Tükenmişlik Sendromu ve Örgütsel Bağlılık: Su Ürünleri İşletmeleri Üzerinde Bir Araştırma

ÖzTükenmişlik ve örgütsel bağlılık son yıllarda sosyal bilimler alanında en çok araştırılan konular arasında yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı, su ürünleri işletmeleri çalışanlarının tükenmişlik düzeylerini ve örgütsel bağlılık seviyelerini tespit etmek, tükenmişlik, örgütsel bağlılık ve çalışanların demografik özellikleri arasındaki olası ilişkileri sorgulamaktır. Bu amacı gerçekleştirmek için Akdeniz Bölgesinde faaliyette bulunan üç ayrı su ürünleri işletmesinden 125 çalışan üzerinde araştırma yapılmıştır. Analizler sonucunda çalışanların tükenmişlik ve örgütsel bağlılık durumları arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Ayrıca çalışanların demografik özellikleri ile tükenmişlik düzeyleri ve örgütsel bağlılık seviyeleri arasında anlamlı ilişkiler bulgulanmıştır.Anahtar Kelimeler: Tükenmişlik, Örgütsel Bağlılık, Su Ürünleri İşletmeleri. 

Burnout Syndrome and Organizational Commitment an Investigation on Fisheries and Aquaculture Enterprises

AbstractBurnout syndrome and organizational commitment are among one of the most searched topics in social sciences in recent years. The aim of this study is to specify levels of burnout syndrome and organizational commitment and; the employees of fisheries and aqauculture enterprises.To realize this aim, this investigation is applied on 125 employee from three different fisheries and aquaculture enterprises in Akdeniz Region. Results of analysis, siginificant relationships found between burnout and organizational commitment levels of employees. Furthermore, siginificant relationships are found between demographic characteristics, burnout and organizational commitment levels of employees.Keywords: Burnout Syndrome, Organizational Commitment, Fisheries and Aquaculture Enterprises.

___

  • Akbulut, B., Kurtoğlu, İ. Z., Üstündağ, E. ve Aksungur, M. (2009). Karadeniz Bölgesi’nde balık yetiştiriciliğinin tarihsel gelişimi ve gelecek projeksiyonu. Journal of Fisheries Sciences, 3 (2): 76-85.
  • Aydın, A. (2012). Doğu Anadolu ve Akdeniz bölgelerindeki alabalık işletmelerinin karşılaştırmalı yapısal ve ekonomik analizi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
  • Aydoğan, F. (2008). İş stresinin tükenmişlik ve örgütsel bağlılıkla ilişkisi: Kamu sektöründe bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Becker, H. S. (1960). Notes on the concept of commitment. American Journal of Sociology, 66 (1): 32-40.
  • Bersamin, K. K. (2006). Moderating job burnout: An examination of work stressors and organizational commitment in a public sector environment. Unpublished Doctoral Dissertation. Nova Southeastern University, Florida.
  • Cordes, C. L. ve Dougherty, T. W. (1993). A review and an integration of research on job burnout. The Academy of Management Review, 18 (4): 621-656.
  • Dilek, H. (2005). Liderlik tarzlarının ve adalet algısının; örgütsel bağlılık, iş tatmini ve örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine etkilerine yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gebze İleri Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze.
  • Elbek, A. G. (1981). Ege Bölgesi’nde tatlı su ürünleri üreten işletmelerin yapısal ve ekonomik analizi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Ellis, B. H. (1991). Nurses’ communicative relationships and the prediction of organizational commitment, burnout and retention in acute care settings. Unpublished Doctoral Dissertation. Michigan State University, Michigan.
  • Farber, B. A. (1984). Stress and burnout in suburban teachers. The Journal of Educational Research, 77 (6): 325-331.
  • Gold, Y. (1985). Burnout: Causes and solutions. The Clearing House, 58 (5): 210-212.
  • Golembiewski, R. T. (1989). Burnout as a problem at work: Mapping its degree, duration, and consequences. Journal of Managerial Issues, 1 (1): 86-97.
  • Gülçubuk, B., Albayrak, M. ve Güneş, E. (2002). Türkiye’de gıda sanayi. Ankara: Semih Yayınları.
  • Haley, G. R. (2003). The relationship between burnout and organizational commitment in academic oncologists. Unpublished Doctoral Dissertation. Nova Southeastern University, Florida.
  • Hamann, D. L. ve Gordon, D. G. (2000). Burnout: An occupational hazard. Music Educators Journal, 87 (3): 34-39.
  • Hofstede, G. (1983). National cultures in four dimensions: a research based theory of cultural differences among nations. International Studies of Management and Organization, 13 (1-2): 46-74.
  • Jackson, S. E. ve Maslach, C. (1982). After-effects of job-related stress: families as victims. Journal of Occupational Behaviour, 3 (1): 63-77.
  • Kalaycı, Ş. (2009). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  • Kramer, A. (1978). Burn-out-contemporary dilemma for the jesuit activists. Studies in Spirituality of Jesuits, 10 (1): 1-44.
  • Lee, L., Allen, N. J., Meyer, J. P. ve Rhee, K. Y. (2001). The three component model of organisational commitment: An application to South Korea. Applied Psychology: An International Review, 50 (4): 596-614.
  • Leiter, M. P. ve Maslach, C. (1988). The impact of interpersonal environment on burnout and organizational commitment. Journal of Organizational Behavior, 9 (4): 297-308.
  • Leiter, M. P. ve Maslach, C. (2009). Nurse turn-over: the mediating role of burnout. Journal of Nursing Management, 17 (3): 331-339.
  • Liu, H. (1996). Burnout and organizational commitment among staff of publicly funded substance abuse treatment programs. Unpublished Doctoral Dissertation. University of Maryland, Maryland.
  • Maslach, C. ve Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behaviour, 2 (2): 99-113.
  • Maslach, C., Leiter, M. P. ve Jackson, S. E. (2012). Making a significant difference with burnout interventions: Researcher and practitioner collaboration. Journal of Organizational Behavior, 33 (2): 296-300.
  • Mattingly, M. A. (1977). Sources of stress and burnout in professional child care work. Child Care Quarterly, 6 (6): 127-137.
  • Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1988). Links between work experiences and organizational commitment during the first year of employment: a longitudinal analysis. Journal of Occupational Psychology, 61 (3): 195-209.
  • Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1991). A three component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1 (1): 61-89.
  • Meyer, J. P., Allen, N. J. ve Gellatly, I. R. (1990). Affective and continuance commitment to the organization: Evaluation of measures and analysis of concurrent and time-lagged relations. Journal of Applied Psychology, 75 (6): 710-720.
  • Meyer, J. P., Allen, N. J. ve Smith, C. A. (1993). Commitment to organization and occupations: Extension and test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology, 78 (4): 538-551.
  • Meyer, J. P., Bobocel, D. R. ve Allen, N. J. (1991). Development of organizational commitment during the first year of employment: A longitudinal study of pre-and post- entry influences. Journal of Management, 17 (4): 717-733.
  • Öğüt, A. ve Kocabacak, A. (2008). Küreselleşme sürecinde Türk iş kültüründe yaşanan dönüşümün boyutları. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (23): 145-170.
  • Porter, L. W., Steers, R. M., Mowday, R. T. ve Boulian, P. V. (1974). Organizational commitment, job satisfaction and turnover among psychiatric technicians. Journal of Applied Psychology, 59 (5): 603-609.
  • Rhoades, L., Eisenberger, R. ve Armeli, S. (2001). Affective commitment to the organization: the contribution of perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, 86 (5): 825-836.
  • Schaufeli, W. B. ve Dierendonck, D. V. (1993). The construct validity of two burnout measures. Journal of Organizational Behaviour, 14 (7): 631-647.
  • Sharma, R. R. (2002). Executive burnout: contribution of role related factors. Indian Journal of Industrial Relations, 38 (1): 81-95.
  • Şahin, Y. (2011). AB ve iş dünyası: Balıkçılık sektörü. İKV Değerlendirme Notu. No: 38.
  • Ünal Alp, H. (2007). İşletmelerde tükenmişlik sendromu ile iş tatmini ilişkisi üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
  • Yeloğlu, H. O. (2011). Türk toplumsal kültürünün örgüt yapılarına olan etkilerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 2 (4): 153-170.