Halil ÜNAL, Vedat DEMİR, Harun ÇOBAN, Tuncay GÜNHAN, Halil YILMAZ, İlkay ÖZTÜRK ALKAN

Gediz Havzası Manisa Yöresinde Örtüaltı Yetiştiriciliğinde Örtü Malzemesi Kullanımının Değerlendirilmesi

Bu araştırmada, Gediz Havzası Manisa yöresindeki örtüaltı yetiştiriciliğinde örtü malzemesi kullanımının belirlenmesi ve analiz edilmesi amaçlanmıştır. Örtüaltı üretim yapılarının genelinde çatı şeklinin yay ve yarım daire (%80), yan yüzeylerin ise dik kenarlı (%95) olduğu belirlenmiştir. Genel olarak, seralarda çok katkılı (UV+EVA+IR+AF+LD+AB) ve iki katkılı (UV+EVA), yüksek tünellerde ise tek katkılı (UV) ya da katkısız polietilen (PE) malzeme kullanıldığı saptanmıştır. Bu malzemelerin ışık geçirgenlikleri ise kirlilik ve gölgeleme etkisine bağlı olarak %30.9 - %76.6 arasında bulunmuştur. Yeni örtü malzemelerin ortalama kalınlıkları ve yoğunlukları sırasıyla 0.12 – 0.18 mm ve 0.9219 g/cm3 - 0.9571 g/cm3 arasında belirlenmiştir. İki katkılı örtü malzemesi örneğinin rengi, diğerlerine göre daha az beyaz, kırmızıya ve maviye daha yakın çıkmıştır. Çekme dayanımının minimum ve maksimum değerleri sırasıyla 15.1 - 24.3 MPa ve 23.6 - 27.6 MPa arasında, kopmada uzama değerleri ise %500 - %800 arasında bulunmuştur. Işık geçirgenliği değerlerinin örtü malzemesinin katkı maddesi arttıkça %70’in altında kaldığı belirlenmiştir. İstatistiksel olarak, örtü malzemesi çeşidi ile konstrüksiyon şekli arasında pozitif, örtü malzemesi çeşidi ile ışık geçirgenliği arasında ve gölgeleme uygulaması ile ışık geçirgenliği arasında negatif yönde önemli doğrusal ilişkiler saptanmıştır. Ayrıca, örtü malzemesi seçimi ve kullanımında belirlenen sorunların çözümüne yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Örtü malzemesi, polietilen, yoğunluk, ışık geçirgenliği, dayanım, kopmada uzama

PDF

___

Anonymous. 2014. CIELAB koordinat sistemi. http://www.specialchem4coatings.com/tc/color-handbook/?id=cielab# Erişim: Mayıs, 2014.
Anonim. 2011. Manisa Yöresinde Örtüaltı Kayıt Sistemine Kayıtlı İşletmelerin 2011 Yılı Listeleri, Manisa İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Manisa.
Anonim. 2013. Sera Örtü Malzemelerinin Katkı Tanımları, http://www.ileri plastik.com. tr/uretim.php#1. Erişim: Eylül 2013.
Baytorun, A. N., K. Abak, H. Tokgöz, Y. Güler ve S. Üstün. 1995. Kışın Seraların İklimlendirilmesi ve Denetimi Üzerinde Araştırmalar, Tübitak Projesi, No: TOAG 993.
Briassoulis, D., D. Waaijenberg, J. Gratraud and B. V. Eslner. 1997. Mechanical Properties of Covering Materials For Greenhouses: Part 1, General Overview, Journal of Agriculture Engineering Research, 67(2):81-96.
Cemek, B. and Y. Demir. 2005. Testing of the condensation characteristics and light transmissions of different plastic film covering materials. Polymer Testing 24: 284–289.
Cevri, H. ve A. Başçetinçelik. 2000. Akdeniz bölgesindeki değişik örtü malzemeli seralarda, ışınım geçirgenlikleri ile güneş ışınımı ve fotosentez için etkin ışınım (PAR) belirlenmesi üzerine bir araştırma. DERİM Batı Akdeniz Araştırma Enstitüsü Dergisi, 17 (4): 154-17.
Coşkun, M. 2000. İzmir ve Civarındaki Seraların Konstrüksiyon Özelliklerinin Saptanması ve Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, 212 s.
Efe, E., Y. Bek ve M. Şahin. 2000. SPSS’te Çözümleri İle İstatistik Yöntemler II, T.C. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Rektörlüğü Yayın No:10, Kahramanmaraş.
Elsner, Von. B., D. Brıassoulıs, D. Waaıjenberg, A. Mıstrıotıs, Chr. Von Zabeltıtz, J. Gratraud, G. Russo and R. Suay-Cortes. 2000. Review of Structural and Functional Characteristic of Greenhouses In European Union Countries, Part I: Design Requirements, J.Agric.Engng.Res, 75:1-16.
Emekli, N. Y. ve K. Büyüktaş. 2006. Sera Örtü Malzemelerinin Mekanik Özellikleri, www.batem.gov.tr/yayinlar/derim/2006/24- 35.pdf Erişim: Şubat, 2015.
Filiz, M.. 2001. Sera İnşası ve Kliması, Üniv. Kitapları, Akademi Kitabevi, İzmir, 266 s.
Geoola, F., U. M. Peiper and F. Geoola. 1994. Outdoor testing of the condensation characteristics of plastic film covering materials using a model greenhouse. Journal of Agricultural Engineering Research, 57: 167-172.
Geoola, F., Y. Kashti and U.M. Peiper. 1998. A Model Greenhouse for Testing the Role of Condensation, Dust and Dirt on the Solar Radiation Transmissivity of Greenhouse Cladding Materials J. agric. Engng Res, 71: 339-346.
Geoola, F., Y. Kashti, A. Levi and R. Brickman. 2004. Quality evaluation of anti-drop properties of greenhouse cladding materials. Polymer Testing, 23: 755–761.
Gupta, M. J. and P. Chandra. 2002. Effect of Greenhouse Design Parameters On Conservation of Energy For Greenhouse Environmental Control, Energy 27(8): 777–794.
Günay, A. 1985. Seracılıkta Kullanılan Örtü Malzemeleri ve Karşılaştırılması, Türkiye Seracılık Sempozyumu Bildirileri, Ankara, 2:33-46.
Kittas, C. and A. Baille. 1998. Determination of the Spectral Properties of Several Greenhouse Cover Materials and Evaluation of Specific Parameters Related to Plant Response J. agric. Engng Res, 71: 193-202.
Öztürk, H. H. 2003. İklim Koşullarının Sera Tasarımına Etkisi, Alatarım Dergisi, 2(2):40-44.
Pollet, I.V. and J.G. Pieters. 2000. Condensation and Radiation Transmittance of Greenhouse Cladding Materials, P2: Results for a Complete Condensation Cycle. J. Agric. Engng Res, 75:65-72.
Smith, A., and R. Harlan. 2011. Cold Climate Solar Greenhouse Design. Grant MacEwan University. http://solaralberta.ca/sites/default/files/events/documents/ColdCl imateSolar GreenhouseDesign_0_0.pdf. Erişim: Kasım 2013.
Takakura, T. and W. Fang. 2002. Climate Under Cover. 2nd edition, Kluwer Academic Publishers, 190 p.
Tokgöz, H. 1995. Doğu Akdeniz Yöresi İklim Koşullarına Uygun Sera Tiplerinin Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, 116 s.
Türk Standartları Enstitüsü. 2003. Termoplastik Kaplama Filmleri – Bahçe Bitkileri Yetiştiriciliği ve Tarımda Kullanılan, TS 3782, 65.040.30, Ankara.
Tüzel Y., A. Gül, H.Y. Daşgan, M. Özgür, N. Özçelik, H.F. Boyacı ve A. Ersoy. 2005. Örtüaltı Yetiştiriciliğinde Gelişmeler. Türkiye Ziraat Mühendisleri VI. Teknik Kongresi Bildirileri: 609-627.
Tüzel, Y., G. B. Öztekin ve İ. Karaman. 2010. Serik İlçesindeki Modern ve Geleneksel Sera İşletmelerinin Üretici Özellikleri, Sera Yapısı ve Sebze Üretim Teknikleri Bakımından Karşılaştırılması, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 47(3):223-230.
Yağcıoğlu, A. K. 2005. Sera Mekanizasyonu, E.Ü.Z.F. Yayınları No:562, Bornova, 363s.
Yüksel, A. N. 2004. Sera Yapım Tekniği, Hasad Yayıncılık Ltd Şti., İstanbul, 287 s.
Yüksel, E. ve A. N. Yüksel. 2011. Tekirdağ’da Örtüaltı Yetiştiriciliğinin Belirlenmesi, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8 (2):153-159.
Zabeltitz, C. V. 1984. Plastic Film Greenhouse Disadvantages Demands Types, Second International Symposium on Plastic in Mediterranean Countries, Acta Horticulture, 154: 305-314.
Zabeltitz, C. V. 2011. Integrated Greenhouse Systems for Mild Climates, Springer, Verlag, Berlin, Heidelberg, Germany, 363 p.