SEYYAHLARIN ANLATIMI İLE OSMANLI’NIN SON 30 YILINDAKİ ESKİŞEHİR (1892-1922)

Türk, Alman, Avusturyalı, İngiliz, İsveç, Fransız, Macar ve Avustralyalı gibi farklı milletlere mensup seyyahlar, askeri ve siyasi görevliler, ajanlar, konsoloslar, lületaşı ticareti yapanlar, doğa bilimciler, tarihçiler, coğrafyacılar, jeologlar, arkeologlar ve misyonerler Eskişehir’de konaklamışlar ve seyahatnamelerinde bu şehirden bahsetmişlerdir. Bu nedenle, son yıllarda adı turizm ile anılan Eskişehir’in aslında Berlin-Bağdat Demiryolu’nun şehre gelişi ile turizmle tanıştığını söylemek mümkündür. Bu çalışmanın amacı, 1892-1922 yılları arasında Eskişehir’e gelen seyyahların notlarının incelenmesi ile şehirdeki sosyokültürel ve sosyoekonomik yapıyı ortaya koymaktır. Bu nedenle çalışmada Berlin-Bağdat Demiryolu’nun geliş tarihi olan 1892 ile Kurtuluş Mücadelesi sırasında yakılıp yıkıldığı 1922 yılları arasındaki dönem ele alınmıştır. Çalışmanın alanyazın araştırması, dokümanlar ve görsel malzemeler kullanılarak gerçekleştirilmiştir. 1892-1922 yılları arasındaki seyahatnamelerin incelenmesi ve araştırılması, Türkiye turizm tarihine katkı sağlaması bakımından önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Seyahatname, Seyyah, Berlin-Bağdat Demiryolu, Lületaşı, Turizm Tarihi, Eskişehir

Eskişehir in the Last 30 Years of the Ottoman Empire with the Narration of the Travelers (1892-1922)

Many Turkish, German, Austrian, British, Swedish, French, Hungarian, and Australian travelers, military and political officers, spies, consuls, meerschaum merchants, naturalists, historians, geographers, geologists, archaeologists, and missionaries have stayed in and mentioned Eskişehir in their travelogues. Thus, it could be suggested that Eskişehir, which has recently been associated with tourism, had actually become acquainted with tourism with the arrival of BerlinBaghdad Railroad. The purpose of this study is to reveal the socio-cultural and socio-economic structure of the city through the analysis of the travelogues of the travelers, who visited Eskişehir between 1892 and 1922. Therefore, the period between 1892, the date of arrival of Berlin-Baghdad Railroad, and 1922, when the city was destroyed and devastated during the Turkish War of Independence, has been discussed. The literature review of this study has been conducted by using documents and visual materials. Analyzing and reviewing the travel books written between 1892 and 1922 are very important in terms of their contribution to the history of Turkish tourism.

Keywords:

Travelogue, Traveler, Berlin-Baghdad Railway, Meerschaum, History of Tourism, Eskisehir,

PDF

___

Albek, S. (1991). Dorylaion'dan Eskişehir'e. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim, Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayınları, 89.
Civelli, J. (2010). Deutsche Schienen In Osmanischem Boden: Eine Virtuelle Reise Mit der Anatolischen und Bagdadbahn durch die Geschichte, Wahrnehmungen, Raum Und Zeit. GRIN Yayınevi.
Cuinet, V. (1894). La Turquie d'Asie, Géographie Administrative: Statistique. Paris: Ernest Leroux.
Cunliffe-Owen, B. (1925). Thro' The Gates Of Memory: (From The Bosphorus To Baghdad). Londra: Hutchinson & Co.
Dernburg, F. (1892). Auf deutscher Bahn in Kleinasien: Eine Herbstfahrt. J. Springer.
Efe, A. (2009). Kurtuluş ve Aydınlanma Eskişehir (Arşiv Belgeleriyle). Eren, Safi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Efe, A. (1998). Eskişehir demiryolu (Yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Fraser, D. (1909). The Short Cut To India; The Record of A Journey Along The Route of The Baghdad Railway. Londra: Edinburgh W. Blackwood and Sons.
Gaulis, B. (1981). Kurtuluş Savaşı Sırasında Türk Milliyetciliği. İstanbul: Rado Yayınları.
Grabowsky, A. (1914). Kleinasien und Deutschland, Anatolische Fahrten und Deutsche Gedanken. Berlin: Politik Yayınları.
Grunzel, J. (1897). Die wirtschaftliche Verhältnisse Kleinasiens. Viyana: A. Dorn.
Güneş, İ. & Yakut, K. (2007). Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Eskişehir (1840-1923). Anadolu Üniversitesi Yayınları; No. 1724.
Edebiyat Fakültesi Yayınları; No. 25, Eskişehir.
Haffinger, H. (1913/1914). Deutsche Rundschau für Geographie (Cilt 1). Viyana ve Leipzig: Hartleben Yayınevi.
Hartmann, R. (1928). Im neuen Anatolien; Reiseeindrücke. 1881- 1965. Leipzig: J.C. Hinrichs.
Horváth, B. (2010). Anadolu 1913. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Körte, A. (1896). Anatolische Skizzen. Berlin: Julius Springer.
Lechner, R. (W. Müller) (1907). Abhandlungen der Geographischen Gesellschaft in Wien.
Leonhard, R. (1915). Paphlagonia Reisen und Forschungen im nördlichen Kleinasien. Berlin: D. Reimer (E. Vohsen)
Lindner, R. P. (2008). Osmanlı Tarihöncesi (1. Baskı). (Ayda Erel, Çev.). İstanbul: Kitap Yayınevi.
Maden, S. (2008). Türk Edebiyatında Seyahatnameler ve Gezi Yazıları. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 37. Erzurum, 148.
McAfee, H. (1914). An Anatolian Journey. Yale Üniversitesi Yale Review Dergisi, 3(3).
Meyers Reisebücher, (1902). Türkei, Rumänien, Serbien, Bulgarien. Leipzig ve Viyana: Bibliographisches Institut.
Naumann, E. (1893) Vom Goldenen Horn zu den Quellen des Euphrat: Reisebriefe, Tagebuchblätter und Studien über die Asiatische Türkei und die Anatolische bahn, R. Oldenbourg.
Oberhummer R. & Zimmerer R. (1899). Durch Syrien und Kleinasien. Berlin.
Poynter M, M. A. (1921). When Turkey Was Turkey: In and Around Constantinople. Londra: G. Routledge.
Ramsay, W. M. (1909). The Revolution in Constantinople and Turkey. Londra: Hodder Yayınları.
Schönewolf, J. (1910). (ed.) Briefe aus Kleinasien von einem Frühvollendeten, Berlin
Taeschner, F. (1847). Anatolische Forschungen Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft: ZDMG / Deutsche Morgenländische Gesellschaft.
TÜLOMSAŞ. 4 Haziran 2017 tarihinde http://www.tulomsas.com.tr/main.php?kid=67 adresinden alındı.
Von Baedeker, K. (1905). Konstantinopel und das westliche Kleinasien: Handbuch für reisende von Karl Baedeker. Leipzig: Baedeker.
Von Bodemeyer E. V. (1900). Quer durch Klein-Asien in den Bulghar-Dagh Eine naturwissenschaftliche Studien-Reise. Emmendingen: Gesellschaft Vormals Dölter.
Von der Goltz, C. (1897). Anatolische Ausflüge. Berlin: Schall.
Von Eisenstein, R. (1912). Reise nach Konstantinopel, Kleinasien, Rumänien, Bulgarien und Serbien. Viyana: Kommissionsverlag von Karl Gerolds Sohn.
Von Kotze, S. (1908). Im europäischen Hinterhaus Reiseskizzen aus dem Orient. Berlin: F. Fontane & Co.
Von Schweinitz H. H. G. (1906). In Kleinasien, ein Reitausflug durch das Innere Klein-Asiens im Jahre 1905. Berlin: D. Reimer
Yetgin, D. & Yılmaz, A. (2014). Eskişehir Turizm Tarihinde Öncü Bir Otel: Madam Tadia Oteli. Kuşadası: III. Disiplinlerarası Turizm Araştırmaları Kongresi.
Ziya, M. (2009). Bursa’dan Konya’ya Seyahat (2. Baskı). Ankara: Sistem Ofset