KAM SPİKER TÜRLERİ AÇISINDAN GENEL KANALLAR İLE HABER KANALLARI KARŞILAŞTIRMASI

Bu çalışmanın amacı televizyon kanallarının izlenme oranı (rating) yarışının haberlerin sunum şekillerinden biri olarak kam spiker tercihlerine etkisini araştırmaktır. Çalışma, izlenme oranı baskısının televizyon haber editörlerini daha sansasyonel bir tarza sevk edip etmediğini, sevk ediyorsa bunun derecesini ortaya çıkarmak bakımından önem taşımaktadır. TV haberciliği literatüründe kam spiker’ler üç türde sınıflandırılabilir: doğrudan ve sert girişli kam spiker (hard lead), dolaylı girişli ve merak uyandıran kam spiker (soft lead), çarpıcı bir alıntıyla başlayan kam spiker (quote lead). Bu kam spikerlerden hangisinin ne oranda kullanılacağına ilişkin editoryal karar alırken çeşitli kriterler göz önünde tutulur: kanalın türü, yayın kuşağının türü, haberin türü. Çalışmada Türkiye’de genel TV kanalları ile tematik haber kanalları arasında kam spiker türü tercihi ve kullanım ağırlığı karşılaştırmalı olarak incelenmektedir. Genel TV kanalları olarak Show, Star ve ATV; haber kanalları olarak da NTV, Haber Global ve HaberTürk’ün ana haber bültenlerinin içerik analizi yapılmıştır. Görece daha yoğun “izlenme oranı baskısı” altında çalışan genel kanalların ana haber bültenlerinde, tematik haber kanallarının ana haber bültenlerine göre ‘dolaylı ve merak uyandıran kam spiker’lerin daha fazla tercih edilmesi beklenebilir. Çalışmanın sonuçları bu varsayımı desteklemiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kam Spiker, Genel Kanal, Haber Kanalı, Televizyon Haberi

COMPARISON OF GENERALIST TV AND NEWS TV IN TERMS OF TV NEWS LEAD TYPE

This study aims at research of effects of rating competition of television channels on news lead choices as a news presentation style. The importance of the study is to determine whether rating pressure leads editors to a more sensational style, and if so, how strong this tendency is. In broadcast announcing leads can be classified in 3 types: hard leads, soft leads and quote leads. When making editorial decisions on which of them and how much to use, there are some criteria to be considered: type of television channel, type of slot, type of news. In this study news lead choices and use rates are analyzed comparatively between generalist channels and news channels in Turkey. Content analysis of night newscasts of Show, Star, ATV (as generalist channels) and NTV, Habertürk, Haber Global (as news channels) was accomplished. Generalist channels under heavy rating pressure are expected to give more place for soft leads in their newscasts compared to thematic news channels. The results of this study supported this thesis.

Keywords:

Television News Lead, Generalist Channel, News Channel, Television News,

PDF

___

Abrahamsen, J. (10 Ağustos 2017). Lead writing for broadcast news. https://jeanetteabrahamsen.com/2017/08/10/lead-writing-for-broadcast-news/ (Erişim Tarihi: 25.11.2018).
Aslan, K. (2002). Haberin yol haritası. İstanbul: Anahtar Kitaplar.
Boyd, A. (2001). Broadcast journalism: Techniques of radio and television news (fifth edition). Oxford: Focal Press.
Cereci, S. (2001). Televizyonda program yapımı. İstanbul: Metropol.
Chapman, J. & Kinsey, M. (2009). Broadcast journalism: A critical introduction. Oxon: Routledge.
Cremer, C. F., Keirstead, P. O. & Yoakam, R. D. (1996). ENG: Television news (third edition). New York: McGraw-Hill.
Dileklen, T. (2005). 5N-1K: Televizyon haberciliği. İstanbul: Okumuş Adam.
Fang, I. (1991). Writing style differences in newspaper, radio, and television news. Minneapolis: University of Minnesota.
Girgin, A. & Özay, S. (2013). Haber yazmak (dördüncü basım). İstanbul: Der Yayınları.
Heist, S. (2013). Writing a script. K. Kobré (Ed.), Videojournalism: multimedia storytelling (ss. 173-186). Burlington: Focal Press.
Hyde, S. & Ibrahim, D. A. (2016). Television and radio announcing (twelfth edition). Oxon: Routledge.
Kapaklı, K. (2010). Televizyon programcılığı. Ankara: Gazeteciler Cemiyeti Yayınları.
Kaptan, A. (1999). Radyo TV haberciliği ve metin yazma-röportaj teknikleri. İstanbul: Maltepe Üniversitesi Yayınları.
Karadağ, G. H. (2000). TV haber programcılığı ve bir örnek: 32.Gün. İstanbul: Etika Yayınevi.
Karadağ, G. H. & Algül, A. (2018). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında genel televizyon/tematik televizyon izlenme alışkanlıkları. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 8(4), 708-724. doi: 10.7456/10804100/010
Kars, N. (2013). Radyo televizyon haberciliği (üçüncü baskı). İstanbul: Derin Yayınları.
Katz, E., Gurevitch, M. & Haas, H. (1973). On the use of the mass media for important things. American Sociological Review, 38(2), 164-181. doi: 10.2307/2094393
Parsa, S. (1993). TV haberciliği ve kuramları. İzmir: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
Postman, N. & Powers, S. (1996). Televizyon haberlerini izlemek. (A. Tunç, Çev.) İstanbul: Kavram Yayınları.
Sağnak, M. (2011). Son dakika: Haberin televizyonlaştırılması. İstanbul: TB Yayıncılık.
Stephenson, A. R., Reese, D. E. & Beadle, M. E. (2009). Broadcast announcing worktext: A media performance guide (third edition). Burlington: Focal Press.
Telg, R. (2018). News writing for television and radio. Florida: Department of Agricultural Education and Communication. https://edis.ifas.ufl.edu/wc193 (Erişim Tarihi: 11.12.2018)
Thompson, R. (2005). Writing for broadcast journalists. Oxon: Routledge
Tokgöz, O. (1994). Temel gazetecilik. Ankara: İmge.
Trewin, J. (2003). Presenting on TV and radio: An insider’s guide. Oxford: Focal Press.
Uğurlu, E. G. (2012). Televizyon yayıncılığında program türlerinin sınıflandırılması. E.G. Uğurlu (Der.), Radyo ve televizyon programcılığının temel kavramları (ss. 44-71). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Uğurlu, F. & Öztürk, Ş. (2006). Türkiye’de televizyon haberciliği: Özel TV kanallarının getirdikleri. Konya: Tablet.
Uyguç, U. & Genç, A. (1998). Radyo televizyon haberciliği (2. baskı). İstanbul: Avcıol Basım Yayın.
Vural, İ. K. (2012). Radyo ve TV haberciliği. E. Yüksel (Ed.) Haber yazma teknikleri (ss. 144-163). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
White, T. & Barnas, F. (2010). Broadcast news: Writing, reporting and producing (fifth edition). Burlington: Focal Press.