Kuruluşundan 21. Yüzyıla: 1990’larda NATO’da Devamlılık ve Dönüşüm

NATO, 1949 yılında Sovyet yayılmacılığının engellenmesine yönelik olarakkurulmuş bir savunma örgütüdür ve Soğuk Savaş döneminde Batı’nınsavunma ve güvenliği açısından hayati bir rol oynadı. 1991’de SB’nin dağılmasından sonra Sovyet tehdidi ortadan kalktığı için uluslararası sistemdebarış ve istikrarın hâkim olacağı ve bu bağlamda da NATO’ya artık ihtiyaçkalmadığına yönelik fikirler dile getirildi. Fakat kısa sürede bu yaklaşımınbir yanılsama olduğu anlaşılmıştır. NATO, yeni güvenlik ortamında, bütüncülgüvenlik anlayışı odağında 1990’larda bir dönüşüm süreci geçirmiştir.Bu çalışma, bir taraftan kuruluşu ve Soğuk Savaş dönemindeki stratejik vizyonuitibarı ile NATO’da devamlılığı diğer taraftan da uluslararası sistemdeortaya çıkan yeni güç dengeleri ve yeni tehditler bağlamında 1990’lardaortaya koyduğu yeni stratejileri ve geçirdiği dönüşümü ortaya koymaya çalışacaktır. Bu dönemde NATO bir ittifak hattı olmanın ötesine taşınmış veuluslararası stratejik-siyasi-ekonomik yapının merkezi haline gelmiştir.

From its Establishment to 21st Century: Continuity and Transformation in NATO in the 1990s

NATO is a defense organization, established in 1949, in order to prevent Soviet expansionism and performed a vital role for the security and defense of the West during the Cold War. Following the dissolution of the SU in 1991, approaches were set forth claiming that since Soviet threat disappeared, peace and security will dominate the international system and therefore there is no need for NATO. However, it has, soon, been understood that this approach is an illusion. Within the new security environment, NATO experienced a transformation process within the context of collective security perspective during the 1990s. This study tries to set forth on the one hand continuity in NATO regarding its establishment and strategic vision during the Cold War, and on the other hand, NATO’s new strategies and transformation during the 1990s in relation with new power balance and new threats in the international system. During this period, NATO has been transformed beyond a simple alliance and become the strategic-politicaleconomic center of international structure

___

  • Asmus, R. D. (2002). Opening NATO’s door: How the alliance remade itself for a new era. New York: Columbia University Press.
  • Bağcı, H. (2001). Türk dış politikasında 1950’li yıllar. Ankara: METU Press.
  • Carpenter, T.G. (2001). NATO’s search for relevance. S.V.Papacosma, S. Kay and R. Rubin (Der.), NATO after fifty years. Wilmington: Schlarly Resources.
  • Casmir, F. L. (2012). Communication in Eastern Europe: The role of history, Cultureand media in contemporary conflicts. New York: Routledge.
  • Çakmak, H. (2003). Avrupa güvenliği. Ankara: Akçağ Yayın.
  • Dehart, J. P. (2008). The burden of strategy: Transatlantic relations and the future of NATO enlargement. Washington DC, Georgetown University: ISD Report.
  • Deniz, S. (1974). Dünya siyasetinde Türkiye’nin yeri ve NATO. Ankara: Doğuş Matbaası.
  • Erhan, Ç. (2003). Çok taraflı işbirliğine geçiş sürecinde tehdit algı- lamaları ve uluslararası mukabele yöntemleri. Genel Kurmay Başkanlığı küreselleşme ve uluslararası güvenlik sempozyum bildirileri kitabı. Ankara: Genel Kurmay Askeri, Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları.
  • Gartner, H., Hyde-Price, A., and Reiter E. (Ed.) (2001). Introduction, Europe’s new security challenges. London: Lynne Reinner Publishers Golstein, W. (1994). Security in Europe: The role of NATO after the Cold War. London: Brassey’s Military Books.
  • Gönlübol, M. (1985). Uluslararası politika. Ankara: AÜSBF Yayınları.
  • Gönlübol, M. (1996). Olaylarla Türk dış politikası. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Gürkaynak, M. (2004). Avrupa’da savunma ve güvenlik. Ankara: Asil Yayınları.
  • Healey, D. (1958). The sputnik and western defence. International Affairs, 34 (2).
  • Hoskıns, H. (1949). The Atlantic Pact. Washington: Public Affairs Press.
  • Huntley, J. R. (1969). The NATO story. New York: Manhattan Publication Co.
  • Kagan, R. (2008). The return of historyand the end of dreams. New York: Knopf Doubleday Publishing Group.
  • Lord Ismay. (1954). NATO: The first five years, 1949-1954. Paris: NATO Publications.
  • NATO Belgeleri (1971), Brüksel: NATO Enformasyon Servisi Yayını NATO’nun Genişlemesi ve Türkiye (1997), İstanbul: Siyasi ve Sosyal Araştırmalar Vakfı
  • Pedlow, G. W. (1969). NATO strategy documents 1949-1969. Brussels: NATO Graphics Studio.
  • Peksarı, D. G. (2007). NATO’nun değişen konsepti. Ankara: Asil Yayınları
  • Sander, O. (1979). Türk-Amerikan ilişkileri (1947-1964). Ankara: AÜSBF Yayınları.
  • Sander, O. (1989). Siyasi tarih: 1918-1994. Ankara: İmge Yayınları
  • Turan, İ. (1971). NATO İttifakı’nın stratejik ve siyasi sorunları. İstanbul: İ.Ü. İktisat Fakültesi Yayını.

___

APA GÜL M (2015). Kuruluşundan 21. Yüzyıla: 1990'larda NATO'da Devamlılık ve Dönüşüm. Akademik İncelemeler Dergisi, 10(1), 247 - 265.
Chicago GÜL MURAT Kuruluşundan 21. Yüzyıla: 1990'larda NATO'da Devamlılık ve Dönüşüm. Akademik İncelemeler Dergisi 10, no.1 (2015): 247 - 265.
MLA GÜL MURAT Kuruluşundan 21. Yüzyıla: 1990'larda NATO'da Devamlılık ve Dönüşüm. Akademik İncelemeler Dergisi, vol.10, no.1, 2015, ss.247 - 265.
AMA GÜL M Kuruluşundan 21. Yüzyıla: 1990'larda NATO'da Devamlılık ve Dönüşüm. Akademik İncelemeler Dergisi. 2015; 10(1): 247 - 265.
Vancouver GÜL M Kuruluşundan 21. Yüzyıla: 1990'larda NATO'da Devamlılık ve Dönüşüm. Akademik İncelemeler Dergisi. 2015; 10(1): 247 - 265.
IEEE GÜL M "Kuruluşundan 21. Yüzyıla: 1990'larda NATO'da Devamlılık ve Dönüşüm." Akademik İncelemeler Dergisi, 10, ss.247 - 265, 2015.