Funda ÇONDUR, Necmiye CÖMERTLER, Necmiye CÖMERTLER

ÇEVRE KİRLİLİĞİ VE YOKSULLUK İLİŞKİSİ: BÜYÜK MENDERES HAVZASI ÖRNEĞİ

Ekonomik faaliyetler yerine getirilirken çevre kirliliği sorunuyla karşı karşıya kalınması istenilmeyen bir durum olsa da üretim yapılırken bir yandan doğal kaynakların aşırı kullanımı, diğer yandan üretim sonucu açığa çıkan zararlı atıklar nedeni ile çevre üretim faaliyetinden olumsuz olarak etkilenmektedir. Bozulan çevre, bu çevreye dayalı üretimden gelir elde edenleri ve kirlilikten zarar görenleri yoksullaştırmaktadır. Yoksullaşan insanlar kaynak kullanımı ve üretim yöntemi seçimlerinde çevreye duyarlı olamamakta, bu durum çevre kirliliğini bir kısır döngüye dönüştürmektedir. Genel olarak çevre kirliliği tüm canlıların yaşamını olumsuz yönde etkileyen, ekosistemde doğal dengeyi bozan ve insanlardan kaynaklanan zararlardır şeklinde özetlenebilir. Çevre kirliliği çeşitleri arasında hava, toprak, su, gürültü kirliliği ve radyoaktif kirlilik sayılabilir. Türkiye`nin zeytin, narenciye ve incir gibi tarımsal ve tekstil, deri sanayi başta olmak üzere endüstriyel önemli üretim bölgelerinden olan Büyük Menderes Havzası, başta kirlilik olmak üzere su kaynaklarına ilişkin bir çok problemle karşı karşıyadır. Hızlı sanayileşme ve şehirleşmeye dayalı olarak ortaya çıkan sanayi ve evsel atıklar, hatalı kullanılan suni gübreler ve tarımsal ilaçlar tarım alanlarının kirlenmesine, nehir ekosisteminin bozulmasına neden olmaktadır. Buna bağlı olarak havzanın verimliliği azalmakta, sürdürülebilir tarım, çevre ve insan sağlığı olumsuz etkilenmektedir. Bu araştırmada Büyük Menderes Havzası’nda su kaynaklarının kullanımının yoksulluğa etkisi araştırılacaktır. Çalışmada endüstriyel üretim, tarımsal faaliyetler ile çevre kaynakları ve yaban hayatının korunması arasındaki ilişki ve bu ilişkinin yoksulluk üzerine etkisini ortaya koymak amaçlanmaktadır. Nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin kullanılacağı çalışmada geniş bir literatür taramasından sonra Büyük Menderes Havzası’nda yer alan yerleşim yerlerinde yapılacak anket, derinlemesine mülakat ve gözlem yöntemleriyle toplanacak olan veriler SPSS istatistik programı kullanılarak analiz edilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Çevre Kirliliği, Yoksulluk

“Çevre Kirliliği ve Yoksulluk İlişkisi: Büyük Menderes Havzası Örneği”

Keywords:

-,

PDF

___

Acar, Y., İktisadi Büyüme ve Büyüme Modelleri, Gen. 4. Baskı, Vipaş Yayınları, 2002.
Agodelo, Camilo, Bernardo Rivera, Jeimar Taposco and Ruben Estrada, “Designing Policies to Reduce Rural Poverty and Environmental Degradation in a Hillside Zone of Colombian Andes”, World Development, Vol. 31, No. 11, 2003,pp.1921-1931.
Alagöz, Mehmet, “Sürdürülebilir Kalkınmada Çevre Faktörü: Teorik Bir Bakış”, Akademik Bakış, ISSN:1694– 28X Sayı:11 Ocak 2007, 1-12.
Bahamondes, Mıguel, “Poverty Environment Patterns in a Growing Economy: Farming Communities in Arid Central Chile, 1991-99”, World Development, Vol. 31, No. 11, 2003, pp.1947-1957.
Barbier, Edward B.,“The Economic Linkages Between Rural and Land Degradation: Some Evidence from Africa” Agriculture, Ecosystems and Environment, Vol.82, 2000, pp.355-370.
Bekalo, S. and C. Bangay,“Towards Effective Environmental Education in Ethiopia: Problems and Prospects in Responding to the Environment-Poverty Challenge” International Journal of Educational Development, Vol.22, 2002, pp:35-46.
Cavendish, William,“Emprical Regularities in the Poverty-Environment Relationship of Rural Households: Evidence from Zimbabwe” World Development, Vol. 28, No. 11, 2000, pp.1979
Çevre Bakanlığı, Sürdürülebilir Kalkınma Dünya Zirvesi Türkiye Ulusal Raporu (Taslak), 2002.
Çevre ve Orman Bakanlığı, Aydın Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Aydın Çevre Durum Raporu, Aydın, 2006.
Dasgupta, Susmita et all., “The Economics of Desantralized Poverty – Environment Programs: An Application for Lao PDR” Journal of Policy Modelling, Vol.28, 2006, pp.811-824.
Gürlük, Serkan, “Dünyada Ve Türkiye'de Kırsal Kalkınma Politikaları ve Sürdürülebilir Kalkınma”, Cilt: 9, Sayı: 4, Aralık 2001
Öztürk, Şinasi “Kırsal Yoksulluk Ve Neo-Liberal Ekonomi Politikaları”,Uluslararası Sosyal Arastırmalar Dergisi, The Journal of International Social ResearchVolume 1/5 Fall 2008, 605-634
World Bank, “ World Development Report”, World Bank, Washington, 1990.
Wunder, Sven , “Poverty Alleviation and Tropical Forests- What Scope for Synergies?” World Development, Vol. 29, No. 11, 2001, pp.1817-1833. İnternet Kaynakları
Başol Koray, M. Faysal Gökalp, Ekonomi İle Çevre Sorunları Arasındaki İlişkilere Bir BakışI, http://www.ekolojidergisi.com.tr/resimler/1-10.pdf, [İndirme Tarihi: 09.05.2010]
Çevre Bakanlığı,Yoksullukla Mücadele, http://www2.cevreorman.gov.tr/ekitap/03.pdf, [İndirme Tarihi: 22.04.2010] http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/4351b79d9ea3d84_ek.pdf?tipi=38&turu=D&sube=0, İndirme Tarihi: 09.05.2010]