Bade EKİM KOCAMAN, Adalet HAZAR, Şenol BABUŞCU

Türk Bankacılık Sektöründe Sorunlu Kredilerin Yapılandırılmasının Banka Karlılığı Üzerine Etkileri

Bankacılık sektörünün finansal aracılık fonksiyonunun ekonomik büyüme üzerinde önemli etkileri bulunmaktadır. Bu nedenle bankacılık sisteminin performansı finans sektörü için olduğu kadar ekonomi için de önem teşkil etmektedir. Bankaların performans göstergelerinden olan karlılık oranlarını etkileyen faktörler için literatürde yer alan çalışmalarda genel itibariyle bankalara özgü unsurlar ve makroekonomik değişkenler ayrımına gidilmektedir. Bu çalışmada da söz konusu ayrım benimsenerek analizler yapılmış ve kredi yapılandırmasının aktif karlılığı ve özkaynak karlılığına etkisi olup olmadığı incelenmiştir. 2010-2017 yılları arasında bankacılık sektöründe faaliyet gösteren 13 adet bankanın üçer aylık dönemsel verilerine “Statik Panel Veri Analizi” uygulanarak elde edilen sonuçlarda kredilerin yapılandırılmasının aktif ve özkaynak karlılığı üzerine etkisi olmadığı anlaşılmıştır. Bu nedenle, kredilerde yapılandırma uygulamalarının karlılık tarafında etkisinin olmadığı bilgisinin, banka politikalarının oluşturulması aşamasında dikkate alınması gerekliliği ortaya çıkmıştır. Analizler sonucunda makroekonomik değişkenlerden enflasyon, GSYİH ve faiz oranlarının; bankalara özgü değişkenlerden aktif kalitesi, sermaye oranı ve likidite düzeyinin aktif karlılığı ve özkaynak karlılığı üzerine anlamlı etkileri olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kredi Yapılandırma, Türk Bankacılık Sektörü, Karlılık, Panel Veri Analizi

The Effects of Structured Credits on Bank Profitability in the Turkish Banking Sector

The intermediation function of the banking sector has significant effects on economic growth. Therefore, the performance of the banking system is important for the finance sector as well as for the economy. Factors affecting the profitability ratios are distinguished as bank spesific ratios and macroeconomic variables in the literature. In our study, the analysis was made by adopting the mentioned distinction and it was examined whether the structured credits have any impact on ROA and ROE. The static panel data analysis was used to analyze 13 banks operating in the banking sector between 2010-2017 for quarterly period data. In conclusion, we determined that the structuring of the loans has no effect on ROA and ROE. For this reason, it is necessary to take into account this information while determining the bank policies. According to the results of the analyses, macroeconomic variables such as inflation, GDP and interest rates; and bank-specific variables such as asset quality, capital ratio and liquidity level have significant effects on ROA and ROE.

Keywords:

