I. Dünya Savaşında İttihat ve Terakki’nin Siyonistler ile Uzlaşma Çabası: Osmanlı-İsrail Birliği Projesi

Öz I. Dünya Savaşı sırasında, Osmanlı Devleti aleyhine faaliyet yürüten Siyonistçevreleri kazanmak için, Almanya’nın baskısı ve Talat Paşa’nın inisiyatifiylebazı adımlar atılmıştır. Talat Paşa, Almanya’da ılımlı sayılabilecek Siyonistçevrelerle görüşmesi için İttihat ve Terakki’nin önemli isimlerinden, Yahudikökenli Emanuel Karasu’yu görevlendirmiştir. Karasu Almanya’daki Yahudicemaatinin ileri gelenleriyle görüşmek üzere Berlin’e gitmiştir. Buradakitoplantılarda Osmanlı Devleti’ndeki Yahudilerin durumu ve geleceği tartışılmıştır.Bu bağlamda, Yahudilerin bir çatı altında toplanacağı Osmanlı-İsrailBirliği projesinin hayata geçirilmesine karar verilmiş ancak savaş sonrasıortaya çıkan realiteler, bu projenin yaşamasını imkânsız kılmıştır.Yahudi çevrelerle yapılan görüşmelerde dikkati çeken bir husus,İttihat ve Terakki’nin, parçalanma tehlikesi ile baş başa kalan OsmanlıDevleti’nin bekası için, son ana kadar yürüttüğü samimi girişimleridir. Buçalışmanın ortaya çıkardığı diğer bir önemli husus, İttihat ve Terakki’nin,savaş sonrası dönemde, Osmanlı toplumsal düzenini barışçıl yollarla sağlamayayönelik kapsamlı siyasi projelere sahip olduğudur.Bu çalışmanın temel kaynakları Alman Dışişleri Arşivi belgeleridir.Alman Dışişleri çalışanlarınca kaleme alınan raporlar, I. Dünya Savaşı sırasındaSiyonist çevrelerin sıkça gündeme getirdiği Yahudi meselesine OsmanlıDevleti’nin yaklaşımını, Almanya penceresinden okumayı mümkünkılmıştır.
Anahtar Kelimeler: