Türkiye’de Finansal Serbestleşme ve Derinleşme Süreci Üzerine Nitel Bir İnceleme

Bu çalışmada Türkiye’de finansal serbestleşme sürecinin, finansal derinleşme üzerindeki etkisi nitel olarak incelenmektedir. Bu çerçevede öncelikle finansal serbestleşmenin Türkiye’deki gerçekleşme süreci ve daha sonra da getirilen finansal yenilikler ele alınmıştır. Makroekonomik verilere dayanarak yapılan incelememizde, 1980 sonrası dönemde Türkiye’de yaşanan finansal serbestleşme sürecinin finansal derinleşmeye yol açtığı gözlenmiştir. Ancak mali baskınlık oranının yüksek olması ve finansal derinleşmeyi sağlayan araçların çoğunluğunun kamu kesimi açıklarını finanse etmede kullanılması, finansal derinleşme sürecinin reel ekonomiye istenilen katkıyı sağlayamamasına neden olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Finansal serbestleşme, finansal yenilikler, finansal derinleşme

Türkiye’de Finansal Serbestleşme ve Derinleşme Süreci Üzerine Nitel Bir İnceleme

In this paper the effect of the financial liberalization on financial deepening in Turkey are considered. In this context, the process of financial liberalization is considered first and financial innovations next. In our survey depending on macroeconomic variables, it is observed that financial deepening occured post 1980 period. However because of the high fiscal dominance rates and because many of the financial tools that caused deepening were used for the finance of government deficits, financial deepening could not make the desired effect on real economy.

Keywords:

Financial liberalization, financial innovations, financial deepening,

PDF

___

ASLAN, Sinan (1999), Altın ve Altına Dayalı İşlemler Muhasebesi, İstanbul: İstanbul Altın Borsası Yayınları: 3.
BEYAZITOĞLU, Yavuz, Hasan Ersel ve Emin Öztürk (1991), Financial Market Reforms in Turkey Between 1980–1990, Ankara: The Central Bank of Republic of Turkey: Research Department Discussion Papers: 9102.
BİNAY, Şükrü ve Kürşat Kunter (1998), “Mali Liberalleşmede Merkez Bankası’nın Rolü: 1980–1997”, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Araştırma Genel Müdürlüğü Tartışma Tebliği: 9803.
CEMOĞLU, Sinan (2007), “2007 VOB İçin Fırsatlar Yılı”, Vobjektif, Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası Bülteni, s. 9: 8–9.
HEPŞEN, Ali (2005), Bir Finanslama Yöntemi Olarak Menkul Kıymetleştirme: İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetleştirme ve Türkiye Uygulaması, İstanbul Ticaret Odası Yayınları: 2005–13.
İAB (İstanbul Altın Borsası), www.iab.gov.tr [26.04.2007]
İMKB (İstanbul Menkul Kıymetler Borsası), www.imkb.gov.tr [26.04.2007]
KAPLAN, Cafer (1999), “Finansal Yenilikler ve Piyasalar Üzerine Etkileri: Türkiye Örneği”, Ankara: T.C. Merkez Bankası Araştırma Genel Müdürlüğü, Tartışma Tebliği: 9910.
KEPENEK, Yakup ve Nurhan Yentürk (2001), Türkiye Ekonomisi, 12. bs, İstanbul: Remzi Kitabevi.
OKSAY, Suna ve Tolga Ceylantepe (2006), Mortgage ve Mortgage Sigortaları, İstanbul: Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği.
ÖNDER, İzzettin, Oktar Türel, Nazım Ekinci ve Cem Somel (1993), Türkiye’de Kamu Maliyesi, Finansal Yapı ve Politikalar, İktisat Politikası Seçenekleri–2, İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.
ÖZATAY, Fatih ve Güven Sak (2002), Financial Liberalization in Turkey: Why the Impact on Growth was Limited? Emerging Markets Trade and Finance, ????.
SAK, Güven (1995), Public Policies towards Financial Liberalization: A General Framework and an Evaluation of the Turkish Experience in the 1980's, Ankara: Capital Markets Board Publication: 22.
SARAÇOĞLU, Rüşdü (1997), “Türkiye’de Finansal Liberalizasyon”, İktisat- İşletme ve Finans, Yıl: 12, s. 32.
SOYLU, Selin (2004), Emeklilik Yatırım Fonlarının Yönetimi, Ankara: Sermaye Piyasası Kurulu.
T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı. Tüketici Fiyatlarına Endeksli Devlet Tahvilleri, www.hazine.gov.tr/Tufe/Tufe_Brosur.pdf [10.07.2007]
TBB (Türkiye Bankalar Birliği) (2001), Son Dönemde Bankacılık Alanında Gerçekleştirilen Yasal ve Düzenleyici Değişiklikler: 1999–2001, İstanbul: Türkiye Bankalar Birliği Bankacılık ve Araştırma Grubu.
TCMB (T.C. Merkez Bankası) (2002), Küreselleşmenin Türkiye Ekonomisine Etkileri, Ankara.
TUNAY, K. Batu (2001), Türkiye’de Finansal Sistemin Yapısı ve İşleyişi: Genel Çerçeve, ed. Tunay, B, Finans Sisteminde Yeni Yönelimler: Türk Finans Piyasalarının Bugünü ve Geleceği, İstanbul: Beta Basım: 81–111.
UYGUR, Ercan (1993), Financial Liberalization and Economic Performance in Turkey, Ankara: The Central Bank of Turkey.
VOB (Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası) (2007), “2006 VOB’un Yılı Oldu”, Vobjektif, Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası Bülteni, s. 9: 4–7.
VURAL, Göknil M. (2003), Altın Piyasası ve Altın Fiyatlarını Etkileyen Faktörler, Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Piyasalar Genel Müdürlüğü.
YELDAN, Erinç (1997), “Türkiye’de Finansal Serbestleştirme Deneyimi”, Petrol-İş Sendikası, 1995/1996 Yıllığı: 202–218.
YELDAN, Erinç (2001), Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi, 7. bs., İstanbul: İletişim Yayınları.
YİĞİT, Serkan (2002), T.C. Merkez Bankası Bankalararası Para Piyasası, Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası: Araştırma Genel Müdürlüğü Çalışma Tebliği: 6.
YÜLEK, Murat A. (1998), Financial Liberalization and the Real Economy: The Turkish Experience, Ankara.