Loan Structuring, Turkish Banking Sector, Profitability, Panel Data Analysis,

PDF

___

Akman, Ş. (2012). Bankacılık sektöründe problemli krediler ve ekonomi üzerindeki etkileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Alav, D. (2013). Finansal sıkıntı maliyetleri ve işletmelerde yeniden yapılandırma: Borsa İstanbul'da bir uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
Allen, L. (1988). The determinants of bank interest margins: A note. Journal of Financial & Quantitative Analysis, 23(2), 231-235. Retrieved from https://www.jstor.org/stable/pdf/2330883.pdf
Altay, İ. (2003). Varlık yönetim şirketlerinin kuruluşu, işleyişi, BDDK ile ilişkisi ve bu şirket modelinin sağladığı avantajlar. Active Dergisi, 31.
Ata, H. A. (2009). Kriz sonrası Türkiye'de mevduat bankaları karlılığına etki eden faktörler. İşletme Fakültesi Dergisi, 10(2), 137-151. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/ifede
Ataçoğlu, H. (2006). Kredi riski takibi, sorunlu krediler ve erken uyarı sistemleri (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
Babuşcu, Ş. ve Hazar, A. (2013). Banka aktif pasif yönetimi. Ankara: Asil Yayın & Dağıtım.
Bahadır, F. (2007). Türk bankacılık sektöründe finansal yeniden yapılandırma programları. Erişim adresi: http://www.turkhukuksitesi.com/makale_707.Htm
Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik. (2006, 1 Kasım). Resmi Gazete (Sayı: 26333). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/11/20061101-9.htm
Berger, A. (1995). The profit-structure relationship in banking – Tests of market-power and efficient-structure hypotheses. Journal of Money, Credit and Banking, 27(2), 404-431. Retrieved from https://www.jstor.org/stable/pdf/2077876.pdf
Bourke, P. (1989). Concentration and other determinants of bank profitability in Europe, North America and Australia. Journal of Banking and Finance, 13(1), 65-79. https://doi.org/10.1016/0378-4266(89)90020-4
Finansal Yeniden Yapılandırma Çerçeve Anlaşmalarının Onaylanması, Kabulü ve Uygulanmasına İlişkin Genel Şartlar Hakkında Yönetmelik. (2007, 31 Ocak). Resmi Gazete (Sayı: 26420). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/01/20070131-11.htm
Gülhan, Ü. ve Uzunlar, E. (2011). Bankacılık sektöründe kârlılığı etkileyen faktörler: Türk bankacılık sektörüne yönelik bir uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 341-368. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/ataunisosbil
Ho, T. S. Y., & Saunders, A. (1981). The determinants of bank interest margins: Theory and empirical evidence. Journal of Financial & Quantitative Analysis, 16(4), 581-600. Retrieved from https://www.jstor.org/stable/pdf/2330377.pdf
Işık, Ö., Yalman, İ. N. ve Koşaroğlu, Ş. M. (2017). Türkiye’de mevduat bankalarının kârlılığını etkileyen faktörler. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(1), 362-380. doi: 10.20491/isarder.2017.249
Jiang, G., Tang, N., Law, E., & Sze, A. (2003). The profitability of banking sector in Hong Kong. Hong Kong Monetary Authority Quarterly Bulletin, 36, 5-14. Retrieved from https://www.hkma.gov.hk/media/eng/publication-and-research/quarterlybulletin/qb200309/fa1.pdf
Kaya, Y. T. (2002). Türk bankacılık sektöründe karlılığın belirleyicileri (MSPD Çalışma Raporları). BDDK Yayınları, 1-16.
Kaya, Z., Şahin, L., Hacıevliyagil, N. ve Ekşi, İ. H. (2016). Bankaların kredi verme davranışlarında varlık kalitesinin etkisi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 8(14), 147-160. doi:10.14784/jfrs.52635
Keeley, M. C., & Furlong, F. T. (1990). A reexamination of mean-variance analysis of bank capital regulation. Journal of Banking & Finance, 14(1), 69-84. Retrieved from https://www.sciencedirect.com/
Koç, S. (2010). Finansal yeniden yapılandırma: İstanbul ve Anadolu yaklaşımları, sonuçları. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 35-55. Erişim adresi: http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr
Küçükbay, F. ve Demirhan, D. (2003). Avrupa Birliği’ne uyum sürecinde Türkiye’de finansal yeniden yapılandırma uygulamaları: İstanbul Yaklaşımı ve Varlık Yönetim Şirketi. Mali Çözüm Dergisi, 63. Erişim adresi: https://www.ismmmo.org.tr/Yayinlar/Mali-Cozum-Dergisi--1
Laryea, E., Ntow-Gyamfi, M., & Alu, A. A. (2016). Nonperforming loans and bank profitability: Evidence from an emerging market. African Journal of Economic and Management Studies, 7(4), 462-481. https://doi.org/10.1108/AJEMS-07-2015-0088
Mali Sektöre Olan Borçların Yeniden Yapılandırılması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. (2002, 31 Ocak). Resmi Gazete (Sayı: 24657). Erişim adresi: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4743.pdf
McShane, R. W., & Sharpe, I. G. (1985). A time series-cross section analysis of the determinants of the Australian trading bank loan-deposit interest margins: 1962-1981. Journal of Banking & Finance, 9(1), 115-136. https://doi.org/10.1016/0378-4266(85)90065-2
Molyneux, P., & Thornton, J. (1992). Determinants of European Bank profitability: A note. Journal of Banking and Finance, 16(6), 1173-1178. https://doi.org/10.1016/0378-4266(92)90065-8
Özkanlı, S. (2011). İşletmelerde finansal sıkıntı durumu ve finansal yeniden yapılandırma: Türkiye’de bir vaka çalışması (Yayımlanmamış doktora tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Samırkaş, M. C., Evci S. ve Ergün B. (2014). Türk bankacılık sektöründe karlılığın belirleyicileri. KAU İ.İ.B.F Dergisi, 5(8), 117-134. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/kauiibf
Sayılgan, G. (2006). İşletme finansmanı (2.bs.). Ankara: Turhan Kitabevi.
Selimler, H. (2006). Türk bankacılık sektöründe sorunlu kredilerin varlık yönetim şirketlerince tasfiyesi, seçilmiş ülkeler ve Türkiye uygulaması (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, İstanbul.
Selimler, H. (2015). Sorunlu kredilerin analizi, banka finansal tablo ve oranlarına etkisinin değerlendirilmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 7(12), 131-172. doi: 10.14784/jfrs.74107.
Smirlock, M. (1985). Evidence on the (non) relationship between concentration and profitability in banking. Journal of Money, Credit, and Banking, 17(1), 69-83. Retrieved from https://www.jstor.org/stable/pdf/1992507.pdf
Taşkın, F. D. (2011). Türkiye’de ticari bankaların performansını etkileyen faktörler. Ege Akademik Bakış Dergisi, 11(2), 289-298. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/eab
Varlık Yönetim Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik. (2006, 1 Kasım). Resmi Gazete (Sayı: 26333). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/11/20061101-19.htm
Yurdakul, F. (2003). Yapısal kırılmaların varlığı durumunda geliştirilen birim-kök testleri. Aydın Ünsal ve Nezri Köse (Ed.), Ekonometri seçme yazılar içinde. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları.