Sezer ÇALIŞKAN

13181

Pozitif Örgütsel Davranış Değişkenleri ile Yeni Araştırma Modelleri Geliştirme Arayışları: Pozitif Örgütsel Davranış Değişkenlerinin İşe Adanmışlık, Tükenmişlik ve Sinizm Üzerine Etkileri ve Bu Etkileşimde Örgütsel Adalet Algısının Aracılık Rolü Üzerine B

ÖzBu araştırmanın amacı, yazında 2000’li yıllardan sonra önemi giderek artan pozitif örgütsel davranış değişkenlerinin (ümit, iyimserlik, dayanıklılık ve öz-yeterlilik) işletmeler açısından önemini vurgulayarak, çalışan davranışları üzerindeki etkilerini ortaya koymaktır. Araştırma modeli çerçevesinde, pozitif örgütsel davranış değişkenleri ile ilişkili olabilecek iki olumsuz çalışan davranışı (“sinizm” ve “tükenmişlik”) ve bunlara zıtlık teşkil eden ve kendisi de pozitif örgütsel davranış akımının bir parçası olarak kabul edilen“işe adanmışlık” kavramları bağımlı değişkenler olarak seçilmiştir. Araştırma bulguları, pozitif örgütsel davranış değişkenlerinin, işe adanmışlık üzerinde pozitif yönlü, anlamlı bir açıklayıcı güce sahip olduğunu ve tükenmişlik ve sinizm üzerinde ise negatif yönlü anlamlı bir açıklayıcı güce sahip olduğunu doğrulamaktadır. Araştırma modelinde bu doğrudan etkileşimlerin yanı sıra, örgütsel adalet değişkeninin aracılık etkisi de test edilmiş ve tükenmişlik ve sinizm değişkenleri için ara değişken etkisi kanıtlanmıştır. Sonuç ve tartışma kısmında bulguların yönetim uygulamalarına etkisi tartışılmakta ve geleceğe yönelik araştırma modeli önerileri getirilmektedir. Anahtar Kelimeler: Pozitif Örgütsel Davranış Değişkenleri, Çalışmaya Tutkunluk, Tükenmişlik, Sinizm, Örgütsel Adalet Algısı.
Anahtar Kelimeler:

Pozitif Örgütsel Davranış Değişkenleri, Çalışmaya Tutkunluk

Towards Developing New Research Models With Positive Organizational Behaviour Variables: Impact Of Positive Organizational Behaviour Variables On Cynism, Burnout and Work Engagement and Mediating Role of Perception of Organizational Justice in this Intera

AbstractThe purpose of this study is to prove the importance of Positive Organizational Behaviour variables (hope, optimism, resiliency and self-efficacy) on employee attitudes and behaviours and business companies. Within the scope of the research model, “cynism” and “burnout” which can be considered as negative and counterproductive employee attitudes and “work engagement” which is also considered as one of the dimensions of positive organizational behaviour approach are taken as dependent variables. Results prove the positive and significant impact of positive organizational behaviour variables on engagement and negative significant impact on cynism and burnout. Besides these direct interactions, mediating role of organizational justice dimensions are also tested and mediation affect was proven for cynism and burnout. In the results and discussion part, managerial implications are discussed and future research models are suggested. Keywords: Positive Organizational Behaviour Variables, Work Engagement, Burnout, Cynism, Perception of Organizational Justice.
Keywords:

Positive Organizational Behaviour Variables, Work Engagement,

PDF

___

  • Andersson, L. (1996). Employee cynism: An examination using a contract violation framework. Human Relations, 49 (11): 1395-1418.
  • Andersson, L. M. ve Bateman, T. S. (1997). Cynism in the workplace: Some causes and effects. Journal of Organizational Behaviour, 18 (5): 449-469.
  • -
  • Avey, J. B., Wernsing, T. S. ve Luthans, F. (2008). Can positive employees help positive organizational change? Impact of psychological capital and emotions on relevant attitudes and behaviors”. Journal of Applied Behavioral Science, 44 (1): 48-70.
  • Bal, E. A. (2008). Self-efficacy, contextual factors and well-being: The impact of work engagement. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Bal, E. A. (2009). Bir Pozitif Psikoloji Kavramı Olarak İşe Gönülden Adanma (Work Engagement) ve İnsan Kaynakları Açısından Önemi, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı: İçinde 546-553. 21-23 Mayıs 2009, Eskişehir, Türkiye.
  • Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
  • Baron, R. M. ve Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51 (6):1173-1182.
  • Block, J. ve Kremen, A. M. (1996). IQ and ego-resiliency: Conceptual and empirical connections and separateness. Journal of Personality and Social Psychology, 70 (2): 349–361.
  • Coleman, D. (1995). Emotional intelligence. New York: Bantam Books.
  • Dean, J. W., Brandes, P. ve Dharwadkar, R. (1998). Organizational cynicism. Academy of Management Review, 23 (2): 341-352.
  • Demerouti, E., Bakker, A. B., De Jonge, J., Janssen, P. P., ve Schaufeli, W. B. (2001). Burnout and engagement at work as function of demands and control. Scandinavian Journal of Work Environment and Health, 27 (4): 279-286.
  • Erdoğan, B. K., Liden, M., ve Robert, C. (2001). Procedural justice as a two dimensional construct: An examination in the performance appraisal context. Journal of Applied Behavioral Science, 37 (2): 205-222.
  • Fawzy, F. I., Fawzy, N. W. ve Pasnau, R. O. (1991). Burnout in the health professionals. F. K. Judd, G. D. Burrows ve D. R. Lipsitt (Ed.) Handbook of studies on general hospital psychiatry: İçinde 119-130 Amsterdam: Elsevier Science Publishers, BV.
  • Fitzgerald, M. R. (2002). Organizational cynicism: Its relationship to perceived organizational injustice and explanatory style. Unpublished Doctoral Dissertation. University of Cincinnati.
  • Folger, R. ve Cropanzano, R. (1998). Organizational justice and human resources management. Beverly Hills, CA: Sage.
  • Freudenberger, H. J. (1974). Staff burnout. Journal of Social Issues, 30 (1): 159-165.
  • Güler, B. K., (2009). Pozitif psikolojik sermaye: Tanımı, bileşenleri ve yönetimi. A. Keser, G. Yılmaz, S. Yürür (Ed.) Çalışma yaşamında davranış güncel yaklaşımlar: İçinde 119-146. 1. Baskı. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
  • Kutanis, R. Ö. ve Çetinel, E. (2009). Adaletsizlik Algısı Sinizmi Tetikler mi?: Bir Örnek Olay, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı: İçinde 691-697. 21-23 Mayıs 2009, Eskişehir, Türkiye.
  • Luthans, F. (2002). Positive organizational behavior: Developing and managing pscyhological strenghts. Academy of Management Executive, 16 (1): 57-72.
  • Luthans, F. (2008). Organizational behavior. 11. Baskı. Boston: McGraw Hill.
  • Luthans, F., Youssef, C. M. ve Avolio, B. J. (2007). Pschological capital and beyond. New York: Oxford Business Press.
  • Maslach, C. (1976). Burned-out. Human Behavior, 9 (5): 16-22.
  • Maslach, C. ve Jackson, S. E. (1986). Maslach burnout inventory manual. 2. Baskı. Palo Alto, CA: Consulting Psychologist Press.
  • Maslach, C. ve Leiter, M. P. (1997). The truth about burnout. San Francisco, CA: Jossey Bass.
  • Maslach, C., Schaufeli W. B. ve Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology, 52: 397-422.
  • Master, A. S. ve Reed, M. J. (2002). Resilience in development. C. R. Snyder ve S. Lopez (Ed.) Handbook of positive pschology: İçinde 133-149. Oxford, UK: Oxford University Press.
  • Moorman, R. H. (1991). The relationship between organizational justice and organizational citizenship behaviors: Do fairness perceptions influence employee citizenship?. Journal of Applied Psychology, 76 (6): 845-855.
  • Özkalp, E. (2009). Örgütsel Davranışta Yeni Bir Boyut: Pozitif (Olumlu) Örgütsel Davranış Yaklaşımı ve Konuları, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı: İçinde 491-498. 21-23 Mayıs 2009, Eskişehir, Türkiye.
  • Peterson, S. J. ve Luthans, F. (2003). The positive impact and development of hopeful leaders. Leadership and Organizational Development Journal, 24 (1): 26-31.
  • Reichers, A. E., Wanous, J. P. ve Austin, J. T. (1997). Understanding and managing cynism about organizational change. Academy of Management Executive, 11 (1): 48-59.
  • Schaufeli, W. B. ve Bakker A. B. (2004). Job demands, job resources and their relationship with burnout and engagement: A multi-sample study. Journal of Organizational Behavior, 25 (3): 293-315.
  • Schaufeli, W. B. ve Bakker A. B. (2003). Utrecht Work Engagement Scale (UWES). (Preliminary Manual Version 1). Hollanda: Occupational Health Psychology Unit, Utrecht University.
  • Schwarzer, R. ve Jerusalem, M. (1995). Generalized self-efficacy scale. J. Weinman, S. Wright, M. Johnston (Ed.) Measures in health psychology: A user’s portfolio. Causal and control beliefs: İçinde 35-37. Windsor, United Kingdom: NFER-NELSON.
  • Seligman, M. E. P. (1998). Learned optimism. New York: Pocket Books.
  • Seligman, M. E. P. ve Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55 (1): 5-14.
  • Scheier, M. F. ve Carver, C. S. (1985). Optimism, coping, and health: Assessment and implications of generalized outcome expectancies. Health Psychology, 4 (3): 219-247.
  • Snyder, C. R., Urwing, L. ve Anderson, R. J. (1991). Hope and health: Measuring the will and the ways. C. R. Snyder ve D. R. Forsyth (Ed.) Handbook of social and clinical psychology: İçinde 285-305. New York: Pergamon.
  • Synder, C. R. (1995). Conceptualizing, measuring and nurturing hope. Journal of Counseling and Development, 73 (3): 355-360.
  • Sonnentag, S. (2003). Recovery, work engagement and proactive behavior: A new look at the interface between nonwork and work. Journal of Applied Psychology, 88 (3): 518-528.
  • Stajkovic, A. D. ve Luthans, F. (1998). Social cognitive theory and self-efficacy: Going beyond traditional motivational and behavioral approaches. Organizational Dynamics, 26 (4): 62-74.
  • Turgut, T. (2011). Çalışmaya tutkunluk: İş yükü, esnek çalışma saatleri, yönetici desteği ve iş-aile çatışması ile ilişkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25 (3-4): 155-179.
  • Tükeltürk, Ş. A., Perçin, N. Ş. ve Güzel, B. (2009). Örgütlerde Psikolojik Kontrat İhlalleri ve Sinizm İlişkisi: 4-5 Yıldızlı Otel İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı: İçinde 686-691. 21-23 Mayıs 2009, Eskişehir, Türkiye.
  • Wanous, J. P., Reichers, A. E. ve Austin, J. T. (1994). Organizational cynicism: an initial study. Academy of Management Best Papers Proceedings, (Ağustos): 269-273.
  • Wanous, J. P., Reichers, A. E. ve Austin, J. T. (2000). Cynism about organizational change, measurement, antecedents and correlates. Group and Organization Management, 25 (2): 132-153.
Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi-Cover
  • ISSN: 1302-3284
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1999
  • Yayıncı: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

POZİTİF ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ DEĞİŞKENLERİ İLE YENİ ARAŞTIRMA MODELLERİ GELİŞTİRME ARAYIŞLARI: POZİTİF ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ DEĞİŞKENLERİNİN İŞE ADANMIŞLIK, TÜKENMİŞLİK VE SİNİZM ÜZERİNE ETKİLERİ VE BU ETKİLEŞİMDE ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ ARACILIK ROLÜ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Sezer Cihan ÇALIŞKAN

Pozitif Örgütsel Davranış Değişkenleri ile Yeni Araştırma Modelleri Geliştirme Arayışları: Pozitif Örgütsel Davranış Değişkenlerinin İşe Adanmışlık, Tükenmişlik ve Sinizm Üzerine Etkileri ve Bu Etkileşimde Örgütsel Adalet Algısının Aracılık Rolü Üzerine B

Sezer ÇALIŞKAN

Üretim İlişkileri Temelinde Modernizm ve Post-Modernizmin Azgelişmiş Ülkeler Üzerine Etkileri

Kemal ER

Anlaşmazlıkların Çözümünde Akran Arabuluculuk Modelinin Dönüştürücü Etkileri: Arabulucu Öğrenciler Gözünden Bir Değerlendirme

Cemile ÇETİN, Abbas TÜRNÜKLÜ, Nuray TURAN

Takım Çalışmasının İşlevsizleşmesinde İzleyici Etkisinin Rolü

Emre ERBAŞ, Nilüfer ŞAHİN PERÇİN

Deneyimsel Değer, Tüketici Tatmini ve Tüketici Sadakati Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma

Saime ORAL, Ayşe ÇELİK YETİM