekonomisinde Değişen Dengeler ve Yeni Merkez

Politik ve ekonomik aktör olarak Osmanlılar’ın dünya ekonomisindeki rolü onbeşinci yüzyılın ortalarından itibaren artmaya başladı ve önemleri ondokuzuncu yüzyılın ortalarına kadar devam etti. Dünyanın önemli bir merkezi gücü olarak Osmanlı hükümeti kontrol edilen geniş coğrafyadaki ekonomik ve ticari faaliyetleri teşvik etti ve imparatorluk sınırları içinde kendi başına bir “dünya ekonomisi” oluşturmayı başardı. Hem bölgesel ve hem de uluslararası ticareti teşvik etmelerine rağmen istatistiksel olarak iç ticaret her zaman dış ticarete göre daha önemli olmuştur. Aynı dönemlerde Batı Avrupalı ticaret güçleri de dünya ekonomisi ve ticaretindeki faaliyetlerini arttırmışlardır. Bu süreçte Avrupa dünya ekonomisinin merkezi Akdeniz’den Atlantik’e kaydı. Son iki yüz yılda Atlantik dünya ekonomisinde merkezi bir rol oynamıştır. Ancak yirminci yüzyılın sonlarına doğru Atlantik’ten uzak dünyada yeni önemli ekonomik güçler ortaya çıkmaya başladı. Acaba dünya ekonomisinin merkezi mi değişiyor. Bu yazı Osmanlı’dan günümüze dünya ekonomik merkezi ve güçlerinin değişimindeki bazı dinamikleri tartışmayı amaçlamaktadır.