TÜRKİYE'DE SANAL VE ARTIRILMIŞ GERÇEKLİK ÜZERİNE EĞİTİMDE YAPILAN ÇALIŞMALARA İLİŞKİN METODOLOJİK BİR İNCELEME

Öz Çalışmanın amacı Türkiye’de sanal ve artırılmış gerçeklik üzerine eğitimde yapılan çalışmaların incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda çalışmalar genel özellikleri (konu alanı,uygulama alanı, yıl, araştırma yaklaşımı, çalışma grubu, veri toplama araçları, veri analiz tekniği), sonuç ve öneriler bakımından metodolojik olarak incelenmiştir. Makaleleri seçerken; çalışmaların son sekizyıl içinde Türkiye’de yapılmış olması, öncelikli tarama ölçütü olarak benimsenmiştir. Bununla beraber, çalışmada yer verilen 32 araştırma; Google Akademik, ULAKBİM, Dergipark veri tabanları kullanılarak seçilmiştir.Verilerin analizinde betimsel analiz kullanılmış olup, sonuçlar frekans tabloları ve yüzdelikler ile sunulmuştur.Elde edilen bulgulara göre artırılmış gerçekliğin eğitimde uygulanmasına yönelik çalışmalara daha fazla yer verildiği, sanal ve artırılmış gerçeklik üzerine eğitimde yapılan çalışmaların daha çok bilgisayar eğitiminde yapıldığı ve son yıllarda arttığı görülmektedir. Bu çalışmalarda araştırma yaklaşımları olarak nitel araştırmaların, çalışma grubu olarak öğrencilerin, veri toplama aracı olarak ölçeklerin, veri analiz tekniği olarak t-testinin daha fazla tercih edildiği görülmüştür. Bununla birlikte, incelenen çalışmalarda betimsel sonuçlara ve gelecek araştırmalara yönelik önerilere sıklıkla rastlanılmıştır.

___

Abdüsselam, M. S. ve Karal, H. (2012). Fizik öğretiminde artırılmış gerçeklik ortamlarının öğrenci akademik başarısı üzerine etkisi: 11. sınıf manyetizma konusu örneği. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 170–181. Akaslan, D.,Ernst, F. B., Sarıışık, G. ve Erdoğan, S. (2018). Sanal gerçeklik uygulamaları için araştırma ve eğitim olanakları. Electronic Turkish Studies, 13(21), 1–20. Aktamış, H. ve Arıcı, V. (2013). Sanal gerçeklik programlarının astronomi konularının öğretiminde kullanılmasının akademik başarı ve kalıcılığa etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 58–70. Altınpulluk, H. (2015). Arttırılmış gerçekliği anlamak: Kavramlar ve uygulamalar. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 1(4), 123–131. Altınpulluk, H. (2018). Türkiye’de artırılmış gerçeklikle ilgili hazırlanan tezlerin bibliyometrik analiz yöntemiyle incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 8(1), 248–272. Altınpulluk, H. ve Kesim, M. (2015, Şubat). Geçmişten günümüze artırılmış gerçeklik uygulamalarında gerçekleşen paradigma değişimleri. Akademik Bilişim Kongresi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Arastaman, G., Öztürk-Fidan, İ. ve Fidan, T . (2018). Nitel araştırmada geçerlik ve güvenirlik: Kuramsal bir inceleme. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 37–75. Arslan, A. veElibol, M. (2015). Eğitsel artırılmış gerçeklik uygulamalarının incelenmesi: Android işletim sistemi örneği. Journal of Human Sciences, 12(2), 1792–1817. Atasoy, B.,Tosik-Gün, E. ve Kocaman-Karoğlu, A. (2017). İlköğretim öğrencilerinin artırılmış gerçeklik uygulamalarına karşı tutumlarının ve güdülenme durumlarının belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 435–448. Azuma, R. T. (1997). A survey of augmentedreality. Presence-Teleoperators and Virtual Environments, 6(4), 355–385. Bacca, J., Baldiris, S., Fabregat, R., Graf, S., &Kinshuk. (2014). Augmented reality trends in education: A systematic review of research and applications. Educational Technology & Society,17(4), 133–149. Baysan, E. veUluyol, Ç. (2016). Arttırılmış gerçeklik kitabının (AG-KİTAP) öğrencilerin akademik başarılarına etkisi ve eğitim ortamlarında kullanımı hakkında öğrenci görüşleri. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 7(14), 55–78. Berryman, D. R. (2012). Augmentedreality: A review. Medical Reference Services Quarterly, 31(2), 212–218. Buluş-Kırıkkaya, E. ve Şentürk, M. (2018). Güneş sistemi ve ötesi ünitesinde artırılmış gerçeklik teknolojisi kullanılmasının öğrenci akademik başarısına etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), 181–189. Chen, P.,Liu, X., Cheng W.,& Huang R. (2017). A review of using augmented reality in education from 2011 to 2016. In Popescu E. et al. (Eds.),Innovations in smart learning. Lecture notes in educational technology (pp. 13–18). Singapore:Springer. Cheng, K. H., & Tsai, C. C. (2014). Children and parents' reading of an augmented reality picture book: Analyses of behavioral patterns and cognitive attainment. Computers & Education, 72, 302–312. Chiu, J. L.,DeJaegher, C. J.,&Chao, J. (2015). Theeffects of augmentedvirtualsciencelaboratories on middleschoolstudents' understanding of gasproperties. Computers&Education, 85, 59-73 Cuendet, S., Bonnard, Q., Do-Lenh, S., &Dillenbourg, P. (2013). Designing augmented reality for the classroom. Computers & Education, 68, 557–569. Çavaş, B., Huyugüzel-Çavaş, P. H. veTaşkın-Can, B. T. (2004). Eğitimde sanal gerçeklik. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(4), 110–116. Çetinkaya, H. H. ve Akçay, M. (2013, Ocak). Eğitim ortamlarında arttırılmış gerçeklik uygulamaları. Akademik Bilişim Konferansı, Akdeniz Üniversitesi, Antalya. Demirci, F. ve Özyürek, C. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin astronomi konularının öğretimi öz-yeterlik inanç düzeylerinin belirlenmesi ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(3), 499–518. Demirer, V. ve Erbaş, Ç. (2015). Mobil artırılmış gerçeklik uygulamalarının incelenmesi ve eğitimsel açıdan değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 802–813. Di Serio, Á., Ibáñez, M. B., &Kloos, C. D. (2013). Impact of an augmented reality system on students' motivation for a visual art course. Computers & Education, 68, 586–596. Erbaş, Ç. veDemirer, V. (2014). Eğitimde artırılmış gerçeklik uygulamaları: Google Glass örneği. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 3(2), 8–16. Etlican, G. (2012). X ve Y kuşaklarının online eğitim teknolojilerine karşı tutumlarının karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Gün, E. (2014). Artırılmış gerçeklik uygulamalarının öğrencilerin uzamsal yeteneklerine etkisi(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Gün, E. T. ve Atasoy, B. (2017). Artırılmış gerçeklik uygulamalarının ilköğretim öğrencilerinin uzamsal yeteneklerine ve akademik başarılarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 42(191), 31-51. Howard, M. C. (2017). A meta-analysis and systematic literature review of virtual reality rehabilitation programs. Computers in Human Behavior, 70, 317–327. İçten, T. ve Bal, G. (2017a). Artırılmış gerçeklik teknolojisi üzerine yapılan akademik çalışmaların içerik analizi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 10(4), 401–415. İçten, T. ve Bal, G. (2017b). Artırılmış gerçeklik üzerine son gelişmelerin ve uygulamaların incelenmesi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(2), 111–136. İzgi-Onbaşılı, Ü. (2018). Artırılmış gerçeklik uygulamalarının ilkokul öğrencilerinin artırılmış gerçeklik uygulamalarına yönelik tutumlarına ve fen motivasyonlarına etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 19(1), 320–337. Jensen, L.,&Konradsen, F. (2018). A review of the use of virtual reality head-mounted displays in education and training. Education and Information Technologies, 23(4), 1515–1529. Kaleci, D., Tepe, T. ve Tüzün, H. (2017). Üç boyutlu sanal gerçeklik ortamlarındaki deneyimlere ilişkin kullanıcı görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 21(3), 669–689. Kara, A. (2018). Artırılmış gerçeklik uygulamalarının eğitimde kullanılmasına yönelik araştırmaların incelenmesi(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum. Kayabaşı, Y. (2005). Sanal gerçeklik ve eğitim amaçlı kullanılması. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 4(3), 151–158. Kerawalla, L., Luckin, R., Seljeflot, S., &Woolard, A. (2006). “Making it real”: Exploring the potential of augmented reality for teaching primary school science. Virtual Reality, 10(3), 163–174. Korucu, A. T., Gençtürk, T. ve Sezer, C. (2016a). Artırılmış gerçeklik uygulamalarının öğrenci başarı ve tutumlarına etkisi. XVIII. Akademik Bilişim Conference, Aydın, Türkiye. Korucu, A. T., Usta, E. veYavuzaslan, İ. F. (2016b. Eğitimde artırılmış gerçeklik teknolojilerinin kullanımı: 2007-2016 döneminde Türkiye’de yapılan araştırmaların içerik analizi. Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(2), 84–95. Korucu, A. T.,Yavuzaslan, İ. F. ve Usta, E. (2016c). Ortaöğretim öğrencilerin artırılmış gerçeklik uygulamaları hakkında ürettikleri metaforlar. Journal of European Education, 6(1), 16–-31. Koutromanos, G., Sofos, A., &Avraamidou, L. (2015). The use of augmented reality games in education: Areview of the literature. Educational Media International, 52(4), 253–271. Koyun, A., Budak, H. ve Çankaya, İ. A. (2018). Artırılmış gerçekliğin sanal sınıf ortamlarında kullanılması noktasında öğrenci görüşleri. Türkiye Bilişim Vakfı Bilgisayar Bilimleri ve Mühendisliği Dergisi, 11(2), 20–29. Küçük, S., Yılmaz, R., Baydaş, Ö. ve Göktaş, Y. (2014). Ortaokullarda artırılmış gerçeklik uygulamaları tutum ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 39(176), 383–392. Lin, T. J., Duh, H. B. L., Li, N., Wang, H. Y., & Tsai, C. C. (2013). An investigation of learners’ collaborative knowledge construction performances and behaviour patterns in augmented reality simulation systems. Computers & Education, 68, 314–321. Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Beverly Hills, CA: Sage. Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Newbury Park, CA: Sage. Neuman, L. (2016). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nitel ve nicel yaklaşımlar. Ankara: Yayın Odası Yayınları. Özarslan, Y.,& Kesim, M. (2013, June). Enhancing learning with augmented reality: Teacher candidates’perspectives on OPTIKAR. The joy of learning enhancing learning experience - Improving Learning Quality Proceedings of the European Distance and E-Learning Network Annual Conference, Oslo. Özdemir, M. (2017a, Mayıs). Sarmalayan sanal gerçeklik teknolojisi ile öğrenme deneyimleri: Sistematik bir inceleme. 1. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu (s. 599-613). İnönü Üniversitesi. Özdemir, M. (2017b). Artırılmış gerçeklik teknolojisi ile öğrenmeye yönelik deneysel çalışmalar: Sistematik bir inceleme. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 609–632. Özel, C. veUluyol, Ç. (2016). Bir arttırılmış gerçeklik uygulamasının geliştirilmesi ve öğrenci görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(3), 793–823. Saidin, N. F., Halim, N. D. A., &Yahaya, N. (2015). A review of research on augmentedreality in education: Advantagesandapplications. International Education Studies, 8(13), 1–8. Saltan, F., &Arslan, Ö. (2017). The use of augmented reality in formal education: A scoping review. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 13(2), 503–520. Sırakaya, M. ve Alsancak-Sırakaya, M. (2018). Artırılmış gerçekliğin fen eğitiminde kullanımının tutum ve motivasyona etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(3), 887–896. Singhal, S.,Bagga, S., Goyal, P., &Saxena, V. (2012). Augmentedchemistry: Interactive educationsystem. International Journal of Computer Applications, 49(15), 1–5. Somyürek, S. (2014). Öğretim sürecinde z kuşağının dikkatini çekme: Artırılmış gerçeklik. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 4(1), 63–80. Şekerci, C. (2017). Sanal gerçeklik kavramının tarihçesi. Journal of International SocialResearch, 10(54), 1126–1133. Şener, F.(2017). Okullarda yaşanan yazılı ve görsel basına yansıyan fen laboratuvar kazaları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Timur, B. ve Özdemir, M. (2018). Fen eğitiminde artırılmış gerçeklik ortamlarının kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(10), 62–75. Türk, C. ve Kalkan, H. (2017). Astronomi öğretiminde iki farklı yöntemin deneysel olarak karşılaştırılması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1015–1036. Wojciechowski, R.,&Cellary, W. (2013). Evaluation of learners’ attitudetowardlearning in ARIES augmentedrealityenvironments. Computers&Education, 68, 570–585. Wu, H. K., Lee, S. W. Y., Chang, H. Y., & Liang, J. C. (2013). Current status, opportunities and challenges of augmented reality in education. Computers & Education, 62, 41–49. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yılmaz, R. M. ve Göktaş, Y. (2018). Artırılmış gerçeklik teknolojisinin eğitimde kullanımı. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47(2), 510–537.