TANZÎMÂT DÖNEMİNDE AVRUPAMERKEZCİLİĞE BİR KARŞI ÇIKIŞ: AHMED CEVDET PAŞA

Tanzîmât Dönemi aydınlarından olan Cevdet Paşa, bilgi ve teknoloji olarak algıladığı medeniyet kavramının bütün insanlığa âit olduğunu iddiâ eder. Böylece Osmanlı Devletinin kendisine model olarak benimsediği Batı medeniyetinin, Avrupaya özgü bir yapı olmadığını savunur. Bunu târihsel temellere oturtabilmek için de eserlerinde Avrupa medeniyetini bir bütün olarak inceler. Bu çalışma, Cevdet Paşanın Avrupada medeniyetin oluşumunu târihsel seyir içerisinde incelediğini ve günümüz Avrupa medeniyetinin Doğu-Batı ilişkisi çerçevesinde bir birikim sonucunda oluştuğu tezini savunduğunu tespit etmektedir. Böylece Tanzîmât Dönemindeki Batılılardan daha çok Batılı olma anlayışına ve günümüz medeniyetinin Batılılar tarafından oluşturulduğu şeklindeki Avrupa merkezci yaklaşımlara karşı çıkarak kıtalar arası birikimin ve etkileşimin varlığını ortaya koymaktadır.

A CRITICISM AGAINST EUROPAN CENTERISM DURING TANZIMAT PERIOD: AHMED CEVDET PASHA

Cevdet Pasha one of the intellectuals of The Tanzimat Period, claimed that civilazition his concepting as knowledge and technology belongs to all humanity. Thus, he assert that European civilization adopted by Ottoman Empire itself is not a structure unique to Europe. So, He also analysed as a whole the European civilization in his works for reconcile the historical basis. This work reveal that Cevdet Pasha looked into historical trend that the formation of civilization in Europe and The European civilization of today occurred in framework of The East-West relations consist of an accumulation result. Thus, he revealed the existence of intercontinental background and the interaction by opposing to Eurocentric approachs such as being more Western than Westerners in The Tanzimat Period and created by the West of civilization.