Teorik, Muhasebe ve Operasyonel Boyutlarıyla Tek Hazine Hesabı Sisteminin İncelenmesi

Ülke hazinelerinin temel fonksiyonu kamu nakit akımlarını yer ve zaman bakımından denkleştirerek kamu nakdini etkin bir şekilde yönetmektir. Hazinelerin söz konusu temel fonksiyonlarını etkin bir şekilde idame ettirebilmeleri için tüm gelirlerin tek bir yerde toplanması ve tüm harcamaların tek bir yerden yapılmasını sağlayan bir Tek Hazine Hesabı (THH) sistemine sahip olmaları gerekmektedir. Bu çalışmada, THH sisteminin özellikleri ve sistem ile edinilecek faydalara değinilerek söz konusu sistemin kamu nakit yönetimi için önemi vurgulanmaktadır. Çalışmanın amacı, THH sisteminin kurgusunu özetleyerek sistemin işleyişini ortaya koymak ve sistemin uygulanmasında dikkate alınması gereken hususları vurgulamaktır. Bu kapsamda, kamu nakit yönetiminin etkinliği için ön koşul olan THH sistemi teorik, muhasebe, operasyonel ve diğer boyutlarıyla ele alınarak incelenmektedir. Çalışmada, etkin bir THH sisteminin kurulabilmesi için sıfır bakiye esasına dayanan banka hesaplarının açılması, sisteme özgü alternatif ödeme-tahsilat yöntemlerinin benimsenmesi, THH sürecinde yer alan paydaşların gerçekleştirdikleri işlemleri kayıt altına almalarına yönelik olarak ortak bir muhasebe modülünün oluşturulması, bilgi-işlem kapasitesinin geliştirilmesi ve sistemde yer alan paydaşların görev ve sorumluluklarının net bir şekilde belirlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Çalışmada, THH sistemi bir bütün olarak ele alındığından, bu çalışmanın kamu nakit yönetimine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Tek Hazine Hesabı, Nakit Yönetimi, Kamu Mali Yönetimi, Hazine Yönetimi

Examination of Treasury Single Account System with Theoretical, Accounting, and Operational Dimensions

Abstract: The main function of treasury of countries is to effectively manage public cash by ensuring that public resources are balanced in terms of time and place. To enable treasuries to manage public cash more effectively, it is essential to have a system, called Treasury Single Account (TSA) system that allows all disbursements to be made from it, and all revenues to be collected under it. In this study, the TSA system, considered as a prerequisite for the effectiveness of public cash management, is examined by considering its theoretical, operational, accounting, and other aspects. This study can be considered as a guide to the countries intending to establish the TSA system. The aim of this study is to highlight the parameters that countries should take into account for their own system and to help them to develop their own TSA system.Keywords: Treasury Single Account, Cash Management, Public Financial Management, Treasury Management JEL Codes: H10, H11,H30, O21

Keywords:

Treasury Single Account, Cash Management, Public Financial Management, Treasury Management,

PDF

___

Allen, R., & Tommasi, D. (Ed.) (2001). Managing public expenditure -A reference books for transition countries. Paris, Fransa: OECD Publications.

Bessette, F. (February, 2011). Treasury single account: A revolutionary idea…in 1806! [Blog post]. Retrieved from http://blog-pfm.imf.org/pfmblog/2011/02/treasury-single-account-a-revolutionary-ideain-1806.html

Bozkurt, F. (2007). Aktif nakit yönetimi ülke uygulamaları ve Türkiye (Hazine Uzmanlığı Yeterlilik Tezi). T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, Ankara.

Can, B. (2017). Genişletilmiş yeni tek hazine hesabı modeli önerisi (Hazine Uzmanlığı Yeterlilik Tezi). T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, Ankara.

Cangöz, M. C. (2014). Tek hazine hesabı: Kavramsal ve operasyonel çerçeve. Uzman Bakış Dergisi, 1(2), 10-14. Erişim adresi: http://www.mud.org.tr/uploads/yuklemeler/Uzman_Bakis_Sayi_2.pdf

Dener, C. (2014). Treasury single account rapid assessment toolkit (Technical Note). The World Bank, Retrieved from http://siteresources.worldbank.org/PUBLICSECTORANDGOVERNANCE /Resources/285741- 1303321730709/TSA-Rapid-Assessment-Toolkit_v2.pdf

The World Bank. (2012). General guidelines for the development of government payment programs (The World Bank Financial Infrastructure Series Working Paper, Report Number: 96463). Washington DC, USA: The World Bank.

Karabulut, A. (2013). Tek hazine hesabı, seçilmiş ülke uygulamaları ve Türkiye örneği (Hazine Uzmanlığı Yeterlilik Tezi). T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, Ankara.

Mu, Y. (2006). Government cash management: Good practice & capacity-building framework (The World Bank Financial Sector Discussion Series Working Paper, Report Number: 96463). Washington DC, USA: The World Bank.

Pattanayak, S., & Fainboim, I. (2010). Treasury single account: Concept, design and implementation issues (IMF Working Paper, No: 10/143). Washington DC, USA: IMF.

Pattanayak, S., & Fainboim, I. (2011). Treasury single account: An essential tool for government cash management (Technical Note). Retrieved from https://www.elibrary.imf.org/view/IMF005/12143-9781475504699/12143-9781475504699/12143-9781475504699.xml

PEMPAL. (2015, October). Improving treasury single account operations and cash management. In E. Nikulina (Chair), Treasury single account (TSA). Videoconference conducted at PEMPAL TCOP Cash Management Working Group meeting. https://www.pempal.org/events/videoconference-pempal-tcop-thematic-group-cash-management

Williams, M. (2013, July). Overview of government cash management. In Proceedings of Middle East Regional Technical Assistance Center IMF – METAC, Budget execution and cash management. METAC meeting, Beirut, Lebanon.

Williams, M. (2010). Government cash management: Its interaction with other financial policies (Technical Note). Retrieved from https://www.elibrary.imf.org/view/IMF005/11035-9781462318254/11035-9781462318254/11035-9781462318254.xml

Yaker, I. F., Albuquerque, C. M., & Vargas, J. A. (2015). The treasury single account in Latin America: An essential tool for efficient treasury management. In C. Pimenta ve M. Pessoa (Eds.), Public Financial Management in Latin America : The key to efficiency and transparency (pp. 129-180). Washington D.C., USA: Inter-American Development Bank.

Yaşartürk, E. (2016). Tek hazine hesabının uluslararası uygulamalar perspektifinde değerlendirilmesi (Kamu Borç Yönetimi Raporu No.10). Ankara, Türkiye: T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı.