İZNİK TARİHİNİ SİMGELEYEN BİR ANIT: ANTİK ROMA TİYATROSU

Bursa ilinin İznik ilçesinde bulunan tiyatro yapısı MS 2. yüzyılda İmparator Traianus Döneminde inşa edilmiştir. Gladyatör dövüşlerinin ve diğer oyunların oynandığı tiyatronun bu özgün kullanım evresi sadece iki yüz yıl sürmüştür. Tiyatro ve çevresindeki alanlar bu dönemden sonra yaşanan doğal afetler, siyasi olaylar, dini devrimler sonucunda ve ticari faaliyetler nedeniyle farklı amaçlarla kullanılmaya devam etmiştir. Tiyatro öncesi dönemlere ait buluntular da yapının temel seviyelerinde ele geçmektedir. Bu çalışmada tüm bu evreler elde edilen buluntu ve ipuçları aracılığıyla verilmektedir. Böylece alanın sürekliliği, üst üste kullanım evreleri eşliğinde en eski yerleşimden günümüze kadar sunulmuş olacaktır.
Anahtar Kelimeler:

Tiyatro, İznik, Osmanlı, Bizans, Roma

A MONUMENT OF SYMBOLIZING THE HISTORY OF IZNIK: ANCIENT ROMAN THEATRE

The Roman Theater of Nicaea in Bursa was built in the 2nd century AD, during the period of Emperor Traianus. The theater, where the Gladiator games were played, lasted only two hundred years. The theater and its surrounding areas continued to be used for different purposes due to natural disasters, political events, religious revolutions and artistic needs. The finds belonging to the pre-theater periods, were recovered at the foundation levels. In this study, all these stages are given through findings and clues obtained from the field in a process going from past to present. Thus, the continuity of the field and continuous use phases of the oldest settlement will be presented to our day.

___

  • Abbasoğlu, H. & Delemen, İ. (2004). Remains from Ancient Nicaea. I. Akbaygil, H. İnalcık, O. Aslanapa (Ed.), İznik Throughout History içinde (ss. 189-197). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Attula, R. (2006). Archaic Greek plates from the Apollo sanctuary at Emecik, Knidia. Results and questions concerning Dorian pottery production, Naukratis: Greek diversity in Egypt: Studies on East Greek pottery and exchange in the eastern Mediterranean. London: 5-92.
  • Bruneau, P. (1965). Les lampes. Fasc. 26 of Exploration archéologique de Délos. Paris.
  • Demirci, İ. (2000). 2004-2005 yılları arasında İznik Roma Tiyatrosunda ortaya çıkarılan Osmanlı dönemi Milet işi seramikleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
  • Doğancı, K. (2015). Antik kaynaklar ışığında Nikomedia (İzmit) ve civarını etkileyen depremler. Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu II (4-6 Nisan 2015) Bildirileri içinde (ss. 87-98).
  • Ermiş, Ü. M. (2009). İznik ve Çevresi Bizans Devri Mimari Faaliyetinin Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, İstanbul.
  • Evliya Çelebi. (2006). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi seyahatnamesi, 3. Cilt. 1. Kitap. Yapı Kredi Yayınları.
  • Eyice, S. (1988). Nicaea İznik tarihçesi ve eski eserleri. Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi Yayını, İstanbul: 29
  • Foss, C. (2003). The walls of Iznik 260-1330. I. Akbaygil, H. İnalcık, O. Aslanapa (Ed.), Iznik Throughout History içinde (ss. 129-151). İstanbul: İş Bankası Yayınları.
  • Gassner, V. (1997). Das Südtor der Tetragonos-Agora, Keramik und Kleinfunde. Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien.
  • Homer, Iliad. (Trans. A. S. Kline), PiT.: 788. 2009.
  • Ekin Meriç A., Öz, A. K., Kaya, F. H. (2018). 2016 yılı İznik Roma Tiyatrosu kazı ve restorasyon çalışmaları, 39. Kazı Sonuçları Toplantısı II (22-26 Mayıs 2017) Bildirileri içinde (ss. 285-300). T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Bursa.
  • Müderrisoğlu, F. & Arslan, Ç. (1988). Tarihsel süreç içerisinde İznik. Vakıf ve Kültür Dergisi, 3: 42-46.
  • Önder, M. (1996). Kubad-Abad Sarayı kazılarında bulunan dört resimli çini. Sanat Tarihi Yıllığı II içinde (ss. 116-121). İstanbul.
  • Peschlow, U. (2003). The churches of Nicaea/İznik. I. Akbaygil, H.İnalcık, O. Aslanapa (Ed.), İznik Throughout History içinde (ss. 201-218). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Pliny. Pliny the Younger, Letters, Volume II: Books 8-10, Panegyricus, (Translated by B. Radice), Loeb Classical Library 59, MA: Harvard University Press, 1969, Cambridge: 39.
  • Pliny, The Natural History of Pliny, (Trans. By J. Rostock, H.T. Riley), London: H.G. Bohn, 1855.
  • Pococke, R. (1745). A Description Of The East And Some other Countries: Vol. II. Part II. London: Author.
  • Pococke, R. (1743). A description of the east and some other countries. Vol. 2, Part II, Observations on the Island of the Archipelago, Asia Minor, Thrace, Greece and Some Other Parts of Europe. London: W. Bowyer.
  • Rotroff, S. I. (1997). Hellenistic pottery. Athenian and imported wheelmade table ware and related material. (Agora XXIX). Princeton.
  • Savaş, E. (1973). İznik Nicaea. Bursa:.Divan Matbaacılık ve Ticaret.
  • Schneider, A. M. (1943). Die Römischen und Byzantinischen Denkmaler von İznik Nicea. Istanbuler Forschungen, 16, Berlin.
  • Sinanoğlu, M. (2001). İznik Konsili. İslam Ansiklopedisi, Sayı: 23, içinde (ss. 549-552). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
  • Strabon (1993). Antik Anadolu Coğrafyası, Kitap: XII-XIII-XIV, (Çev. A. Pekma). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
  • Şahin, S. (2004). Helenistik ve Roma çağlarında İznik-Nikaia, Tarih Boyunca İznik: Birinci Uluslararası İznik/Nicea Sempozyumu Bildirileri içinde (1-24), İstanbul.
  • Şahin, S., Merkelbach, R. (1987). Katalog der Antiken Inschriften Des Museums von Iznik (Nikaia), II, 3, Bonn: 2.
  • Texier, C. (1862). Asie mineure description géographique historique et archeologique. Paris: Firmin Didot..
  • Theophanes. (1997) The chronicle of Theophanes confessor: Byzantine and near eastern history, AD 284-813, (Eds. C. A. Mango, R. Scott, G. Greatrex), New York: Clarendon Press.
  • Uçar, Ş. (1986). Müslümanların İstanbul’u fethetmek için yaptıkları ilk üç muhasara. Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Merkezi, (1), 65- 83.
  • Yalduz, A. (2003). Konsillerin hristiyanlık tarihindeki yeri ve İznik Konsili. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, XII (2), 257-296.
  • Yalman, B. (1987). İznik Tiyatro kazısı 1986, 9. Kazı Sonuçları Toplantısı, (6-10 Nisan 1987) Bildirileri içinde (ss.299-328). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Yalman, B. (1988). İznik Tiyatro kazısı 1987, 10. Kazı sonuçları Toplantısı, II, (23-27 Mayıs 1988) Bildirileri içinde (ss. 339-382). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Yalman, B. (1981) İznik Tiyatro kazısı 1980, 3. Kazı Sonuçları Toplantısı, (1981) Bildirileri içinde (ss. 31-34). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Yalman, B. (1999). İznik/Nikaia. (Çev. H. Uzel, N. Turan). Bursa Rotary Kulübü Yayınları: 10.
Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi-Cover
  • ISSN: 1302-3284
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1999
  • Yayıncı: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü