Öğretmenleri Değişime Hazırlamak: Psikolojik Güçlendirmenin Bireysel Değişime Hazır Olmaya Etkisi

Eğitim reformu zamanlarında değişim girişimlerinin başarıya ulaşmasında öğretmenler anahtar bir faktör olarak görülmektedir. Dolayısıyla değişim dönemlerinde öğretmen güçlendirmeye vurgu yapılmaktadır. Ancak güçlendirmenin öğretmenlerin değişime yönelik tutumlarında ve değişim sürecinde nasıl bir rol aldığına yönelik alan yazınında bir boşluk vardır. Bu kapsamda araştırmada, öğretmenlerin psikolojik güçlendirmeleri ile bireysel değişime hazır olmaları arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden korelasyonel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu ise ilkokul, ortaokul ve lise kademelerinde görev yapan küme örnekleme ve kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile belirlenen 517 öğretmen oluşturmaktadır. Yapılan çoklu doğrusal regresyon analizi sonucunda psikolojik güçlendirme alt boyutlarının (anlam, etki, yeterlik ve özerklik) öğretmenlerin değişime bilişsel, duygusal ve niyet olarak hazır olmalarını anlamlı şekilde yordadığı belirlenmiştir. Ancak bilişsel hazır olma için psikolojik güçlendirmenin özerklik ve yeterlik duygusal hazır olma için özerklik, niyet olarak hazır olma için ise özerklik, yeterlik ve etki boyutlarının anlamlı yordayıcılar olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlar öz belirleme, öz yeterlik kuramları ve Türk Eğitim Sistemi bağlamında tartışılarak pratiğe dönük önerilerde bulunulmuştur.  

Preparing Teachers to Change: The Effect of Psychological Empowerment on Being Ready for Individual Change

Teachers are accepted as key factors for the success of change initiatives during educational reforms. Thus, the importance of teacher empowerment at the stages of change is emphasized. However, there is lack of research dealing with the teacher empowerment on their attitudes towards change and its role in change. Therefore, the main purpose of this study is to reveal the possible relationship between psychological empowerment and being ready for individual change for teachers. Correlational study design was used. The study group consists of 517 teachers at primary, secondary and high schools selected via cluster and convenience sampling methods. It has been found through multiple linear regression analysis that sub-dimensions of psychological empowerment (meaning, impact, competence and self-determination) predict teachers’ cognitive, emotional and intentional readiness for change significantly. However, it has been revealed that self-determination and competence for cognitive readiness; self-determination for emotional readiness; self-determination, competence and impact for intentional readiness are found to be significant predictors. These results were discussed in terms of theories of self-determination and self-efficacy and some suggestions were made for the Turkish education system in practice.

___

  • Armenakis, A. A., Harris, S. G., & Mossholder, K. W. (1993). Creating readiness for organizational change. Human Relations, 4(1), 681–703.
  • Armenakis, A. A., & Harris, S. G. (2009). Reflections: Our journey in organizational change research and practice. Journal of change management, 9(2), 127-142.
  • Baloğlu, N., Karadağ, E., & Gavuz, Ş. (2009). Okul müdürlerinin çok faktörlü liderlik stillerinin yetki devrine etkisi: Bir doğrusal ve yapısal eşitlik modelleme çalışması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 457-479.
  • Bandura, A. (1986). The explanatory and predictive scope of self-efficacy theory. Journal of Social and Clinical Psychology, 4(3), 359-373.
  • Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
  • Bayram, N. (2016). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Amos uygulamaları. Bursa: Ezgi Kitabevi. Beer, M., & Nohria, N. (2000). Cracking the code of change. Harvard Busi-ness Review, 78(3), 133-141.
  • Bogler, R., & Nir, A. E. (2012). The importance of teachers' perceived organizational support to job satisfaction: What's empowerment got to do with it? Journal of Educational Administration, 50(3), 287-306.
  • Bouckenooghe, D., Devos, G., & Van den Broeck, H. (2009). Organizational change questionnaire–climate of change, processes, and readiness: Development of a new instrument. The Journal of Psychology, 143(6), 559-599.
  • Burke, W. W., & Litwin, G. H. (1992). A causal model of organizational performance and change. Journal of Management, 18(3), 523- 545.
  • Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
  • Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş., & Çakmak, E. K. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Chawla, A., & Kevin Kelloway, E. (2004). Predicting openness and commitment to change. Leadership & Organization Development Journal, 25(6), 485-498.
  • Cheasakul, U., & Varma, P. (2016). The influence of passion and empowerment on organizational citizenship behavior of teachers mediated by organizational commitment. Contaduríay Administración, 61(3), 422-440.
  • Conger, J. A., & Kanungo, R. N. (1988). The empowerment process: Integrating theory and practice. Academy of Management Review, 13(3), 471-482.
  • Cunningham, C. E., Woodward, C. A., Shannon, H. S., MacIntosh, J., Lendrum, B., Rosenbloom, D., & Brown, J. (2002). Readiness for organizational change: A longitudinal study of workplace, psychological and behavioural correlates. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 75(4), 377-392.
  • Çelik, K., & Gencer, M. (2019). Öğretmenlerin örgütsel güven algılarının değişime ilişkin tutumlarına etkisi. Trakya Eğitim Dergisi, 9(1), 108-124.
  • Çokluk, O., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
  • Doğan, S. (2006). Personel güçlendirme: rekabette başarının anahtarı. İstanbul: Kare Yayınları.
  • Eby, L. T., Adams, D. M., Russell, J. E., & Gaby, S. H. (2000). Perceptions of organizational readiness for change: Factors related to employees' reactions to the implementation of team-based selling. Human Relations, 53(3), 419-442.
  • Erdoğan, İ. (2015). Eğitimde değişim yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
  • Fullan, M., & Stiegelbauer, S. (1991). The new meaning of educational change. London: Cassell Educational.
  • Gılıç, F. (2015). Öğretmenlerin karar verme sürecine katılma düzeyleri, okul kültürü ve öğretmenlerin değişime hazır olma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
  • Gökçe, A. T. (2018). Öz belirlenim kuramı. K. Demir, K. Yılmaz (Ed.), Yönetim ve eğitim yönetimi kuramları (133-154). Ankara: Pegem Akademi.
  • Gratz, E. F. (2018). An Examination of the mediating effect of ınstitutional trust on ınterpersonal trust and readiness for change in university faculty. (Unpublished Doctoral Dissertation). University of La Verne, California.
  • Gümüşoğlu, Ş. (2018). Bilimsel yaklaşımlarla değişim, dönüşüm ve kalite 4.0. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(2), 543-568.
  • Helvacı, M.A. (2015). Eğitim örgütlerinde değişim yönetimi. İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Holt, D. T., Armenakis, A. A., Harris, S. G., & Feild, H. S. (2007). Toward a comprehensive definition of readiness for change: A review of research and instrumentation. In Research in organizational change and development (pp. 289-336). Emerald Group Publishing Limited.
  • Hustus, C. L., & Owens, J. S. (2018, December). Assessing Readiness for Change Among School Professionals and Its Relationship with Adoption and Reported Implementation of Mental Health Initiatives. In Child & Youth Care Forum (Vol. 47, No. 6, pp. 829-844). Springer US.
  • Karagöz, Y. (2016). SPSS ve AMOS uygulamalı istatistiksel analizler. Ankara: Nobel Yayınevi. Kıral, B. (2019). Eğitim yönetiminde öğretmen güçlendirme.
  • N. Cemaloğlu, M. Özdemir (Ed.), Eğitim yönetimi (627-664). Ankara: Pegem Akademi.
  • Kin, T. M., & Kareem, O. A. (2017). Measuring teacher attitudes towards change: an empirical validation. International Journal of Management in Education, 11(4), 437-469.
  • Kin, M.T., Kareem, A.O., Nordin, M. S., & Bing, W.K. (2018). Principal change leadership competencies and teacher attitudes toward change: the mediating effects of teacher change beliefs. International Journal of Leadership in Education, 21(4), 427-446.
  • Kin, T. M., & Kareem, O. A. (2019). The relationship between emotional intelligence of school principals in managing change and teacher attitudes towards change. International Journal of Leadership in Education, 22(4), 469-485.
  • Kondakçı, Y., Zayim, M., & Çalışkan, Ö. (2010). Okul yöneticilerinin değişime hazır olma tutumlarının okulun öğretim düzeyi yöneticilerin deneyimi ve okul büyüklüğü bağlamında incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 155-176.
  • Kondakçı, Y., Zayim, M., & Çalışkan, Ö. (2013). Değişime Hazır Olma Ölçeği'nin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. İlköğretim Online, 12(1), 23-35.
  • Kondakçı, Y., Beycioğlu, K., Sincar, M., & Uğurlu, C. T. (2017). Readiness of teachers for change in schools. International Journal of Leadership in Education, 20(2), 176-197.
  • Lee, A. N., & Nie, Y. (2014). Understanding teacher empowerment: Teachers' perceptions of principal's and immediate supervisor's empowering behaviours, psychological empowerment and work-related outcomes. Teaching and Teacher Education, 41, 67-79.
  • Lewin, K. (1947). Frontiers in group dynamics: II. Channels of group life; social planning and action research. Human Relations, 1(2), 143-153.
  • Limon, İ. (2019). Eğitim örgütlerinde değişim yorgunluğu, eğitim politikaları bağlamında moral yitimi ve iş performansı arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
  • Lunenburg, F. C., & Ornstein, A. C. (2013). Eğitim yönetimi. G. Arastaman, (Çev. Ed.). Ankara, Turkey: Nobel Yayıncılık.
  • MacCallum, R. C., Browne, M. W., & Sugawara, H. M. (1996). Power analysis and determination of sample size for covariance structure modeling. Psychological Methods, 1(2), 130-149.
  • Menon, S. (2001). Employee empowerment: An integrative psychological approach. Applied Psychology, 50(1), 153-180.
  • Miller, V. D., Johnson, J. R., & Grau, J. (1994). Antecedents to willingness to participate in a planned organizational change. Journal of Applied Communication Research, 22, 59-80.
  • Nordin, N. (2012). The influence of leadership behavior and organizational commitment on organizational readiness for change in a higher learning institution. Asia Pacific Education Review, 13(2), 239-249.
  • Oreg, S. (2006). Personality, context, and resistance to organizational change. European Journal of Work and Organizational Psychology, 15(1), 73-101.
  • Oreg, S., Vakola, M., & Armenakis, A. (2011). Change recipients’ reactions to organizational change: A 60-year review of quantitative studies. The Journal of Applied Behavioral Science, 47(4), 461-524.
  • Oterkiil, C., & Ertesvag, S. K. (2012). Schools’ readiness and capacity to improve matter. Education Inquiry, 3(1), 71-92.
  • Özdemir, S. (2000). Eğitimde örgütsel yenileşme. Ankara: Pegem A Yayınları.
  • Parlak, B. (2017). Dijital çağda eğitim: olanaklar ve uygulamalar üzerine bir analiz. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 22 (1), .1741-1759.
  • Peterson, S. M., & Baker, A. C. (2011). Readiness to change in communities, organizations, and individuals. In The Early Childhood Educator Professional Development Grant: Research and Practice (pp. 33-59). Emerald Group Publishing Limited.
  • Piderit, S. K. (2000). Rethinking resistance and recognizing ambivalence: A multidimensional view of attitudes toward an organizational change. Academy of Management Review, 25(4), 783-794.
  • Püsküllüoğlu, E. I., & Altınkurt, Y. (2017). Development of Teachers’ Structural Empowerment Scale (TSES): A validity and reliability study. Üniversitepark Bülten, 6(1), 118-132.
  • Robbins, S. P., Decenzo, D. A., & Coulter, M. (2013). Yönetimin esasları (Çev. A. Öğüt). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 54-67.
  • Santhidran, S., Chandran, V. G. R., & Borromeo, J. (2013). Enabling organizational change–leadership, commitment to change and the mediating role of change readiness. Journal of Business Economics and Management, 14(2), 348-363.
  • Shapira-Lishchinsky, O., & Tsemach, S. (2014). Psychological empowerment as a mediator between teachers’ perceptions of authentic leadership and their withdrawal and citizenship behaviors. Educational Administration Quarterly, 50(4), 675-712.
  • Short, P. (1992). Dimensions of teacher empowerment. Educational Resources Information Center (ERIC) Document No. ED368701.
  • Spreitzer, G. M. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimensions, measurement, and validation. Academy of Management Journal, 38(5), 1442-1465.
  • Stander, A. S., & Stander, M. W. (2016). Retention of educators: The role of leadership, empowerment and work engagement. International Journal of Social Sciences and Humanity Studies, 8(1), 187-202.
  • Sürgevil, O., Tolay, E., & Topoyan, M. (2013). Yapısal güçlendirme ve psikolojik güçlendirme ölçeklerinin geçerlilik ve güvenilirlik analizleri. Journal of Yasar University, 8(31), 5371-5391.
  • Sweetland, S. R., & Hoy, W. K. (2000). School characteristicsand educational outcomes: Toward an organizational modelof student achievement in middle schools. Educational Administration Quarterly,36(5), 703–729.
  • Tabachnick, B. and Fidell, L. (2001). Using multivariate statistics. Boston: Pearson.
  • Taştan, S. B. (2013). The relationship between psychological empowerment and psychological well being: the role of self-efficacy perception and social support. Öneri Dergisi, 10(40), 139-154.
  • Thomas, K. W., & Velthouse, B. A. (1990). Cognitive elements of empowerment: An “interpretive” model of intrinsic task motivation. Academy of Management Review, 15(4), 666-681.
  • Tschannen-Moran, M., Hoy, A. W., & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of educational research, 68(2), 202-248.
  • Vakola, M. (2013). Multilevel readiness to organizational change: A conceptual approach. Journal of Change Management, 13(1), 96-109.
  • Vrhovnik, T., Maric, M., Znidarsic, J., & Jordan, G. (2018). The ınfluence of teachers’ perceptions of school leaders’ empowering behaviours on the dimensions of psychological empowerment. Organizacija, 51(2), 112-120.
  • Wanberg, C. R., & Banas, J. T. (2000). Predictors and outcomes of openness to changes in a reorganizing workplace. Journal of Applied Psychology, 85(1), 132-142.
  • Watt, J. D., & Piotrowski, C. (2008). Organizational change cynicism: A review of the literature and intervention strategies. Organization Development Journal, 26(3), 23-31.
  • Yalçın Tepe, D. F., & Adıgüzel, T. (2017). Eğitim kurumlarında teknoloji ile değişim süreci: bir yükseköğretim kurumu örneği. Electronic Journal of Social Sciences, 16(63), 1242-1264.
  • Yangaiya, S. A., & Magaji, K. (2015). The relationship between school leadership and job satisfaction of secondary school teachers: A mediating role of teacher empowerment. People: International Journal of Social Sciences, 1(1), 1239-1251.
  • Yin, H. B., Lee, J. C. K., Jin, Y. L., & Zhang, Z. H. (2013). The effect of trust on teacher empowerment: the mediation of teacher efficacy. Educational Studies, 39(1), 13-28.
  • Yorulmaz, Y. İ., Çolak, İ., & Sağlam, A. Ç. (2018). Öğretmenlerin yapısal ve psikolojik güçlendirilmeleri ile özerklik davranışları arasındaki ilişki. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(2), 97-112.
  • Zayim, M., & Kondakçı, Y. (2015). An exploration of the relationship between readiness for change and organizational trust in Turkish public schools. Educational Management Administration & Leadership, 43(4), 610-625.
  • Zimmerman, J. (2006). Why some teachers resist change and what principals can do about it. Nassp Bulletin, 90(3), 238-249.
Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1302-9967
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2000
  • Yayıncı: Çukurova Üniversitesi Matbaası