Ayşegül AKÇA, Dürdane MART, Sümer HORUZ, Yeşim AYSAN

Farklı Yerel Bezelye (Pisum sativum L.) Hatlarının Bakteriyel Yanıklık Hastalığına Reaksiyonu

Pseudomonas syringae pv. pisi bezelyede bakteriyel yanıklık hastalığına neden olan patojen bir bakteridir. Hastalık, bezelye yetiştirilen pek çok ülkede görülen ve serin, yağışlı ve don olaylarının olduğu yerlerde duyarlı çeşitlerde yıkıcı zararlara neden olabilmektedir. Hastalıkla mücadelede dayanıklı çeşit seçimi ve sağlıklı tohum kullanımı ilk adım olmalıdır. Bu çalışmanın amacı, 29 farklı yerel bezelye hattının bakteriyel yanıklık hastalığına reaksiyonunun saksı ve Adana ilinde iki farklı lokasyonda kurulan tarla denemeleriyle belirlenmesidir. Çalışmada, Doğu Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından 19 farklı ilden toplanan 29 farklı yerel bezelye hattı ile iki çeşit (Jof ve Carina) kullanılmıştır. Üç farklı Pseudomonas syringae pv. pisi izolatından hazırlanan bakteriyel süspansiyon bezelye yapraklarına püskürtülerek hastalık düzeyi 0-5 skalası kullanılarak değerlendirilmiştir. Yapılan çalışma sonucuna göre, dokuz yerel bezelye hattı ve kontrol olarak testlenen Carina çeşidi duyarlı, yerel hatlardan 18 tanesi ve diğer bir kontrol çeşidi Jof orta duyarlı, Konya yöresine ait üç bezelye hattı ise az duyarlı olarak bulunmuştur. Hastalıklara dayanıklı yerel çeşit geliştirme çalışmalarında Konya 153, Konya 154 ve Konya 155 isimli hatların ıslah çalışmalarına dahil edilmesinin uygun olacağı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Pseudomonas syringae pv. pisi, bezelye, duyarlılık, dayanıklılık

PDF

___

Aysan, Y. 2008 Bezelyede bakteriyel yanıklık hastalığı. In: Bitki Bakteri Hastalıkları (Eds: H. Saygılı, F. Şahin ve Y. Aysan), İzmir, s. 109-111.
Benlioğlu, K., Ü. Özyılmaz ve D. Ertan, 2010. First report bacterial blight caused by Pseudomonas syringae pv. pisi on pea in Turkey. Plant Disease 94(7)923.
Fondevilla, S., A. Marti´n-Sanz, Z. Satovic, M.D.F. Romero, D. Rubiales and C. Caminero, 2012. Identification of quantitative trait loci involved in resistance to Pseudomonas syringae pv. syringae in pea (Pisum sativum L.). Euphytica 186:805-812.
Göre, E. 2003. Bezelye’de Ascochyta Hastalıklarıyla Biyolojik Mücadelede Fluoresent Pseudomonas’ların Etkisinin Saptanması Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı Doktora Tezi Sayfa 172.
Hollaway, G.J., T.W. Bretag and T.V. Price, 2007. The epidemiology and management of bacterial blight (Pseudomonas syringae pv. pisi) of field pea (Pisum sativum) in Australia: a review. Australian Journal of Agricultural Research, 58:1086-1099.
Horuz, S., A. Koksal-Akca, M. Guneş, B.P. Aktepe and Y. Aysan, 2015. Occurence of bacterial blight caused by Pseudomonas syringae pv. pisi in the Eastern Mediterranean Region of Turkey. XVIII International Plant Protection Congress; Berlin, Almanya, pp. 741.
Iqbal, S.M., A. Javaid, A. Bakhsh and S.R. Malik, 2013. Molecular characterization of pea for resistance to Pseudomonas syringae pv. pisi. International Journal of Agriculture and Biology, 15(4)787-790.
Karayel, R. ve H. Bozoğlu, 2012. Samsun’da ekilen bezelye genotiplerinin bazı fizikokimyasal özelliklerinin belirlenmesi ve ıslah materyali olarak uygunluğunun değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Doktora Tezi Sayfa 162.
Kavut Y.T. ve A.E Çelen, 2017. Kimi yembezelyesi çeşitlerinde (Pisum arvense L.) sıra arası mesafelerinin tohum verimi ile bazı verim özelliklerine etkisi üzerinde bir araştırma. Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi 54 (1):79-83.
Lelliott, R.A. and D.E. Stead, 1987. Methods for the Diagnosis of Bacterial Diseases of Plants. 2. Basım. Blackwell Scientific Publications. Oxford. UK. 219 pp.
Marti´n-Sanz, A., J.L. Palomo, De L.V.M. Pe´rez and C. Caminero, 2011. Identification of pathovars and races of Pseudomonas syringae, the main causal agent of bacterial disease in pea in North-Central Spain, and the search for disease resistance. European Journal of Plant Pathology 129:57-69.
Marti´n-Sanz, A., De L.V.M. Pe´rez and C. Caminero, 2012. Resistance to Pseudomonas syringae in a collection of pea germplasm under field and controlled conditions. Plant Pathology 61:375-387.
Richardson, H.J. and G.J. Hollaway, 2011. Bacterial blight caused by Pseudomonas syringae pv. syringae shown to be an important disease of field pea in southeastern. Australasian Plant Pathology, 40:260-268.
Rodda, M.S., P. Kant, K.D. Lindbeck, A. Gnanasambandam and G.J. Hollaway, 2015. A high-throughput glasshouse based screening method to evaluate bacterial blight resistance in field pea (Pisum sativum). Australasian Plant Pathol 44:515-526.
TÜİK, 2017.Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul. Erişim Haziran 2018.