Varlık Tüketiminin İşletmelerin Finansal Performansına Etkisi: BİST’te İşlem Gören Perakende Sektörüne Yönelik Bir Uygulama

Bu çalışmanın amacı, işletmelerde varlık tüketimine neden olan işlemlerin finansal performans üzerindeki etkisini tespit etmektir. Belirlenen amacı gerçekleştirmek için, hisse senetleri Borsa İstanbul’da işlem gören ve perakende ticaret sektöründe faaliyet gösteren 9 işletmenin 2014 - 2018 yılları arasını kapsayan 5 yıllık verileri ele alınmıştır. Çalışmada, WSA ve panel regresyon analizi yöntemleri kullanılmıştır. WSA yöntemiyle finansal performans endeksi oluşturulmuştur. Endeks sonuçlarına göre, finansal performansı en yüksek olan işletme Carrefoursa iken, en düşük olan işletmeler Teknosa ve Milpa olarak saptanmıştır. Panel regresyon analizi sonucunda varlık tüketiminin finansal performansı etkilediği; ancak bu sonucun varlık tüketimi kalemlerine göre farklılık gösterdiği ortaya çıkarılmıştır. Bununla birlikte, vergi gideri ve kar payı dağıtımı kalemlerinin finansal performans üzerinde pozitif etkisi olduğu belirlenmiştir. Varlık tüketen diğer kalemlerin ise, perakende ticaret sektörü için finansal performans üzerinde anlamlı bir etkisi bulunamamıştır. Sonuç olarak, çalışmadan elde edilen bulgulara göre; perakende ticaret sektöründe varlık tüketimi arttıkça bu sektörde faaliyet gösteren işletmelerin finansal performansının yükseldiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Varlık Tüketimi, Finansal Performans, WSA Yöntemi, Panel Regresyon Analizi

The Effect of Asset Consumption on Financial Performance of Businesses: An Application for Retail Sector Traded in Borsa Istanbul

The aim of this study is to determine the effect on financial performance of transactions that cause asset consumption in businesses. In order to realize the determined aim, 5-year data covering the years 2014-2018 of 9 businesses whose stocks are traded in the stock exchange Istanbul and operating in the retail trade sector were discussed. In the study, WSA and panel regression analysis methods were used. Financial performance index was created with the WSA method. According to the index results, while the business with the highest financial performance is Carrefoursa, the lowest ones are Teknosa and Milpa. As a result of panel regression analysis, asset consumption affects financial performance but it has been revealed that this result differs according to the asset consumption items. However, it was determined that tax expense and dividend distribution items had a positive effect on financial performance. Other items consuming assets did not have a significant effect on financial performance for the retail trade sector. As a result, according to the findings obtained from the study; it is observed that as the consumption of assets in the retail trade sector increases, the financial performance of the businesses operating in this sector increases.

Keywords:

Asset Consumption, Financial Performance, WSA Method, Panel Regression Analysis,

PDF

___

Allen, D. E. and Rachim, V. S. (1996). Dividend policy and stock price volatility: Australian evidence. Applied Financial Economics, 6(2), 175-188. doi: 10.1080/096031096334402
Aytekin, S. ve Özçalık, G. S. (2018). Borsa İstanbul teknoloji ve bilişim endeksi firmalarında Ar-Ge harcamaları ve finansal performans ilişkisi [Özel Sayı]. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 67-73. Erişim adresi: http://static.dergipark.org.tr/article-download/3448/60f9/6bc5/5ba3a075cb1bb.pdf?
Bayraktaroğlu, H. (2016). Ar-Ge harcamalarının muhasebeleştirilmesi ve net satışlar ile kârlılığa etkisi: Borsa İstanbul sınai endeksi araştırması. Mali Çözüm Dergisi, 135(3), 69-88. Erişim adresi: https://issuu.com/istanbulsmmmodasi/docs/malicozum
Conchar, M. P., Crask, M. R. and Zinkhan, G. M. (2005). Market valuation models of the effect of advertising and promotional spending: A review and meta-analysis. Journal of the Academy of Marketing Science, 33(4), 445-460. doi: 10.1177/0092070305277693
Çıtak, L. (2015). Pazarlama yatırımlarının finansal performans üzerindeki etkisi ve Borsa İstanbul KOBİ sanayi endeksi firmalarının etkinliklerinin değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 45(1), 49-68. doi: 10.18070/euiibfd.25074
Dal, N. E. (2017). Tüketim toplumu ve tüketim toplumuna yöneltilen eleştiriler üzerine bir tartışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 1-21. doi: 10.20875/makusobed.311006
Demir, C. ve Güleç, Ö. F. (2019). Araştırma ve geliştirme giderlerinin firma karlılığı üzerine etkisi: BİST imalat sektörü örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 34, 57-72. doi: 10.30794/pausbed.411141
Demireli, E., Başcı, E. S. ve Karaca, S. S. (2014). İşletme sermayesi ve performans göstergeleri arasındaki ilişkiler: Borsa İstanbul üzerine bir uygulama. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 5(1), 79-98. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/esam/
Duffy, M. (1999). The influence of advertising on the pattern of food consumption in the UK. International Journal of Advertising, 18(2), 131-168. doi: 10.1080/02650487.1999.11104751
Ersoy, E., Bayrakdaroğlu, A. ve Şamiloğlu, F. (2011). Türkiye’de kurumsal yönetim ve firma performansı (Tobin-Q ve anormal getiri) arasındaki ilişkinin analizi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 48(554), 71-83. Erişim adresi: http://www.ekonomikyorumlar.com.tr/
Freihat, A. R. F. and Kanakriyah, R. (2017). Impact of R&D expenditure on financial performance: Jordanian evidence. European Journal of Business and Management, 9(32), 73-83. Retrieved from https://www.iiste.org/Journals/index.php/EJBM/
Gatsi, J. G., Gadzo, S. G. and Kportorgbi, H. K. (2013). The effect of corporate income tax on financial performance of listed manufacturing firms in Ghana. Research Journal of Finance and Accounting, 4(15), 118-124. Retrieved from https://iiste.org/Journals/index.php/RJFA
Görener, A. (2013). Bakım stratejilerinin bulanık karar ortamında seçimi için WSA ve TOPSIS yöntemlerinin uygulanması. Sigma: Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 31(3), 159-177. Erişim adresi: http://www.ytusigmadergisi.com/
Kaya, M. ve Şanlı, Ö. (2019). Kar payı dağıtım politikalarının firma değeri üzerine etkisi: BİST 30 endeksi üzerine bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 108-116. doi: 10.30798/makuiibf.521834
Kayıhan, B. ve Tepeli, Y. (2017). Faaliyet giderlerinin işletme karlılığı üzerindeki etkisi: BİST metal eşya, makine ve gereç yapım sektöründe bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 327-337. doi: 10.20875/makusobed.341455
Lin, B. W., Lee, Y. and Hung, S. C. (2006). R&D intensity and commercialization orientation effects on financial performance. Journal of Business Research, 59(6), 679-685. doi: 10.1016/j.jbusres.2006.01.002
Notta, O. and Oustapassidis, K. (2001). Profitability and media advertising in Greek food manufacturing industries. Review of Industrial Organization, 18(1), 115-126. doi: 10.1023/A:1026549424670
Omondi, M. M. and Muturi, W. (2013). Factors affecting the financial performance of listed companies at the Nairobi Securities Exchange in Kenya. Research Journal of Finance and Accounting, 4(15), 99-104. Retrieved from https://www.iiste.org/Journals/index.php/RJFA/
Orçun, Ç. ve Eren, B. S. (2017). TOPSIS yöntemi ile finansal performans değerlendirmesi: XUTEK üzerinde bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 75, 139-154. doi: 10.25095/mufad.399899
Özer, A., Öztürk, M. ve Özer, N. (2019). BİST imalat sanayi firmalarının araştırma ve geliştirme giderlerinin piyasa değeri ve firma kârlılığı üzerindeki etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 82, 135-146. doi: 10.25095/mufad.536034
Sevilengül, O. (1998). Genel muhasebe. Ankara: Gazi Kitabevi.
Singla, C. and Rejie, G. (2013). Internationalization and performance: A contextual analysis of Indian firms. Journal of Business Research, 66(12), 2500-2506. doi: 10.1016/j.jbusres.2013.05.041
Sultanoğlu, B. ve Özerhan, Y. (2018). Muhasebe teorisi ve yeni kavramsal çerçeveye göre varlık, borç ve özkaynak kavramlarının tanımı ve sunumu: Ülkelerarası karşılaştırma. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 40(2), 319-346. doi: 10.14780/muiibd.511034
Temiz, H. ve Hacıhasanoğlu, T. (2017). Temettü politikası, temettü dağıtım oranı ve finansal performans. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(2), 133-149. doi: 10.20491/isarder.2017.259
Topuz, Y. V. ve Akşit, N. (2013). İşletmelerin pazarlama giderlerinin hisse senetleri getirileri üzerindeki etkisi: İMKB gıda sektörü örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1): 53-60. Erişim adresi: http://sbd.dergi.anadolu.edu.tr/
Tuna, G. ve Yıldız, Ş. (2016). The impact of operating expenditures on firm performance in Turkey: Evidence from technology sector. Ekonomika, Journal for Economic Theory and Practice and Social Issues, 62(4), 1-16. doi: 10.22004/ag.econ.290321
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (2011). Türkiye finansal raporlama standartları. Ankara: Rekmay Yayınları.
Ünal, T. ve Seçilmiş, N. (2014). Satış hasılatı artışında Ar-Ge’nin rolü ve karlılığın Ar-Ge harcamalarına etkisi: Gaziantep örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(22), 202-210. doi: 10.11611/JMER201
VanderPal, G. (2015). Impact of R&D expenses and corporate financial performance. Journal of Accounting and Finance, 15(7), 135-149. Retrieved from http://www.m.www.na-businesspress.com/jafopen.html
Vithessonthi, C. (2016). Capital investment, internationalization, and firm performance: Evidence from Southeast Asian Countries. Research in International Business and Finance, 38, 393-403. doi: 10.1016/j.ribaf.2016.04.019.