XVI. YÜZYILDA ÇILDIR EYÂLETİ AHALKALAK SANCAĞI’NIN TÜMEK NAHİYESİ

Timuk Nahiyesi, günümüzde Gürcistan Cumhuriyeti Samtskhe-Cavakheti Bölgesinin Aspinza Belediyesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Tarihi Timuk Rabat Kalesi ve Tsunda, buranın çok eski yerleşim yeri olduğunu kanıtlamaktadır. Nahiye, Pers, Roma, Bizans, Sasani, Emevi, Selçuklu, İlhanlı, Timur, Karakoyunlu, Akkoyunlu, Samtskhe Atabeyleri ve Osmanlı medeniyetlerinin yerleşim alanı olmuştur. 250 yıl (1578-1828) Osmanlı sınırları içerisinde yer alan Timuk Nahiyesi, 1828-1829 Rus-Türk Savaşı sonucu 14 Eylül 1829 Edirne Antlaşmasına göre Ruslara tazminat olarak verilmiştir. Timuk, 1578 yılında Osmanlı hâkimiyetine girdikten sonra Çıldır Eyâleti Akhalkalak Sancağına bağlı bir nahiye olarak idare olunmuştur. Çalışmamızda, 1595 tarihli Defter-i Mufassal Vilâyet-i Gürcistan tahrir defteri kayıtlarından yararlanarak, Timuk Nahiyesinin XVI. yüzyıl sonlarındaki sosyal-ekonomik yapısı üzerinde durulmuştur. Nahiyede vergiye tabi 1 Rabat Kale, 20 köy ve 1 mezra bulunmaktadır. Bir Rabat Kale ve 9 köy reayasız olduğu halde, diğer bir mezra ve 11 köyde nüfus bulunmamaktadır. Nahiyenin toplam nüfusu yaklaşık 1.259 kişiden teşkil olunmuştu. Ayrıca, Tümek Nahiyesinin köy ve mezraları, nahiye nüfusu, ekonomik durumu, hububat üretimi, hayvancılık, vergiler ve bazı zirai ürünlerin satış fiyatları incelenmiştir.

TUMEK BOROUGH OF AHALKALAK DISTRICT IN CHILDIR PROVINCE IN THE 16TH CENTURY

Timuk Borough was located within the borders of present Aspinza Municipality of Samtskhe-Cavakheti Region in the Republic of Georgia. Historical Timuk Rabat Castle and Tsunda prove that this area is a very old settlement place. The borough has been the settlement area for Persian, Roman, Bizantyne, Sassanian, Emevi, Seljukian, Ilkhanid, Timurid, Karakoyunlu, Akkoyunlu, Samtskhe Atabegs, and Ottoman civilizations. Timuk borough, which was in the borders of Ottoman State for 250 years (1578-1828), was given to Russians as recoupment according to Edirne Treaty signed on the 14th of September, 1829 as a result of Russia-Turkey War continued between 1828-1829. Entering the control of Ottoman Empire in 1578, Timuk was governed as borough dependent to Akhalkalak Sanjak in Çıldır Province. In our study, we handled the subject of social and economical structure of Timuk Borough at the end of 16th century according to cadastral recording book named Survey Register of Georgia Province (Defter-i Mufassal Vilayet-i Gürcistan) dated 1595. There were 20 villages, 1 Rabat castle, and 1 arable field that were taxed. There were no rayah in the Rabat castle and 9 villages, whereas there is no population in the other hamlet and 11 villages. The total population of the borough was approximately 1259 people. In addition, villages and hamlets, borough population, economical structure, grain production, livestock, taxes, and some agricultural products sale prices in the Tümek borough were evaluated.