Siyasal İdeolojilerin Değerler ve Bilişsel Karmaşıklık Düzeyi Açısından Karşılaştırılması

Siyasal olay ve olguları anlama süreçlerindeki farklılıklar siyasal davranışa ilişkin yazının ilgilendiği konular arasındadır. Bu süreçte bireylere rehberlik eden bazı değişkenlerden söz edilmektedir. Örneğin değerler, bireylere karşılaştıkları olayları yorumlama ve anlamlandırmada yol gösteren içsel normlardır. Ayrıca, siyasal olay ve olguların yorumlanması söz konusu olduğunda ideolojilerin rolü önem kazanmaktadır. Bireylerin bu anlama ve anlamlandırma süreçlerinde çok yönlü akıl yürütme yeteneklerini ifade eden kavram ise bilişsel karmaşıklık düzeyidir. Bu çalışmada, değerler ve bilişsel karmaşıklık düzeyi açısından siyasal ideolojiler karşılaştırılmıştır. Ayrıca siyasal tercih sürecinde bireylerin ilgi gösterdikleri siyasal sözlerin (vaatler) bilişsel karmaşıklık düzeyi açısından farklılaşıp farklılaşmadığına bakılmıştır. Çalışmaya 302 üniversite öğrencisi katılmıştır. Analiz sonuçları, bazı değerler açısından sağ, sol ve ılımlı bireyler arasında anlamlı farklılıklara işaret etmektedir. Sağ görüşlüler gelenek, uyma ve güvenlik değerlerine daha fazla önem verirken sol görüşlüler evrenselcilik ve öz yönlendirme değerlerine daha fazla önem vermektedirler. Ayrıca, sağ ve sol görüşlü bireyler ılımlı siyasi görüşe sahip olanlardan anlamlı olarak daha karmaşık düşünmektedir. Bilişsel karmaşıklık düzeyi açısından ise tercih edilen siyasi söz grupları arasında anlamlı fark bulunmamıştır. Sonuçlar, ilgili yazındaki bulgular ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Siyasal ideolojiler, değerler, bilişsel karmaşıklık düzeyi

The Comparison of Political Ideologies in terms of Values and Level of Cognitive Complexity

Differences in the processes of understanding the political events and phenomena are among the topics which the literature on political behaviour interests. There are some variables which guide to individuals in these processes. For example, the values are internal norms which guide individuals in interpretation and explanation of events they encounter. In addition, the role of ideologies is important when it comes to interpreting political events and phenomena. The cognitive complexity level is a concept which expresses the multifaceted reasoning abilities of individuals in these interpretation and explanation processes. In this study, political ideologies were compared in terms of values and level of cognitive complexity. Moreover, it was examined whether the political promises that the individuals prefer in the process of political choice differ in terms of level of cognitive complexity. 302 university students participated in the study. Analysis results indicate significant differences between right, left and moderate individuals in terms of some of the values. The right-wingers attribute more importance to tradition, security and conformity values while left-wingers attribute more importance to universalism and self-direction values. Moreover, right- and left-oriented individuals think significantly more complex than individuals with moderate political views. In terms of level of cognitive complexity, no significant difference was found between the preferred political promise groups. The results were discussed in the light of the findings in the related articles.

Keywords:

Political Ideologies, Values, Level of Cognitive Complexity,

PDF

___

Baradat, L. (1994). Political ideologies (5th ed.). New Jersey: Prentice-Hall.
Barut, B. ve Altundağ, C. S. (2005). Globalleşen dünyada bir siyasal ikna unsuru olarak vaatler (3 Kasım 2002 Türkiye milletvekili genel seçimleri ile 2 Kasım 2004 ABD başkanlık seçimleri karşılaştırmalı örneğiyle). Selçuk İletişim, 4(1), 80-90. Erişim adresi: http://josc.selcuk.edu.tr/
Benoit, W. L. (2007). Communication in political campaigns. New York: Peter Lang Publishing.
Caprara, C. V., Schwartz, S. H., Capanna, C., Vecchione, M., & Barbaranelli, C. (2006). Personality and politics: Values, traits, and political choice. Political Psychology, 27(1), 1-28. https://doi.org/10.1111/j.1467-9221.2006.00447.x
Caprara, C. V., Vecchione, M., & Schwartz, S. H. (2009). Mediational role of values in linking personality traits to political orientation. Asian Journal of Social Psychology, 12, 82–94. https://doi.org/10.1111/j.1467-839X.2009.01274.x
Cottam, M., Dietz-Uhler, B. Mastors, E., & Preston, T. (2004). Introduction to political psychology. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Çalışkur, A. ve Aslan, A. E. (2013). Rokeach değerler envanteri güvenirlik ve geçerlik çalışması. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(29), 81-105. http://sbe.balikesir.edu.tr/dergi/
Demirutku, K. (2007). Parenting styles, internalization of values, and the self-concept (Doctoral dissertation). Middle East Technical University The Graduate School of Social Sciences, Ankara.
Demirutku, K. ve Sümer, N. (2010). Temel değerlerin ölçümü: Portre değerler anketinin Türkçe uyarlaması. Türk Psikoloji Yazıları, 13(25), 17-25. http://www.turkpsikolojiyazilari.com
Devos, T., Spini, D., & Schwartz, S. H. (2002). Conflicts among human values and trust in institutions. British Journal of Social Psychology, 41, 481-494. doi:10.1348/014466602321149849
Dökmen, Z. (2010). Toplumsal cinsiyet: Sosyal psikolojik açıklamalar (2. bs.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Gümüş, Ö. (2009). Kültür, değerler, kişilik ve siyasal ideoloji arasındaki ilişkiler: Kültürlerarası bir karşılaştırma (Türkiye-ABD) (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Hasta, D. (2002). Yetkeci kişilik ve siyasal düşünce karmaşıklığı ile siyasal ideoloji arasındaki ilişki (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Hasta, D. ve Dönmez, A. (2009). Yetkecilik ve bilişsel karmaşıklık düzeyi ile siyasal ideoloji arasındaki ilişki. Türk Psikoloji Dergisi, 24(64), 19-29. http://www.turkpsikolojiyazilari.com
Heywood, A. (2010). Siyasî ideolojiler: Bir giriş. (Çev. A. K. Bayram, Ö. Tüfekçi, H. İnaç, Ş. Akın ve B. Kalkan). Ankara: Adres Yayınları.
McClosky, H., & Chong, D. (1985). Similarities and differences between left-wing and right-wing radicals. British Journal of Political Science, 15, 329-363. https://doi.org/10.1017/S0007123400004221
Milburn, M. A. (1998). Sosyal psikolojik açıdan kamuoyu ve siyaset. (Çev. A. Dönmez ve V. Duyan). Ankara: İmge Kitabevi.
Putnam, R. D. (1971). Studying elite political culture: The case of ideology. The American Political Science Review, 65, 651-681. doi:10.2307/1955512
Roccas, S., Schwartz, S. H., & Amit, A. (2010). Personal value priorities and national identification. Political Psychology, 31(3), 393-419. https://doi.org/10.1111/j.1467-9221.2010.00763.x
Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: The Free Press.
Rosenberg, S. W. (1988a). The structure of political thinking. American Journal of Political Science, 32, 539–566. doi: 10.2307/2111236
Rosenberg, S. W. (1988b). Reason, ideology and politics. New Jersey: Princeton University Press.
Sagiv, L., & Schwartz, S. H. (1995). Value priorities and readiness for out-group social contact. Journal of Personality and Social Psychology, 69(3), 437-448. http://dx.doi.org/10.1037/0022-3514.69.3.437
Sargent, L. T. (1999). Contemporary political ideologies (11th ed.). Orlando, FL: Harcourt Brace College Publishers.
Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. In M. P. Zanna (Ed.), Advances in experimental social psychology (pp. 1-65). New York: Academic Press.
Schwartz, H. S., & Bardi, A. (2001). Value hierarchies across cultures taking a similarities perspective. Journal of Cross-Cultural Psychology, 32(3), 268-290. https://doi.org/10.1177/0022022101032003002
Schwartz, H. S., & Bilsky, W. (1987). Toward a universal psychological structure of human values. Journal of Personality and Social Psychology, 53(3), 550-562. doi: 10.1037/0022-3514.53.3.550
Schwartz, H. S., Melech, G., Lehmann, A., Burgess, S., Harris, M., & Owens, M. (2001). Extending the cross-cultural validity of the theory of basic human values with a different method of measurement. Journal of Cross-Cultural Psychology, 32(5), 519-542. https://doi.org/10.1177/0022022101032005001
Schwartz, H. S., & Rubel, T. (2005). Sex differences in value priorities: Cross-cultural and multimethod studies. Journal of Personality and Social Psychology, 89(6), 1010-1028. doi: 10.1037/0022-3514.89.6.1010
Schwartz, H. S., Caprara, G. V., & Vecchione, M. (2010). Basic personal values, core political values, and voting: A longitudinal analysis. Political Psychology, 31(3), 421-452. https://doi.org/10.1111/j.1467-9221.2010.00764.x
Sidanius, J., & Ekehammar, B. (1983). Sex, political party preference, and high-order dimensions of sociopolitical ideology. The Journal of Psychology, 115, 233-239. https://doi.org/10.1080/00223980.1983.9915440
Tetlock, P. E. (1983a). Accountability and complexity of thought. Journal of Personality and Social Psychology, 45, 74-83. http://dx.doi.org/10.1037/0022-3514.45.1.74
Tetlock, P. E. (1983b). Cognitive style and political ideology. Journal of Personality and Social Psychology, 45(1), 118–126. http://dx.doi.org/10.1037/0022-3514.45.1.118
Tetlock, P. E. (1984). Cognitive style and political belief systems in the British house of commons. Journal of Personality and Social Psychology, 46(2), 365-375. http://dx.doi.org/10.1037/0022-3514.46.2.365
Tetlock, P. E., Hannum, K. A., & Micheletti, P. M. (1984). Stability and change in the complexity of senatorial debate: Testing the cognitive versus rhetorical style hypotheses. Journal of Personality and Social Psychology, 46(5), 979-990. http://dx.doi.org/10.1037/0022-3514.46.5.979