Aydın İlinde Yaş Meyve-Sebze Pazarlaması ve Tüketicilerin Satın Alma Davranışları

Amaç: Çalışmada Aydın ilinde yaşayan tüketicileri üç farklı gelir grubuna ayırarak genel gıda ve yaş meyve-sebze alışverişlerinde tercih ettikleri yer, alışveriş sıklığı, ödeme şekli, harcama tutarı gibi satın alma tutum ve davranışlarının belirlenmesi ve yaşam tarzlarına göre farklılıklarının saptanması amaçlanmıştır.Materyal ve Metot: Çalışmada Aydın il merkezinde tesadüfi seçilen tüketicilerle yüz yüze yapılan, sosyo-demografik özelliklerine, satın alma tercihlerine ilişkin sorulardan ve gıdayla ilgili yaşam tarzı ölçeğinin satın almayla ilgili beşli Likert tipi ifadelerinden oluşan 400 anket değerlendirilmiştir. Boyutların belirlenmesinde faktör analizi; farklılaşmanın testinde varyans analizi; yaşam tarzlarına göre gruplandırmada hiyerarşik kümeleme analizi uygulanmıştır.Bulgular ve Sonuç: Tüketicilerin alışverişlerinde ürünlerin taze, kaliteli, uygun fiyatlı, sağlıklı olmasına ve zirai ilaç kalıntısının olmamasına, alışveriş noktasının temizliğine, ürünleri seçerek almaya özen gösterdikleri ve çoğunlukla semt pazarından alışveriş yapmayı tercih ettikleri belirlenmiştir. Satın alma tercihlerinde eğitim, meslek, gelir ve yaşam tarzının etkili olduğu bulgulanmıştır. Tüketicilerin satın alma tutum ve davranışlarına yönelik bu bulgular yaş meyve-sebze sektörü için doğru pazarlama stratejileri geliştirmede önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler:

tarımsal pazarlama, Gıda Yaşam Tarzı Ölçeği, Tüketici Tercihleri, Aydın

Fresh Fruit-Vegetable Marketing and Buying Behaviors of Consumers in Aydın

Objective:In this study, it is aimed to determine the attitudes and behaviors such as the preferred shopping point, shopping frequency, payment type, amount of expenditure and differences according to lifestyles in food and more specifically, fresh fruit and vegetable shopping by separating the consumers living in Aydın into three different income groups.Material and Methods: In this study, 400 questionnaires which were conducted face to face with randomly selected consumers in Aydın city center, consisting of questions about socio-demographic characteristics, purchasing preferences, and 5-point Likert-type expressions about the purchase of food-related lifestyle scale were evaluated. Factor analysis in determining dimensions; One-Way-Anova in testing differentiation; hierarchical clustering analysis was applied to grouping according to lifestyles.Results and Conclusion: In the shopping activities of the consumers, it is determined that consumers are careful about buying fresh, high quality, affordable, healthy and have no pesticide residues products and buying the products by choosing. Consumers also prefer to shop in the neighborhood market. Education, occupation, income and lifestyle were found to be effective in purchasing preferences. These findings regarding consumers' buying attitudes and behaviors are important in developing the proper marketing strategies for the fresh fruit and vegetable sector.

Keywords:

Agricultural Marketing, Food Lifestyle Scale, Consumer Preferences, Aydin,

PDF

___

Abak, K., Erkan, O., Eser, B., Halloran, N., Yanmaz, R., Sarı, N. ve Ekiz, H. 2000. Sebze tarımında 2000’lerde üretim hedefleri. V. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi (17-20 Ocak 2000), TMMOB Zir. Müh. Odası, Ankara, 2.Cilt, s. 617-644.
Akpınar, M., Özkan, B., Oral, M. ve Kızılay, H. 2009. Tüketicilerin yaş meyve sebze tedarik kanalı seçimi: Modern (süper-hipermarket) perakendeciler. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2): 211-221.
Albayrak, M. 2009. Yaş Meyve ve Sebze Pazarlama Merkezleri: Toptancı Haller- Pazarlar (Dünya Avrupa Birliği ve Türkiye’den Örneklerle Yapısı ve İşleyişi), TKB TEAE Yayınları, Ankara.
Aliağaoğlu, A. 2012. Balıkesir şehrinde haftalık pazarlar: Çekicilikler ve sorunlar. Doğu Coğrafya Dergisi, 17: 43-72.
Alpkent, N. 1995. Türkiye’de Tarımsal Ürünler Pazarlaması Üzerine Bir İnceleme. Milli Prodüktivite Merkezi Yayın No: 547, Ankara.
Coşkun, M. H. 2014. Aydın İlinde Yaş Sebze ve Meyve Toptancı Hallerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Aydın.
Demi̇r, Y. ve Armağan, G. 2013. Aydın'da hane halklarının gıda tüketim talebi ekonometrik analizi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 50 (1): 97-107.
Demirbaş, N. ve Niyaz, Ö. C. 2011. Türkiye yaş meyve üretim ve ihracatının son on yıllık döneminin değerlendirilmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 17(1): 37-45.
Demirtaş, G. ve Kızılaslan, H. 2017. Yaş Sebze ve meyve ihracatında Türkiye pazarının Dünya’daki yeri. Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Derleme, 1: 194-200.
Emeksiz, F., Albayrak, M., Güneş, E., Özçelik, A., Özer, O.O. ve Taşdan, K. 2005. Türkiye’de Tarımsal Ürünlerin Pazarlama Kanalları ve Araçlarının Değerlendirilmesi, Türkiye Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara.
Kadanalı, E. ve Dağdemir, V. 2013. Yaş meyve ve sebze pazarlamasında aracılar bakımından en uygun kanalın belirlenmesi: Mersin ili örneği. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 28(2): 77-81.
Kızılaslan, H. ve Yalçın, A. 2012. Avrupa Birliği ve Türkiye’de yaş meyve ve sebze pazarlama sistemleri. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 2: 119-140.
Kızılaslan, H., Onurlubaş, H. E. ve Doğan, H. G. 2014. Edirne ili Keşan ilçesinde yaşayan tüketicilerin meyve sebze tüketim yeri tercihleri ve bunu etkileyen faktörler. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2: 13-27.
Özer, O.O. ve Özden, A. 2015. Tarım ürünlerinin gümrük birliği kapsamına alınması durumunda yaş meyve ve sebze sektörü üzerinde yaratacağı etkiler: Bir genel denge analizi. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi, 2 (2): 77-83.
Yercan, M . 2007. Türkiye ve Avrupa Birliğinde Tarımın Örgütlenme Deseni ve Tarımsal Kooperatifler. Tarım Ekonomisi Dergisi 13 (1): 19-29